Δωρεά ωαρίων: Μια σύγχρονη λύση για την τεκνοποίηση

Δωρεά ωαρίων

Μια σύγχρονη λύση

για την τεκνοποίηση

Χάρης Χ. Χηνιάδης

Μαιευτήρας – Γυναικολόγος,

εξειδικευμένος στην Υποβοηθούμενη

Αναπαραγωγή, Μονάδα Εξωσωματικής

Γονιμοποίησης (IVF) ΜΗΤΕΡΑ

Ο αριθμός των ζευγαριών που αντιμετωπίζουν ζητήματα υπογονιμότητας και επιζητούν λύση μέσω της δωρεάς ωαρίων, αυξάνεται σταθερά, καθώς η ιατρική διαχείριση του προβλήματος έχει εξελιχθεί σημαντικά. Όμως, υπάρχουν και αρκετά ηθικά και νομικά ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπίσει το ζευγάρι. Ποια είναι, λοιπόν, η πλήρης εικόνα για το θέμα;

Η δωρεά ωαρίων είναι ένας τρόπος τεκνοποίησης και λύσης του προβλήματος της υπογονιμότητας, ο οποίος επιλέγεται όλο και περισσότερο, ιδιαίτερα από τα ζευγάρια που προσπαθούν να ξεκινήσουν μια οικογένεια σε προχωρημένη ηλικία ή από εκείνα που δεν είχαν τη δυνατότητα να έχουν μια επιτυχημένη εγκυμοσύνη νωρίτερα.

Για να δώσει ωάρια, μια γυναίκα πρέπει να υποβληθεί σε μια διαδικασία ωοθηκικής διέγερσης και συλλογής ωαρίων και να μην έχει συμπληρώσει το τριακοστό πέμπτο έτος της ηλικίας της.

Το παιδί που θα προκύψει από τη διαδικασία θα έχει το γενετικό υλικό του ενός γονέα. Θα έχει, όμως, κυοφορηθεί και γεννηθεί από τη φυσική -και όχι τη γενετική- μητέρα. Μειώνει αυτό την αξία της μητρότητας; Η απάντηση είναι όχι.

Οι λήπτριες

Οι συνηθέστερες λήπτριες ωαρίων είναι γυναίκες που βρίσκονται σε προχωρημένη αναπαραγωγική ηλικία ή έχουν ωάρια κακής ποιότητας (συνήθως σε ηλικία άνω των 44 ετών), καθώς και αυτές με πρόωρη εμμηνόπαυση. Με αυτήν την μέθοδο είναι σε θέση να υπερνικήσουν το εμπόδιο ηλικίας και να εμφανίζουν υψηλά ποσοστά επιτυχίας επειδή τα ωάρια που παίρνουν είναι από νεαρής ηλικίας δότριες.

Στην αρχική συνάντηση με τους ιατρούς της μονάδας εξωσωματικής γονιμοποίησης θα συζητηθούν με το ζευγάρι όλες οι πλευρές του προγράμματος δωρεάς ωαρίων, για να καθορίσουν εάν η γυναίκα είναι πράγματι κατάλληλη για αυτήν τη λύση.

Η απόφαση τεκνοποίησης μέσω της χρήσης ξένων ωαρίων είναι συνήθως δύσκολη για ένα ζευγάρι. Είναι σημαντικό να συζητηθούν όλα τα ζητήματα που αφορούν τη μη-γενετική σχέση μητέρας-παιδιού, το ιστορικό του προβλήματος γονιμότητας, την επιλογή της τεκνοποίησης σε προχωρημένη ηλικία και τις θετικές και αρνητικές πτυχές της κοινοποίησης της κατάστασης στον πιθανό απόγονο.

Οι δότριες

Υπάρχουν δύο τύποι δοτριών σύμφωνα με τον νόμο:

1. Περιστασιακές δότριες, που είναι πρόθυμες να δώσουν τα ωάριά τους για αλτρουιστικούς λόγους.

2. Γυναίκες που υποβάλλονται σε θεραπεία IVF και που συμφωνούν να δώσουν κάποια ωάρια (egg sharing).

Η δότρια είναι πάντα άγνωστη στη λήπτρια. Οι δότριες δεν επιτρέπεται να γνωρίσουν και να συναντήσουν τη λήπτρια και δεν μπορούν να γνωρίζουν εάν προέκυψε τελικά εγκυμοσύνη από τα ωάριά τους. Η δότρια και η λήπτρια πρέπει να ακολουθήσουν μια παράλληλη διαδικασία θεραπείας στο κέντρο εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Μοίρασμα ωαρίων (Egg sharing)

Πρόκειται για μια σημαντική πρόοδο στο πρόβλημα της εύρεσης ωαρίων. Ένα ζευγάρι μπορεί να πληρώσει εξ ολοκλήρου ή εν μέρει τη θεραπεία υπογονιμότητας ενός άλλου ζεύγους και σε αντάλλαγμα να πάρει μερικά από τα ωάρια της γυναίκας. Αυτό πλέον γίνεται νόμιμα και στην Ελλάδα.

Βέβαια, μια γυναίκα που εξετάζει τη δυνατότητα να δωρίσει μερικά ωάρια από τον κύκλο εξωσωματικής γονιμοποίησής της πρέπει να σκεφτεί τις επιπτώσεις και να γνωρίζει την πιθανότητα να μη μείνει η ίδια έγκυος, αλλά να μπορέσει να κυοφορήσει τελικά η λήπτρια των ωαρίων της. Από την άλλη, βέβαια, το οικονομικό όφελος είναι μεγάλο γιατί κάποιος άλλος πληρώνει τα φάρμακα και τα έξοδα για τη δική της εξωσωματική γονιμοποίηση.

Η διαδικασία

Η δότρια υποβάλλεται σε μια σειρά εξετάσεων για να διαπιστωθεί αφενός αν η κατάσταση της υγείας της είναι καλή, αφετέρου αν είναι κατάλληλη για δότρια και αν θα ανταποκριθεί σωστά στην ορμονική θεραπεία. Εν συνεχεία υποβάλλεται σε ελεγχόμενη διέγερση των ωοθηκών της, όπως και σε έναν κανονικό κύκλο εξωσωματικής γονιμοποίησης. Την ημέρα της λήψης των ωαρίων από τη δότρια, ο σύζυγός της λήπτριας καλείται να δώσει ένα δείγμα σπέρματος.

Την επόμενη μέρα το ζευγάρι θα λάβει πληροφορίες σχετικά με την επιτυχία της διαδικασίας. Εάν έχει επιτευχθεί γονιμοποίηση, η εμβρυομεταφορά θα προγραμματιστεί για την επόμενη ή τη μεθεπόμενη ημέρα και τα γονιμοποιημένα ωάρια θα μεταφερθούν στη μήτρα της λήπτριας. Περίπου δύο εβδομάδες αργότερα θα κάνει ένα τεστ εγκυμοσύνης.

Η δωρεά ωαρίων ανοίγει, λοιπόν, νέους ορίζοντες στις γυναίκες που έχουν πρόβλημα τεκνοποίησης. Η διαδικασία είναι πιο χρονοβόρα και δαπανηρή και ίσως εμπεριέχει πιο περίπλοκα ηθικά διλήμματα, αλλά το αποτέλεσμα δεν παύει να είναι ένα παιδί που θα αγαπηθεί από τους γονείς του όπως όλα τα άλλα.