Οι "σχολικές" λοιμώξεις και η πρόληψη

Γράφει η Βασιλική Συριοπούλου,
Ομότιμη Καθηγήτρια Παιδιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών,
Σύμβουλος Λοιμωξιολόγος ΜΗΤΕΡΑ

Το σχολείο ευνοεί τη μετάδοση πολλών παθογόνων μικροοργανισμών (μικροβίων, ιών, παρασίτων, μυκητών) από άτομο σε άτομο, που προκαλούν λοιμώξεις του αναπνευστικού και γαστρεντερικού συστήματος, λοιμώξεις δέρματος και άλλων συστημάτων, λόγω της καθημερινής στενής επαφής πολλών παιδιών. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο χάνονται εκατομμύρια σχολικών ημερών παγκοσμίως. Σε μελέτη που έγινε το 2011 στις ΗΠΑ αναφέρεται ότι:
 α) το 40% των μαθητών των δημόσιων σχολείων, ηλικίας 5-17 ετών, απουσιάζει τρεις ή περισσότερες ημέρες από το σχολείο λόγω ασθένειας ή ατυχήματος, και β) 22 εκατομμύρια σχολικές ημέρες χάνονται ετησίως λόγω ιογενών λοιμώξεων του αναπνευστικού (κοινό κρυολόγημα) και 38 εκατομμύρια ημέρες λόγω της νόσησης από γρίπη.
Τα νοσήματα που μεταδίδονται στο σχολείο είναι:
1. Ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού (κυρίως το κοινό κρυολόγημα και η γρίπη και σπανιότερα η ανεμοβλογιά, η ιλαρά και η παρωτίτιδα), μικροβιακές λοιμώξεις (όπως ο κοκίτης και η στρεπτοκοκκική αμυγδαλίτιδα) ή μικρόβια (που αποικίζουν το φάρυγγα και προκαλούν μηνιγγίτιδα, μικροβιαιμία και πνευμονία). Οι λοιμώξεις του αναπνευστικού μεταδίδονται κυρίως με τα σταγονίδια, με το βήχα ή το φτάρνισμα, από παιδιά που ασθενούν ή με τα μολυσμένα χέρια ή αντικείμενα από τις εκκρίσεις του ασθενούς (σάλιο, βλέννη, κόπρανα). Τα σταγονίδια μολύνουν υγιή άτομα του άμεσου περιβάλλοντος με την εισπνοή ή με την επαφή με μολυσμένα χέρια ή αντικείμενα.
2. Λοιμώξεις του γαστρεντερικού, δηλαδή γαστρεντερίτιδα που εκδηλώνεται με διάρροια, εμέτους, πυρετό ή άλλα συμπτώματα και οφείλεται σε ιούς (ροταϊό, νορροϊό, ιό ηπαττιδας Α), μικρόβια (σαλμονέλα, σιγκέλα, κολοβακτηρίδιο) και παράσια (οξύουροι, ασκαρίδες) που μεταδίδονται με τα άπλυτα χέρια ή με μολυσμένη τροφή ή νερό.
3. Λοιμώξεις δέρματος και τριχωτού της κεφαλής, που μεταδίδονται με επαφή με τον πάσχοντα. Αυτές είναι μικροβιακές λοιμώξεις από σταφυλόκοκκο και στρεπτόκοκκο, γνωστές ως πυοδερμία, και παρασιτικές λοιμώξεις, όπως η ψώρα (δερματοπάθεια που οφείλεται στο άκαρι της ψώρας), καθώς και η φθειρίαση του τριχωτού της κεφαλής που οφείλεται στις ψείρες.
Η π ρ ό λ η ψ η
Για την πρόληψη των λοιμώξεων στο σχολείο απαιτούνται:
• • • Οι άρρωστοι μαθητές και το διδακτικό προσωπικό να παραμένουν στο σπίτι μέχρι να υποχωρήσουν τα συμπτώματα.
• • • Συχνό πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό και εκπαίδευση για σωστή υγιεινή των χεριών. Τα χέρια πρέπει να πλένονται μετά τη χρήση της τουαλέτας, πριν από τη λήψη οποιασδήποτε τροφής, μετά τον καθαρισμό της μύτης, κυρίως σε συνάχι, και όταν είναι λερωμένα.
• • • Εμβολιασμός κάθε παιδιού πριν πάει στο σχολείο, σύμφωνα με το εθνικό χρονοδιάγραμμα εμβολιασμών. Πολλές παιδιατρικές λοιμώξεις προλαμβάνονται με εμβολιασμό, που αποτελεί τον αποτελεσματικότερο τρόπο πρόληψης.
• • • Ενημέρωση των μαθητών και του διδακτικού προσωπικού για τους τρόπους πρόληψης των λοιμώξεων.
Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να ενημερώνεται ο παιδίατρος της οικογένειας.