Μητρικός Θηλασμός

Από τις κκ. Πατραμάνη Ελένη και Χρονοπούλου Σπυριδούλα
Αναπληρώτριες Προϊσταμένες

Στην αρχή ήταν μια τεράστια σταγόνα γάλα. Οι αρχαίοι Έλληνες έβλεπαν την απαρχή του σύμπαντος μέσα σε ένα πελώριο πίδακα γάλακτος που ξεπήδησε από τα στήθη κάποιας θεάς. Ο μητρικός θηλασμός, άλλοτε καθημερινή πραγματικότητα, τροφοδοτούσε τη συλλογική φαντασία.

Οικογενειακή τροφή…υγιεινή και αγαπημένη
Στην αρχή ήταν μια τεράστια σταγόνα γάλα. Οι αρχαίοι Έλληνες έβλεπαν την απαρχή του σύμπαντος μέσα σε ένα πελώριο πίδακα γάλακτος που ξεπήδησε από τα στήθη κάποιας θεάς. Ο μητρικός θηλασμός, άλλοτε καθημερινή πραγματικότητα, τροφοδοτούσε τη συλλογική φαντασία. Με τη γέννηση του παιδιού η φροντίδα, όπως ήταν φυσικό, στρεφόταν στη σίτισή του. Καταλληλότερη τροφή γι’ αυτό ήταν το μητρικό γάλα. Την πρώτη έγγραφη μαρτυρία περί γαλουχίας στην αρχαία Ελλάδα έχουμε από τον Όμηρο. Αγόρι ή κορίτσι, πρωτότοκο ή μη, το παιδί θήλαζε πάντα από την μητέρα του. Ήταν ένα χρέος που το θύμιζαν οι μεγαλύτερες στις μικρότερες γυναίκες.
Αξιόλογες και οι γνώσεις του Πλουτάρχου περί θηλασμού. Στο έργο του «Περί παίδων αγωγής» αναφέρει: «είναι ανάγκη οι ίδιες οι μητέρες να θηλάζουν τα παιδιά τους. Γιατί και στοργικότερα και με φροντίδα περισσότερη θα τα περιποιηθούν. Αυτές που είναι φυσικό από μέσα τους και από την κοιλιά, που λέει ο λόγος, να αγαπάνε τα παιδιά τους ».
Αναρίθμητες ζωές σώθηκαν από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα χάρη στο μητρικό γάλα, που είναι το σημαντικότερο στοιχείο επιβίωσης. Είναι φυσική πηγή, που συνεχώς ανανεώνεται, και οι γυναίκες είναι οι μόνες που το παράγουν, οι μόνες που διατηρούν τη ζωή.

Μητρικό γάλα
Ο θηλασμός είναι μέρος των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη διατροφή και στην υγεία. Το μητρικό γάλα είναι η καλύτερη τροφή για τα βρέφη. Είναι η συνέχεια της διατροφής και της προστασίας που λαμβάνει το μωρό μέσω του ομφάλιου λώρου. Παρέχει θρεπτικά ισορροπημένη διατροφή και μειώνει τις πιθανότητες προσβολής από ορισμένες ασθένειες. Η πράξη του θηλασμού είναι ένα ουσιαστικό στοιχείο της σωστής παιδικής φροντίδας, καθώς συμβάλλει στην υγιή ανάπτυξη του παιδιού, τόσο σωματικά όσο και ψυχικά. Ο θηλασμός προστατεύει το δικαίωμα κάθε γυναίκας στην υγεία, μειώνοντας τον κίνδυνο προσβολής από καρκίνο του στήθους ή των ωοθηκών, αναιμία, σιδηροπενία και οστεοπόρωση.

Πλεονεκτήματα μητρικού θηλασμού

• Μειωμένη πιθανότητα εκδήλωσης καρκίνου του μαστού και του ενδομητρίου.
• Η θηλάζουσα μητέρα προστατεύεται από οστεοπόρωση.Το υποκατάστατο γάλακτος είναι νεκρή τροφή. Η βιομηχανική επεξεργασία καταστρέφει τα ζωντανά κύτταρα και τα αντισώματα.
• Ρωμαλέα παιδιά και έφηβοι για τον μελλοντικό κόσμο μας.
• Ιδιαίτερα εύπεπτο το μητρικό γάλα, χωνεύεται από το μωρό σε 2 με 3 ώρες.
• Καρκίνος - μείωση της συχνότητας εμφάνισης καρκίνου σε παιδιά που έχουν θηλάσει.
• Ο θηλασμός ικανοποιεί πλήρως τις ανάγκες του βρέφους σε τροφή και υγρά.
• Σημαντικά λιγότερες γαστρεντερικές διαταραχές.
• Θερμοκρασία τροφής πάντα σωστή και σταθερή.
• Η καλύτερη αρχή για τη ζωή ενός παιδιού και αναφαίρετο δικαίωμά του.
• Λιγότερες πιθανότητες ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης κατά τη διάρκεια του θηλασμού.
• Αντισώματα, ανοσοποίηση ενάντια στις κυριότερες λοιμώδεις νόσους.
• Συναισθηματικό δέσιμο μητέρας - παιδιού.
• Μειώνει τις πιθανότητες αλλεργιών όπως άσθμα και έκζεμα.
• Οικονομικό. Δεν κοστίζει στην οικογένεια και το κράτος.
• Σημαντική αύξηση του δείκτη νοημοσύνης.

Προετοιμασία του μαστού για θηλασμό.
Οδηγίες για σωστό θηλασμό
Άσχετα από το αν εσείς σκοπεύετε να θηλάσετε, το σώμα σας θα αρχίσει να προετοιμάζεται για το θηλασμό ήδη από την σύλληψη. Η περιοχή γύρω από τις θηλές (η άλως) γίνεται πιο σκούρα. Οι μαστοί διογκώνονται, επειδή πολλαπλασιάζονται τα κύτταρα παραγωγής γάλακτος και διευρύνονται οι πόροι που θα οδηγήσουν το γάλα στη θηλή.
Ταυτόχρονα, ο οργανισμός σας αρχίζει να αποθηκεύει πρόσθετο λίπος σε διάφορα άλλα σημεία του σώματος, πράγμα που θα σας εξασφαλίσει την πρόσθετη ενέργεια την οποία χρειάζεστε για την γαλουχία.
Ήδη από την 16η εβδομάδα της εγκυμοσύνης οι μαστοί είναι έτοιμοι να παράγουν γάλα μόλις γεννηθεί το παιδί.
Το πρώτο γαλακτώδες έκκριμα, ένα παχύρρευστο κιτρινωπό υγρό που παράγεται για αρκετές μέρες μετά τον τοκετό μέχρις ότου αρχίσει η παραγωγή του πλήρους γάλακτος, καλείται πρωτόγαλα. Το πρωτόγαλα περιέχει περισσότερες πρωτεΐνες, άλατα και αντισώματα από ό,τι το ίδιο το πλήρες γάλα, αλλά έχει λιγότερα λιπαρά και θερμίδες.
Το σώμα σας θα παράγει πρωτόγαλα για λίγες μέρες μετά τον τοκετό, μέχρις ότου αντικατασταθεί από το ώριμο γάλα.
Το πλήρες γάλα είναι πιο λεπτόρρευστο. Το χρώμα του μοιάζει με εκείνο του γάλακτος και η θρεπτική του σύσταση μεταβάλλεται ώστε να καλύπτει, ανά πάσα στιγμή, τις θρεπτικές ανάγκες του βρέφους για όσο διάστημα θα θηλάζει.
Οι διατροφικές ανάγκες του μωρού σας στη βρεφική ηλικία, όπου αναπτύσσεται με γρήγορους ρυθμούς, είναι μεγαλύτερες από οποιαδήποτε άλλη στιγμή της ζωής του. Μέσα στον πρώτο χρόνο το σωματικό του βάρους σχεδόν θα τριπλασιαστεί.
Το τάισμα του βρέφους είναι κάτι παραπάνω από χορήγηση τροφής. Σας δίνει την ευκαιρία να κρατήσετε το βρέφος στην αγκαλιά σας και να επικοινωνήσετε μαζί του με το βλέμμα. Οι ώρες αυτές είναι στιγμές χαλάρωσης και ευχαρίστησης.
Θα πρέπει να έχετε αποφασίσει αν θα θηλάσετε ή όχι πριν ακόμα το παιδί γεννηθεί. Αυτή είναι μια σημαντική απόφαση και χρειάζεται σοβαρή σκέψη. Γι αυτό πρέπει να σταθμίσετε τις δυο αυτές δυνατότητες προτού καταλήξετε.
Η παραγωγή του γάλακτος από τον μαστό (γαλουχία) θα γίνει με επιτυχία, αν ο θηλασμός αρχίσει αμέσως μετά τον τοκετό. Την ώρα του θηλασμού η θέση σας πρέπει να είναι αναπαυτική. Το μωρό σας πρέπει να θηλάζει την θηλαία άλω, δηλαδή τη σκούρα περιοχή γύρω από τη θηλή σας. Για να πετύχετε την σωστή θέση θηλασμού κρατάτε το στήθος σας με τα τέσσερα δάχτυλα από κάτω και τον αντίχειραεπάνω, κοντά στη θηλαία άλω. Ο θηλασμός είναι ελεύθερος και απεριόριστος. Είναι σωστό σε κάθε θηλασμό το μωρό σας να θηλάζει μόνο από έναν μαστό, και στον επόμενο θηλασμό από τον άλλο.
Όπως είπαμε προηγουμένως, το μητρικό γάλα είναι η καλύτερη δυνατή διατροφή για κάθε νεογέννητο. Όλα τα συστατικά του βρίσκονται σε ισορροπημένες αναλογίες, που ταιριάζουν στο μωρό και το προστατεύουν από ωτίτιδες, αλλεργίες, εμέτους, διάρροια, πνευμονία, δύσπνοια, βρογχιολίτιδα και μηνιγγίτιδα. Περιέχει ακόμα και πλήθος αλάτων, βιταμινών και ενζύμων που υποβοηθούν στην πεπτική διαδικασία και στη δημιουργία αντισωμάτων.

Η σπουδαιότητα του μητρικού θηλασμού για την κοινωνία και για τον κόσμο του αύριο
Η προώθηση του μητρικού θηλασμού από το κράτος και τους επαγγελματίες υγείας (γιατρούς, παιδίατρους, μαίες, νοσηλευτές), για μια καλύτερη αρχή στη ζωή, θα είχε σαν αποτέλεσμα να σωθούν πάνω από 1,5 εκατομμύριο βρέφη κάθε χρόνο από διάφορες ασθένειες. Κυρίως στον αναπτυσσόμενο κόσμο θα μπορούσαν να είχαν σωθεί, αν τρέφονταν αποκλειστικά με μητρικό γάλα το πρώτο εξάμηνο της ζωής τους.

Τα πλεονεκτήματα του μητρικού θηλασμού

• Ο αποκλειστικός μητρικός θηλασμός θα ενισχύσει την συναισθηματική και πνευματική ανάπτυξη των παιδιών του κόσμου.
• Θα μειώσει τους θανάτους από αιμορραγίες μετά τον τοκετό.
• Θα εξοικονομήσει χρήματα για άλλες ανάγκες της οικογένειας.
• Θα μειώσει το κόστος της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης των παιδιών, προστατεύοντάς τα από αρρώστιες και αλλεργίες.
• Θα κατοχυρώσει την δυνατότητα και το δικαίωμα των γυναικών να θηλάσουν και θα τονίσει την σπουδαιότητα της συμβολής τους στην κοινωνία.
• Θα προσφέρει ένα θετικό παράδειγμα διατροφής, που θα δώσει τη δυνατότητα στις μητέρες να αποκτήσουν την εμπειρία στον μητρικό θηλασμό και να την μεταδώσουν από γενιά σε γενιά.
• Ο θηλασμός είναι δικαίωμα κάθε παιδιού και διεκδίκηση κάθε μητέρας που θέλει και μπορεί να προσφέρει μια ζωή γεμάτη υποσχέσεις για ένα υπέροχο αύριο.