Αποκατάσταση Μαστού Μετά Από Μαστεκτομή

Η μάχη της Ιατρικής Επιστήμης εναντίον του καρκίνου κερδίζει καθημερινά έδαφος. Ειδικά για την επάρατο νόσο στον Μαστό, η έντονη προσπάθεια των ερευνητών, η ευρεία πληροφόρηση του κοινού και η χρησιμοποίηση όλο και πιο αποτελεσματικών θεραπευτικών σχημάτων έκανε την πρόληψη πολύ πιο αποτελεσματική και την ανάγκη για εκτεταμένες επεμβάσεις ολοένα μικρότερη. Παρ’ όλα ταύτα, την βάση οποιουδήποτε θεραπευτικού σχήματος αποτελεί η κάποιου είδους χειρουργική εκτομή του μαστού που ασθενεί. Σ’ αυτό το άρθρο θα εξετάσουμε συνοπτικά και επισταμένα την σοβαρή βοήθεια που μπορεί να προσφέρει η Πλαστική Χειρουργική .

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ

Οι ψυχολογικές επιπτώσεις του ακρωτηριασμού του Μαστού και τα κοινωνικά φαινόμενα που επισωρεύονται είναι πια γνωστά σε  όλους.

• Η γυναίκα αισθάνεται ακρωτηριασμένη σε ένα τόσο τρυφερό σημείο, άμεσα συνδεδεμένο με την θηλυκότητά της, την μορφή του σώματός της τόσο ριζικά αλλαγμένη.
• Δεν μπορεί να ντύνεται πια το ίδιο, ιδιαίτερα ο ελαφρός ρουχισμός και η συμμετοχή στα σπορ γίνονται ιδιαίτερα προβληματικά. Η χρήση των ειδικών προσθηκών, βοηθά μεν, συνεπάγεται όμως και ειδικά προβλήματα.
• Ντρέπεται και τις άλλες γυναίκες και τον σύντροφό της και ο ρόλος της σαν γυναίκα διαταράσσεται ριζικά.

ΟΙ ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗΣ

Μία δεκαετία νωρίτερα, η αξία της αποκατάστασης μετά από μαστεκτομή ήταν αμφισβητούμενη και δεν γινόταν συχνά. Σήμερα είναι μία απολύτως παραδεκτή μορφή θεραπείας και την  επιζητούν όλο και περισσότερες γυναίκες. Στις Η.Π.Α είχαν γίνει 20.000 αποκαταστάσεις το 1981 και 98.000 το 1984!
Οι λόγοι που κάνουν την επέμβαση αυτή να ζητιέται ολοένα και περισσότερο είναι:

• Η ανάπτυξη καλύτερων και ασφαλέστερων τεχνικών.
• Η κατανόηση από τον ιατρικό κόσμο, ότι η επέμβαση για την αποκατάσταση δεν προκαλεί μεταστάσεις ούτε αποκρύπτει τυχόν τοπική υποτροπή.
• Η πληθώρα, πλέον, των πολλών καλών αποτελεσμάτων.
• Η επιμονή των ίδιων των γυναικών για κάποια μορφή αποκαταστάσεως.

Παλαιότερα γινόταν μόνο σε γυναίκες με πολύ καλή πρόγνωση (κακοήθεια στο 1ο στάδιο). Η επέμβαση που γινόταν για να τους σώσει την ζωή, εθεωρείτο ότι ήταν αρκετό! Σήμερα όπως πιστεύεται, ότι κάθε γυναίκα που πρόκειται να ή έχει ήδη υποβληθεί σε μαστεκτομή, θεωρητικά είναι υποψήφια για την επέμβαση.

ΠΟΤΕ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ Η ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

Παλαιότερα υπήρχε η αντίληψη, ότι έπρεπε να περάσουν 1-2 χρόνια μετά την επέμβαση. Αυτό γινόταν, αφ’ ενός για να δοθεί καιρός για την ταξινόμηση της νόσου βάσει του ιστολογικού παρασκευάσματος και των λεμφαδένων, να γίνουν οι ειδικές θεραπείες και να δουν τα αποτελέσματά τους, αφ’ ετέρου για να ζητηθεί συνειδητά από την ίδια την γυναίκα. Σήμερα, που έχει συσσωρευτεί πλέον μεγαλύτερη πείρα, οι περισσότερες επεμβάσεις για την αποκατάσταση γίνονται μόλις συμπληρωθούν οι ειδικές βοηθητικές θεραπείες, δηλαδή σε διάστημα 6-8 μηνών μετά την επέμβαση. Τα τελευταία χρόνια, με βάση ειδικές νεώτερες στατιστικές, υπάρχει διογκούμενη τάση για την άμεση αποκατάσταση, δηλαδή να γίνεται στην ίδια επέμβαση, αμέσως μετά την μαστεκτομή, ταξινομώντας την τόσο κατά την επέμβαση και με το αποτέλεσμα της βιοψίας.

ΕΠΙΣΗΜΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ

Έχει ευρεθεί, ότι σε γυναίκες με αποκατεστημένο μαστό, με οποιαδήποτε μέθοδο και εάν έχει γίνει η αποκατάσταση (προσθήκη σιλικόνης, κρημνό ή συνδυασμό και των δύο), οι ειδικές βοηθητικές θεραπείες δεν έχουν μεταβάλλει καθόλου την αποτελεσματικότητά τους. Η συχνότητα επιβίωσης είναι η ίδια σε γυναίκες μετά από μαστεκτομή, είτε έχουν κάνει αποκατάσταση είτε όχι. Η προγνωστική σημασία της τοπικής υποτροπής είναι η ίδια με των μεταστάσεων και οι περισσότερες γυναίκες με τοπική υποτροπή έχουν και άλλες μεταστάσεις. Δεδομένου ότι η συχνότητα τοπικής υποτροπής μετά από μαστεκτομή είναι λιγότερο από 10%, οι 9 στις 10 γυναίκες δεν θα αντιμετωπίσουν ποτέ πρόβλημα τοπικών υποτροπών. Και στις  πιο δυσάρεστες περιπτώσεις, η ποιότητα της ζωής των γυναικών με αποκατάσταση είναι στατιστικά πολύ καλύτερη από αυτών χωρίς.

Ο ΑΛΛΟΣ ΜΑΣΤΟΣ

Πρέπει να γίνει πλήρης διερεύνηση του άλλου μαστού, προτού γίνει οτιδήποτε με τον προσβεβλημένο.

Αποκατάσταση με προσθήκη

Είναι η πιο απλή μέθοδος. Μπορεί να γίνει σε περιπτώσεις, όπου μαστεκτομή άφησε αρκετό δέρμα για να χωρέσει την προσθήκη. Πολλές φορές αυτή η μέθοδος αρκεί για ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα. Μερικές φορές όμως ο σχηματισμός ινώδους κάψας γύρω από την προσθήκη μπορεί να προβληματίσει, γιατί γίνεται σκληρότερος και σφαιρικός. Στις περιπτώσεις αυτές το σπάσιμο της κάψας με συμπίεση με τα χέρια ή με μικρή επέμβαση πολλές φορές βοηθά.

Οι διαστολείς

Για να ξεπεραστεί το πρόβλημα της κάψας χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο οι διαστολείς. Αυτοί είναι μικροί σάκοι από σιλικόνη που γεμίζουν με φυσιολογικό ορό, σιλικόνη ή συνδυασμό από τα δύο. Τοποθετείται κάτω από το δέρμα που απομένει και μέσω μιας βαλβίδας γεμίζεται με μία σύριγγα με πολύ λεπτή βελόνα κάθε 5-7 ημέρες, ώστε να διατείνεται βαθμιαία. Γίνεται έτσι εκμετάλλευση των ελαστικών ιδιοτήτων του δέρματος, που μεγαλώνει σιγά-σιγά όπως στην εγκυμοσύνη. Το δέρμα διατείνεται έτσι, ώστε το μέγεθος του μαστού να είναι αρχικά μεγαλύτερο από το επιθυμητό και αφήνεται για 6 περίπου εβδομάδες. Τότε αφαιρείται ορός για να επιτευχθεί συμμετρία στο μέγεθος και με μία μικρή επέμβαση αφαιρείται η βαλβίδα. Ταυτόχρονα γίνεται και η αποκατάσταση της θηλής. Τελευταία με την χρησιμοποίηση των τελειότερων προσθηκών μη λείας επιφάνειας τα προβλήματα της κάψας έχουν μειωθεί πάρα πολύ ή και εξαφανιστεί.

Αποκατάσταση με κρημνούς

Όταν η μαστεκτομή έχει αφήσει το δέρμα πολύ τεντωμένο και λεπτό, ιδιαίτερα δε εάν έχει αφαιρεθεί και ο θωρακικός μυς, τότε χρειάζεται να ‘’δανειστούμε’’ κατά κάποιο τρόπο γειτονικούς ιστούς για την αποκατάσταση. Έτσι με ιδιαίτερες, καλά δοκιμασμένες τεχνικές χρησιμοποιούμε-αναλόγα με την περίπτωση- κρημνούς δέρματος ή μυοδερματικούς (μυός & δέρματος).
Οι πιο συχνά χρησιμοποιούμενοι μυοδερματικοί κρημνοί είναι:

Πλατύς ραχιαίος

Η τεχνική, αν και έχει περιγραφεί από το 1980, τελευταία έγινε η πιο συχνή μέθοδος αποκατάστασης. Με αυτή την μέθοδο μετακινούμε δέρμα από την ράχη μαζί με ένα μέρος από τον πλατύ ραχιαίο (αυτόν που σχηματίζει το ‘’φτερό’’ πίσω από την μασχάλη). Εάν χρειάζεται, μπορεί να τοποθετηθεί και προσθήκη από κάτω για μεγαλύτερο όγκο.

Ορθός κοιλιακός

Είναι η τελευταία λέξη στον σχεδιασμό των κρημνών. Τμήμα δέρματος της κοιλιάς που περισσεύει, μετακινείται μαζί με τον ένα από τους δύο ορθούς μύες στην περιοχή του μαστού που λείπει. Είναι δυνατό να χρησιμοποιηθεί και το μισό με κάθε ορθό για αποκατάσταση και στις δύο πλευρές. Δεν χρειάζεται προσθήκη σιλικόνης και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μεγάλα ελλείμματα ή όπου το θωρακικό τοίχωμα έχει ακτινοβοληθεί. Το δέρμα, μαζί με το υποδόριο λίπος που χρησιμοποιείται, είναι αυτό που πετάμε στην πλαστική της κοιλιάς και η συρραφή γίνεται χαμηλά, ακριβώς πάνω από το εφηβαίο, όπως και σ’ αυτή. Είναι πράγματι μία μεγαλειώδης επέμβαση. Δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε υπερβολικά αδύνατα ή παχύσαρκα άτομα ή όπου έχουν προηγηθεί επεμβάσεις στην κοιλιά που επηρέασαν την αιμάτωση του μυός.

Αποκατάσταση της θηλής και της άλω.

Παλαιότερα εθεωρείτο μια πολυτέλεια στην αποκατάσταση, σήμερα όμως είναι και αυτό ρουτίνα. Για την θηλή μεταχειριζόμαστε δέρμα από τον ίδιο τον μαστό και για την άλω ένα δερματικό μόσχευμα από την άνω-έσω επιφάνεια του μηρού. Γίνεται συνήθως σαν τελευταίο στάδιο της αποκατάστασης. Κατάλληλος δερματοχρωματισμός βελτιώνει το χρωματικό ταίριασμα.

Αποκατάσταση μετά από μερική μαστεκτομή.

Η αφαίρεση μόνο του όγκου ή του αντίστοιχου τμήματος του μαστού σε συνδυασμό με ακτινοβολία σε επιλεγμένες περιπτώσεις, γίνεται πιο συχνή στις μέρες μας, σαν εναλλακτική λύση της τροποποιημένης ριζικής μαστεκτομής. Στις περιπτώσεις αυτές η αποκατάσταση είναι πολύ πιο εύκολη, με την χρήση δερματικών κρημνών μόνο ή με την χρήση προσθήκης σιλικόνης.

Τα αποτελέσματα της αποκατάστασης στην γυναίκα.

Μετά την αποκατάσταση, οι γυναίκες αισθάνονται μικρότερη κατάθλιψη για ότι τους συνέβη, είναι περισσότερο αισιόδοξες για την ζωή και καλύτερα με τον εαυτό τους. Η μαστεκτομή δίνει την ευκαιρία για ζωή, η αποκατάσταση του μαστού χαρίζει αξιοπρέπεια και ποιότητα στη ζωή της.