Θηλασμός 1ης ώρας

Η πρώτη ώρα μετά τον τοκετό που μάλιστα ονομάζεται και ‘χρυσή’ για τα πολύ σημαντικά της οφέλη, επικεντρώνεται στην επαφή μητέρας - νεογνού και στον πρώτο θηλασμό, με μόνη προϋπόθεση την καλή γενική κατάσταση της υγείας και των δύο.

Αμέσως μετά τον τοκετό, οι έμπειρες μαίες της αίθουσας τοκετών ή του χειρουργείου, τοποθετούν το υγιές νεογέννητο πάνω στην κοιλιά και στο στήθος της μητέρας του. Οι διαδικασίες ρουτίνας, όπως είναι το ζύγισμα-μέτρημα-μπάνιο του νεογνού, δεν είναι απαραίτητο να γίνουν από την πρώτη στιγμή, καθώς η άμεση επαφή – δέρμα με δέρμα – αποτελεί σημείο κλειδί για την ομαλή μετάβαση στην εξωμήτρια ζωή αλλά και για την επιτυχή έναρξη και εδραίωση της γαλουχίας.

Όπως βρίσκεται πάνω στο σώμα της μητέρας του, οι μαίες σκουπίζουν το νεογνό με πετσέτα (όχι όμως τα χεράκια του ούτε και τις θηλές της μητέρας, διότι έχουν παρόμοια μυρωδιά που πρέπει να διατηρηθεί), τοποθετούν ένα σκουφάκι στο κεφάλι του και το τυλίγουν ώστε να παραμείνει ζεστό.

Μέσα σε ένα ήσυχο περιβάλλον με χαμηλό φωτισμό και σεβόμενοι πάντα την ιδιωτικότητα της κάθε μητέρας, σε αυτήν την πρώτη ώρα, το νεογέννητο αρχίζει να κινεί ενστικτωδώς το σώμα του με σκοπό να φθάσει το στήθος της μητέρας του, να το αγγίξει και να αρχίσει με τα χέρια του, να το μαλάζει. Το άγγιγμα αυτό είναι αρκετό για να ξεκινήσει η παραγωγή της οξυτοκίνης, ορμόνης που συνδέεται με την προώθηση του γάλακτος στους γαλακτοφόρους πόρους και τη θηλή. Το νεογνό, συνεχίζοντας την πορεία του, μυρίζει και γλύφει τη θηλή και, αφού λάβει την κατάλληλη θέση, αρχίζει να θηλάζει.

Καταλυτικό ρόλο δίπλα σε κάθε θηλάζουσα διαδραματίζουν τόσο οι καταρτισμένες μαίες του ΛΗΤΩ όσο και ο σύντροφος της που βρίσκεται κοντά της, την υποστηρίζει και την ενθαρρύνει.

Οφέλη θηλασμού 1ης ώρας

• Το πρωτόγαλα θεωρείται ως η καταλληλότερη τροφή και το πρώτο φυσικό εμβόλιο για ένα νεογέννητο καθώς είναι πλούσιο σε αντισώματα και πρωτεΐνες. Επιπλέον, βοηθάει το γαστρεντερολογικό του σύστημα να ωριμάσει και να λειτουργήσει αποτελεσματικά, ευνοώντας έτσι τη γρήγορη αποβολή του μηκωνίου και κατ’ επέκταση την πρόληψη του νεογνικού ικτέρου.
• Η επαφή δέρμα με δέρμα συμβάλει ώστε το νεογνό να παραμείνει ζεστό, να σταθεροποιήσει τον καρδιακό του ρυθμό όπως και τον ρυθμό της αναπνοής του.
• Τα επίπεδα σακχάρου, έχει αποδειχθεί, ότι παραμένουν υψηλότερα σε σχέση με εκείνα των νεογνών που αποχωρίζονται τη μητέρα τους, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο υπογλυκαιμικών επεισοδίων.
• Το νεογνό όταν βρίσκεται στην αγκαλιά της μητέρας του, προσαρμόζεται ευκολότερα στην εξωμήτρια ζωή του, νιώθει ασφάλεια, κλαίει λιγότερο και γενικά είναι πιο ήσυχο και ήρεμο.
• Μέσω της έκθεσης του νεογνού στη βακτηριακή χλωρίδα του μητρικού δέρματος, ενισχύεται το ανοσοποιητικό του σύστημα, προστατεύοντάς το από τα παθογόνα βακτήρια που θα συναντήσει αργότερα στο περιβάλλον.
• Η απελευθέρωση της οξυτοκίνης προκαλεί επίσης σύσπαση της μήτρας, αποβολή του πλακούντα και μικρότερη απώλεια αίματος μετά τον τοκετό.
• Οι μητέρες τονώνουν την αυτοπεποίθησή τους και καθησυχάζουν αρκετούς από τους φόβους που έχουν για τον νέο τους ρόλο.
• Παράλληλα, εκτός από την άμεση σίτιση, αναπτύσσεται και ενισχύεται ο δεσμός μητέρας – παιδιού.

Περιπτώσεις όπου δεν μπορεί να εφαρμοσθεί ο θηλασμός 1ης ώρας

Από την πλευρά της μητέρας:

• όταν είναι φορέας του ιού HIV,
• όταν πάσχει από ενεργό φυματίωση,
• όταν πάσχει από ενεργό ανεμοβλογιά,
• όταν παρουσιάζει έρπητα στο στήθος της,
• όταν λαμβάνει φάρμακα μη συμβατά με τον θηλασμό αλλά και
• όταν δεν το επιθυμεί.

Από την πλευρά του νεογεννήτου:

• όταν παρουσιάζει αναπνευστική δυσχέρεια,
• με διαγνωσμένα προγεννητικά προβλήματα που επηρεάζουν τη γενική κατάσταση της υγείας του,
• με χειρουργικά προβλήματα, όπως ομφαλοκήλη/μηνιγγοκήλη, κ.α.

Ο θηλασμός 1ης ώρας συνδέεται ακόμα με αποκλειστικό μητρικό θηλασμό όπως και με μεγαλύτερη διάρκεια θηλασμού, για τους επόμενους μήνες. Από ανασκόπηση της Cochrane, σε 46 μελέτες, διαπιστώθηκε ότι οι γυναίκες που έρχονται σε επαφή – δέρμα με δέρμα - με το νεογέννητό τους μετά τον τοκετό, είναι πιθανότερο να θηλάσουν αποκλειστικά για έναν μήνα, μετά την έξοδό τους από το μαιευτήριο. Επιπλέον έχουν 50% πιθανότητες να θηλάσουν αποκλειστικά για 6 μήνες.

Χονδροπούλου Μαρία - Άννα, Μαία Αίθουσας Τοκετών