Οι επιλογές αντιμετώπισης της γυναίκας-φορέα

Απαντά Βάνια Σταφυλά, ΜD, PhD
Απόφοιτος  και διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου
Γενικός Χειρουργός
Εξειδίκευση στη Χειρουργική Ογκολογία του Μαστού στο Univeristy College of London και στο European Institute of Oncology
Συνεργάτης Μαιευτηρίου «Λητώ»

Οι γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε γενετική συμβουλευτική και γονιδιακό έλεγχο και είναι αποδεδειγμένα φορείς του γονιδίου BRCA 1 ή BRCA 2 καλούνται να αποφασίσουν για την αντιμετώπιση του προβλήματος τους. Οι επιλογές που έχουν είναι δυο: η πρώτη είναι να ξεκινήσουν εντατικούς ελέγχους για το μαστό τους, ώστε όταν θα έρθει η στιγμή που θα αναπτύξουν καρκίνο μαστού, να το ανακαλύψουν νωρίς και να το αντιμετωπίσουν τότε. Η δεύτερη επιλογή είναι να δράσουν προφυλακτικά είτε λαμβάνοντας ορμονική θεραπεία είτε επιλέγοντας προφυλακτική αμφοτερόπλευρη  (δηλ. και στους δυο μαστούς) μαστεκτομή  και άμεση πλαστική αποκατάσταση με ενθέματα σιλικόνης. Και οι δυο επιλογές είναι επιστημονικά αποδεκτές και έγκειται στην ίδια τη γυναίκα φορέα, βάσει της ψυχοσύνθεσή της, να αποφασίσει ποιόν δρόμο θα ακολουθήσει.

Στην πρώτη περίπτωση, η γυναίκα θα πρέπει να παρακολουθείται εντατικά και να υποβάλλεται υποχρεωτικά και ανελλιπώς σε ψηφιακή ή/και μαγνητική μαστογραφία κάθε χρόνο από την ηλικία των 30 και κλινική εξέταση 1-2 φορές το χρόνο. Θα πρέπει να είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει τον καρκίνο του μαστού, με ότι αυτό συνεπάγεται για την υγεία της (χειρουργική επέμβαση, χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία). Σημειωτέον, ο καρκίνος μαστού που εμφανίζεται στις γυναίκες-φορείς του γονιδίου είναι συνήθως επιθετικής μορφής και δεν έχει καλή πρόγνωση, άρα μπορεί να υπάρχει και κίνδυνος και για την επιβίωσή της.

Στην δεύτερη περίπτωση, η γυναίκα-φορέας υποβάλλεται, είτε σε θεραπεία με ορμονικά σκευάσματα (ταμοξιφαίνη, ραλοξιφαίνη, εξαμεστάνη), είτε σε μια επέμβαση, στην οποία αφαιρείται ολόκληρος ο αδένας του μαστού μέσα από μια μικρή τομή στο δέρμα, διατηρώντας εξολοκλήρου το εξωτερικό περίβλημα του μαστού, δηλαδή το δέρμα, τη θηλή και τη θηλαία άλω, το οποίο εξασφαλίζει το άριστο τελικό κοσμητικό αποτέλεσμα. Το σημαντικό στοιχείο στην επέμβαση είναι να ελαχιστοποιήσουμε τον εναπομείναντα μαζικό ιστό, ο οποίος μπορεί να αναπτύξει καρκίνο. Αυτό επιτυγχάνεται με τη «μαστεκτομή με διατήρηση της θηλής και του δέρματος» (skin and nipple sparing mastectomy). Την ίδια στιγμή που αφαιρείται το εσωτερικό του μαστού, το περιεχόμενό του αντικαθίσταται από ενθέματα σιλικόνης, που προσδίδουν τον επιθυμητό όγκο, και με αυτό τον τρόπο η γυναίκα βγαίνει από το χειρουργείο χωρίς να είναι ακρωτηριασμένη. Η παραμονή της στο νοσοκομείο δεν υπερβαίνει τις 3-4 μέρες και το αισθητικό αποτέλεσμα είναι άριστο. Μελέτες έχουν δείξει ότι η ορμονική θεραπεία προφυλάσσει κατά 50 %, ενώ η χειρουργική αντιμετώπιση κατά 90%.

Σωστό ή λάθος, απόφαση γενναία ή δειλή δεν υπάρχει. Είναι γενναίο, τόσο το να υποβάλλεσαι σε μια επέμβαση, ενώ είσαι υγιής, όσο και το να περιμένεις με αγωνία κάθε χρόνο τα αποτελέσματα των εξετάσεων.

Στο Μαιευτήριο «Λητώ» λειτουργεί ένα εξειδικευμένο και πλήρως εξοπλισμένο και στελεχωμένο Κέντρο Μαστού, στο οποίο, το ιατρείο γενετικής ογκολογίας παρέχει τη δυνατότητα γενετικής συμβουλευτικής, το συνεργαζόμενο εργαστήριο μοριακής βιολογίας πραγματοποιεί το γονιδιακού ελέγχου και ειδικός χειρουργός μαστού σε συνεργασία με πλαστικό χειρουργό πραγματοποιούν την επέμβαση "nipple sparing mastectomy”.