Επανορθωτική χειρουργική της γυναικείας πυέλου-Υπόσχεση για ποιότητα ζωής

Από τον κ. Θεόδωρο Βαμβακίδη,
Υπεύθυνο Τμήματος Ουρογυναικολογίας ΜΗΤΕΡΑ

Η χαλάρωση του κόλπου απασχολεί εκατομμύρια γυναίκες σε όλον τον κόσμο. Η επανορθωτική χειρουργική της γυναικείας πυέλου υπόσχεται βραχεία νοσηλεία,ασφάλεια και μόνιμα αποτελέσματα, εξασφαλίζοντας άριστη ποιότητα ζωής.

Έχει υπολογισθεί ότι οι μισές από τις γυναίκες που έχουν γεννήσει χάνουν τη φυσιολογική στήριξη του κολπικού σωλήνα με αποτέλεσμα την εμφάνιση της κολπικής χαλάρωσης. Περίπου το 20% θα ζητήσει ιατρική συμβουλή λόγω των δυσάρεστων συμπτωμάτων, ενώ η πιθανότητα μια γυναίκα να χειρουργηθεί κάποια στιγμή στη ζωή της ανέρχεται στο 11%. Με δεδομένο ότι ο αριθμός των γυναικών όλων των ηλικιών, που αναζητούν την ποιότητα στη ζωή τους, αυξάνεται ραγδαία,η ανάγκη για την αντιμετώπιση τέτοιου είδους προβλημάτων γίνεται επιτακτική και νέοι ορίζοντες ανοίγουν στον τομέα της επανορθωτικής χειρουργικής. Σε αυτό έχει βοηθήσει πολύ η έκρηξη της τεχνολογικής ανάπτυξης που μας οδηγεί ταχύτατα σε νέες τεχνικές– γρήγορες, ασφαλείς και αποτελεσματικές.
Περιγραφή και αίτια της κολπικής χαλάρωσης
Η κολπική χαλάρωση είναι η κατάσταση κατά την οποία κάποιο από τα όργανα της γυναικείας πυέλου (μήτρα, ουροδόχος κύστη, ορθό) προβάλλει ή προεξέχει από τον κόλπο. Έτσι μπορεί να έχουμε πρόπτωση μήτρας,κυστεοκήλη, ορθοκήλη κ.λπ.
Η κολπική χαλάρωση προκαλείται από κάθε παράγοντα που συντελεί στην ατροφία, την κάκωση ή την καταστροφή του στηρικτικού οικοδομήματος του κόλπου και των οργάνων της πυέλου (συνδετικός ιστός, μυϊκός ιστός, νευρικός ιστός). Οι συγκεκριμένοι παράγοντες μπορεί να είναι:

• Η εγκυμοσύνη και ο τοκετός
• Η εμμηνόπαυση
• Προηγούμενες χειροργικές επεμβάσεις
• Η παχυσαρκία
• Το κάπνισμα
• Η δυσκοιλιότητα, ο χρόνιος βήχας και γενικά καταστάσεις που προκαλούν πίεση στα όργανα της πυέλου
• Η κληρονομική προδιάθεση

Συμπτώματα και διάγνωση
Οι περισσότερες γυναίκες αναφέρουν ότι αισθάνονται «μπούκωμα» χαμηλά στην κοιλιά ή ότι κάτι προεξέχει από τον κόλπο τους. Άλλα συμπτώματα είναι το αίσθημα τραβήγματος ή τεντώματος στην περιοχή των γεννητικών οργάνων ή η χρόνια φλεγμονή στον κόλπο. Αν η κήλη πιέζει την ουρήθρα, εμφανίζονται δυσκολίες ούρησης. Αν πιέζει το ορθό ή το έντερο, παρουσιάζεται δυσκοιλιότητα.Η σεξουαλική δυσλειτουργία είναι αρκετά συχνή και αντικατοπτρίζει την ανατομική, λειτουργική και ψυχολογική διαταραχή στη συγκεκριμένη κατάσταση. Ακράτεια ούρων ή κοπράνων μπορεί να συνοδεύει την πυελική χαλάρωση. Απαραίτητα εργαλεία για τη διάγνωση είναι η λήψη ενός λεπτομερειακού ιστορικού, η φυσική εξέταση, ο ουροδυναμικός έλεγχος και τα ειδικά ερωτηματολόγια για την ποιότητα ζωής. Χρήσιμες πληροφορίες μπορεί να μας δώσει το διαπερινεϊκό υπερηχογράφημα και η μαγνητική τομογραφία σε επιλεγμένες περιπτώσεις.
Κύριοι στόχοι είναι ο ακριβής καθορισμός του τύπου και του βαθμού της κολπικής χαλάρωσης, η ανεύρεση συνοδών προβλημάτων από το κατώτερο ουροποιητικό σύστημα (ακράτεια ούρων, δυσκολίες ούρησης) ή το έντερο (δυσκοιλιότητα) και ο εντοπισμός του βαθμού επιρροής στην ποιότητα ζωής.
Η αντιμετώπιση της κολπικής χαλάρωσης
Η οριστική αντιμετώπιση είναι χειρουργική. Από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα έχουν περιγραφεί πάνω από 100 χειρουργικές επεμβάσεις. Μερικές από αυτές έχουν ακόμη εφαρμογή, ενώ αρκετές τεχνικές προστίθενται καθημερινά. Οι πρώτες προσπάθειες που έγιναν στον συγκεκριμένο τομέα της χειρουργικής ήταν η αποκατάσταση του «χαλαρού» τμήματος του κόλπου με συρραφή του συγκεκριμένου χάσματος (πρόσθια κολπορρα-Στην πρόπτωση μήτρας γινόταν υστερεκτομία. Σε περιπτώσεις πρόπτωσης του κολοβώματος μετά από υστερεκτομή υπήρχαν τεχνικές ανάρτησής του σε διάφορα σημεία μέσα στην πύελο. Οι επεμβάσεις όμως αυτές είχαν μεγάλο ποσοστό υποτροπής και κυρίως η πρόσθια κολπορραφία για αποκατάσταση κυστεοκήλης (έως 65%).Τα υψηλά ποσοστά αποτυχίας οδήγησαν αργότερα στην εφαρμογή επανορθωτικών επεμβάσεων με τη χρησιμοποίηση «ελεύθερων» πλεγμάτων.Η κύρια αρχή βασίζεται στο «γέμισμα» του ελλείμματος της χαλαρής περιοχής του κόλπου μέσω του υλικού του πλέγματος και της αντίδρασης (ίνωσης)του ιστού που το περιβάλλει.Όμως τα πλέγματα αυτά δεν είχαν σταθερά σημεία στήριξης, με αποτέλεσμα ορισμένοι τύποι χαλάρωσης να υποτροπιάζουν με ποσοστό έως 30%. Από το 2002 δημιουργήθηκαν χειρουργικά σετ με πλέγματα τα οποία καθηλώνονται σε σταθερά σημεία στη γυναικεία πύελο. Η αποκατάσταση της ανατομίας του κόλπου και των οργάνων της πυέλου, καθώς και η λειτουργικότητα της περιοχής είναι πλήρεις. Το αποτέλεσμα είναι μόνιμο και αφορά όλους τους τύπους χαλάρωσης του κόλπου. Σημαντικό πλεονέκτημα είναι η διατήρηση της μήτρας με ταυτόχρονη αποκατάσταση των λοιπών ελλειμμάτων. Τα ποσοστά επιτυχίας ανέρχονται στο 98%. Η σύγχρονη επανορθωτική επέμβαση με πλέγμα είναι σύντομη (μέσος χρόνος 45 λεπτά)και γίνεται με γενική ή κυρίως επισκληρίδιο αναισθησία. Ο μέσος χρόνος παραμονής στο νοσοκομείο είναι μία ημέρα.Ο σκοπός μιας επανορθωτικής επέμβασης στα όργανα της γυναικείας πυέλου πρέπει πάντα να είναι η αποκατάσταση της ανατομίας αλλά και της λειτουργικότητας της περιοχής.Η σύγχρονη φιλοσοφία στην αντιμετώπιση καταστάσεων που άπτονται της ποιότητας ζωής, σε συνδυασμό με την αλματώδη ανάπτυξη της τεχνολογίας, έχει φέρει την επανάσταση στον τομέα της επανορθωτικής χειρουργικής του κόλπου και προσφέρει ασφαλείς και ριζικές λύσεις στις γυναίκες όλων των ηλικιών. Επεμβάσεις σύντομες,ασφαλείς, με μόνιμο αποτέλεσμα και με νοσηλεία μίας ημέρας είναι η υπόσχεση για τη γυναίκα της σύγχρονης κοινωνίας.