Μέσα και τεχνικές αντισύλληψης-Η γνώση πάντα σύμμαχος για ασφαλείς επιλογές

Από τον κ. Εμμανουήλ Χειράκη,
Μαιευτήρα-Γυναικολόγο, Συνεργάτη Μαιευτηρίου ΛΗΤΩ

Με τον όρο αντισύλληψη εννοούμε τα μέσα και τις τεχνικές που εφαρμόζονται για να εμποδίσουν την εγκυμοσύνη. Τα σημερινά ζευγάρια έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικές μεθόδους αντισύλληψης, χωρίς το άγχος μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης.

Μέθοδοι αντισύλληψης
1. Διακεκομμένη συνουσία
Είναι η πιο παλιά και πιο διαδεδομένη αντισυλληπτική μέθοδος. Συνίσταται στην απομάκρυνση του πέους από τον κόλπο πριν από την εκσπερμάτιση. Να σημειωθεί ότι οι εκκρίσεις του πέους πριν την εκσπερμάτιση μπορεί να περιέχουν μερικές χιλιάδες σπερματοζωάρια, όμως οι πιθανότητες σύλληψης είναι μικρές με τον αριθμό αυτό.

2. Μέθοδος ρυθμού
Πρόκειται για την αποφυγή σεξουαλικών επαφών κατά τις γόνιμες μέρες, οι οποίες υπολογίζονται είτε με την ημερολογιακή μέθοδο είτε με τη βασική θερμοκρασία.
2α. Ημερολογιακή μέθοδος
Η ωορρηξία γίνεται συνήθως 14 ημέρες πριν την αρχή της επόμενης έμμηνης ρύσης. Η γυναίκα καταγράφει τη διάρκεια των κύκλων της για 12 μήνες. Κατόπιν αφαιρεί 11 ημέρες από τον μεγαλύτερο κύκλο και 18 από τον μικρότερο. Για παράδειγμα, αν ο μικρότερος κύκλος μιας γυναίκας έχει διάρκεια 26 ημερών και ο μεγαλύτερος 33, τότε:
26 – 18 = 8
33 – 11 = 22
Έτσι, προκειμένου να αποφευχθεί η εγκυμοσύνη, δεν πρέπει να έχει ελεύθερες σεξουαλικές επαφές μεταξύ της 8ης και της 22ης ημέρας του κύκλου.
2β. Μέθοδος της βασικής θερμοκρασίας Βασίζεται στο γεγονός ότι μετά την ωορρηξία παρατηρείται μια μικρή αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος της τάξεως των 2-4 βαθμών.
Προσοχή: Οι γυναίκες δεν πρέπει να εμπιστεύονται αυτές τις μεθόδους όταν συμβαίνουν τα εξής:
1. Ακανόνιστος κύκλος
2. Πρόσφατος τοκετός
3. Ταξίδια στο εξωτερικό, διότι η περίοδος επηρεάζεται από τις κλιματολογικές συνθήκες
4. Ασθένεια (πυρετός)

3. Μέθοδοι φραγμού
3α. Ανδρικό προφυλακτικό
Παρουσιάζει 2% αποτυχία στον πρώτο χρόνο, 10% γενική αποτυχία με πολύ καλή εφαρμογή της μεθόδου. Είναι η μοναδική μέθοδος που προστατεύει αποτελεσματικά από τα σεξουαλι-κώς μεταδιδόμενα νοσήματα.
Τα ποσοστά αποτυχίας του προφυλακτικού οφείλονται σε κατασκευαστικά μειονεκτήματα και σε λάθη στην εφαρμογή του.
3β. Γυναικείο προφυλακτικό
3γ. Διάφραγμα
3δ. Κολπικοί σπόγγοι
3ε. Σπερματοκτόνα κολπικά επιθέματα
Οι τέσσερις τελευταίες μέθοδοι αναφέρονται επιγραμματικά, επειδή δεν αποτελούν ιδιαίτερα δημοφιλείς μεθόδους επιλογής των ζευγαριών.

4. Αντισυλληπτικό χάπι
Τα στοιχεία που προκύπτουν από την Ελληνική Μαιευτική Γυναικολογική Εταιρεία μάς βεβαιώνουν ότι στη χώρα μας μόνο το 2,5-3% των γυναικών παίρνουν αντισυλληπτικό χάπι, τη στιγμή που στην Ευρώπη ο μέσος όρος είναι 24%.
Το σημερινό αντισυλληπτικό χάπι περιέχει ελάχιστη δόση ορμονών (οιστρογόνα και προγεστερόνη).
Χορήγηση των αντισυλληπτικών δισκίων
Με τη σύμφωνη γνώμη του γυναικολόγου σας αρχίζετε τη λήψη από την 1η ημέρα του κύκλου (πρώτη ημέρα της περιόδου) και λαμβάνετε ένα χάπι κάθε μέρα για 21 ημέρες. Ακολουθούν 7 ημέρες χωρίς χάπι και επαναλαμβάνεται η χρήση.
Ποσοστό ασφάλειας
Αν γίνεται σωστή χρήση, δεν ξεχάσουμε δηλαδή τη λήψη του καμία ημέρα, η ασφάλεια ξεπερνά το 98%.
Παρενέργειες
Τα σύγχρονα αντισυλληπτικά κατά κανόνα δεν προκαλούν παρενέργειες. Βέβαια, οι 2-3 πρώτοι μήνες αποτελούν περίοδο προσαρμογής, έτσι κάποιες μικρές ενοχλήσεις, όπως πρήξιμο στο στήθος ή στην κοιλιά, υποχωρούν από μόνες τους. Παλιότερα κυκλοφορούσαν χάπια που δημιουργούσαν παρενέργειες, όπως αύξηση βάρους, πονοκεφάλους, υπερτρίχωση. Πάντως,μια καλή συζήτηση με το γυναικολόγο σας, που θα έθετε με σαφήνεια το ισοζύγιο πλεονεκτημάτων-μειονεκτημάτων, ίσως καταφέρει να αποδυναμώσει την ισχύ των μύθων για το «κακό χάπι», που εντυπώθηκαν στη συνείδηση των Ελληνίδων τα προηγούμενα χρόνια.
Ποιες γυναίκες δεν πρέπει να παίρνουν το χάπι
Αν υπάρχει κάποιο χρόνιο πρόβλημα υγείας, όπως σακχαρώδης διαβήτης, αρτηριακή υπέρταση, υπερχοληστεριναιμία, ιστορικό θρόμβωσης, ιστορικό καρκίνου του μαστού, τότε οι γυναίκες αυτές δεν πρέπει να πάρουν το χάπι και ο γιατρός θα συστήσει την κατάλληλη μέθοδο αντισύλληψης. Αν η γυναίκα είναι καπνίστρια και ειδικά πάνω από 35 ετών, το χάπι αυξάνει τον κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο, θρόμβωση και καρδιακή προσβολή.
Οφέλη της μεθόδου
Τα αντισυλληπτικά χάπια:
1. Προστατεύουν από τον καρκίνο του ενδομητρίου και των ωοθηκών
2. Βελτιώνουν τις διαταραχές του κύκλου
3. Βελτιώνουν τη δυσμηνόρροια (πόνοι στην περίοδο)

5. Σπιράλ
Αποτελεί το καταλληλότερο αντισυλληπτικό μέσο για γυναίκες που έχουν γεννήσει και έχουν σταθερή μονογαμική σχέση.
Είναι συσκευή από μαλακό εύκαμπτο υλικό μήκους 2-4 εκατοστών και τοποθετείται στην κοιλότητα της μήτρας από το γυναικολόγο κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως ή αμέσως μετά από αυτήν.
Υπάρχουν 2 διαθέσιμοι τύποι:
• Σπιράλ χαλκού, το οποίο μπορεί να παραμείνει 2-3 χρόνια.
• Σπιράλ που απελευθερώνει προγεστερόνη, το οποίο μπορεί να παραμείνει έως 5 χρόνια.
Στα πλεονεκτήματα του σπιράλ καταγράφονται:
1. Η μεγάλη αντισυλληπτική αποτελεσματικότητα (97-98%)
2. Το μεγάλο διάστημα αντισυλληπτικής προστασίας
3. Η εύκολη τοποθέτηση
4. Δεν εμποδίζει τη σεξουαλική επαφή
5. Η γονιμότητα επανέρχεται αμέσως μόλις αφαιρεθεί το σπιράλ
Στα μειονεκτήματα καταγράφεται το γεγονός ότι το σπιράλ δεν προφυλάσσει από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.

6. Επείγουσα αντισύλληψη
Δεν είναι χάπι για διακοπή της κύησης, αλλά χορηγείται αποκλειστικά για αντισύλληψη.
Περιέχει ως δραστική ουσία τη λεβονογεστρέλη σε υψηλή δοσολογία. Αποτελείται από 2 χάπια που πρέπει να τα πάρει η γυναίκα εντός 12 ωρών από την επαφή. Επειδή δεν είναι μία εντελώς ακίνδυνη επιλογή, καλό θα ήταν να συμβουλευθείτε το γυναικολόγο σας πριν το πάρετε.