Μύθοι & πραγματικότητες για τον καρκίνο του μαστού

Από τον Δρ. Γιάννη Π. Φύσσα,
Γενικό Χειρουργό και Μαστολόγο, Συνεργάτη Τμήματος Μαστού Μαιευτηρίου ΛΗΤΩ

Αρκετές πληροφορίες σε σχέση με τον καρκίνο του μαστού έχουν μεταφερθεί λανθασμένα σε μεγάλη μερίδα του γυναικείου πληθυσμού. Για να αποσαφηνίσετε ό,τι γνωρίζετε για τη νόσο διαβάστε το άρθρο που ακολουθεί και ξεχωρίστε τις αλήθειες από τους μύθους.

Μύθος Το στήθος μου δεν με ενοχλεί καθόλου. Αν με πονέσει, τότε αμέσως θα τρέξω στο γιατρό – δεν θα το αμελήσω.
Αλήθεια Ο καρκίνος του μαστού συνήθως δεν πονάει καθόλου. Εμφανίζεται ξαφνικά και μεγαλώνει ύπουλα και χωρίς συμπτώματα. Μην περιμένετε να σας ενοχλήσει το στήθος σας για να πάτε στο γιατρό. Πηγαίνετε προληπτικά και τακτικά.
Μύθος Η μαστογραφία μου είναι εντάξει, άρα το στήθος μου δεν χρειάζεται κάτι περισσότερο. Του χρόνου θα την επαναλάβω.
Αλήθεια Το 5-10% των καρκίνων του μαστού δεν είναι ορατοί στη μαστογραφία. Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα σε νέες γυναίκες –γιατί ο μαστός τους είναι σφριγηλός και πυκνός–, αλλά και στις περιπτώσεις που ο όγκος βρίσκεται σε πολύ ακραίες θέσεις του μαστού (προς τη μασχάλη, την κλείδα ή το στέρνο), οπότε είναι πιθανόν να μην απεικονιστεί καθόλου στη μαστογραφία. Συνεπώς απαιτείται συνδυασμός της μαστογραφίας με την κλινική εξέταση μαστών (ψηλάφηση) από τον ειδικό μαστολόγο, για να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα να ξεφύγει αδιάγνωστος ένας καρκίνος μαστού. Μόνον η μαστογραφία δεν αρκεί.
Μύθος Δεν κάνω κάθε χρόνο μαστογραφία γιατί έχει βλαπτική ακτινοβολία. Προτιμώ το υπερηχογράφημα.
Αλήθεια Η δόση της ακτινοβολίας από μια μαστογραφία είναι ελάχιστη και αντιστοιχεί μόνο στο 1/4 της ακτινοβολίας μιας απλής ακτινογραφίας θώρακος. Αν είστε πάνω από 40 ετών, μια μαστογραφία το χρόνο, συνδυασμένη πάντα με εξειδικευμένη μαστολογική εξέταση, θα μπορούσε να σας σώσει τη ζωή. Το υπερηχογράφημα συνήθως χρησιμοποιείται: α) Για να ελέγξουμε και από άλλη σκοπιά κάποιο ύποπτο ψηλαφητό ή μαστογραφικό εύρημα. Δεν αρκεί το υπερηχογράφημα, ως υποκατάστατο της μαστογραφίας. β) Στις μικρές ηλικίες, όπου η μαστογραφία αποφεύγεται. Σήμερα η ψηφιακή μαστογραφία εκπέμπει 30% λιγότερη ακτινοβολία και προσφέρει ακόμη καλύτερη απεικόνιση.
Μύθος Καμία συγγενής μου δεν είχε καρκίνο μαστού. Άρα δεν κινδυνεύω και δεν χρειάζεται να «ψάχνομαι».
Αλήθεια Μόνο 3 στους 10 καρκίνους μαστού εμφανίζονται σε γυναίκες που είχαν κάποιον κληρονομικό επιβαρυντικό παράγοντα. Επομένως, οι 7 στους 10 είναι τυχαίοι, σποραδικοί, εκτός λογικής και μπορεί να εμφανισθούν οπουδήποτε και οποτεδήποτε.
Μύθος Εξετάζω κάθε μήνα τους μαστούς μου. Αν εντοπίσω κάτι ύποπτο, θα πάω αμέσως στον ειδικό.
Αλήθεια Αυτοεξεταστείτε,αλλά μην παρακάμπτετε την κανονική ιατρική μαστολογική εξέταση θεωρώντας ότι η εξέτασή σας είναι επαρκής. Συνήθως, κι από τα δεδομένα που έχουμε, για να μπορέσει μια γυναίκα να ψηλαφίσει έναν όγκο θα πρέπει αυτός να έχει φθάσει σε μέγεθος καρυδιού, ενώ ένας έμπειρος μαστολόγος θα τον είχε εντοπίσει δύο με τρία χρόνια νωρίτερα, όταν ακόμη ήταν ογκίδιο σε μέγεθος αρακά. Έχουν χαθεί έτσι πολύτιμα χρόνια. Γιατί, αν και ο μαστός είναι όργανο ευπρόσιτο, η εξέτασή του δεν είναι καθόλου εύκολη διαδικασία. Ακόμη και πολύπειροι γιατροί που έχουν εξετάσει δεκάδες χιλιάδες γυναικών, συχνά «τα βρίσκουν σκούρα» σε δύσκολους οζώδεις μαστούς.
Συνεπώς καλό είναι η αυτοεξέταση να γίνεται όχι για να αντικαταστήσει την προληπτική ετήσια εξέταση μαστών από τον ειδικό μαστολόγο, αλλά ως αφορμή για το κλείσιμο εκτάκτου ραντεβού σε περίπτωση ύποπτου ευρήματος.