Εμβολιασμός-Για ακόμα πιο υγιή παιδιά!

Από τον Αναστάσιο Κυριφίδη,
Παιδίατρο, Επιμελητή Παιδιατρικής Κλινικής ΜΗΤΕΡΑ

Η λέξη-κλειδί για την ιατρική αλλά και για όλους μας είναι η «πρόληψη», για την οποία έχουν γίνει ίσως οι σημαντικότερες επιστημονικές έρευνες. Το αποτέλεσμά τους ήταν τα εμβόλια, τα οποία έχουν βοηθήσει να περιοριστούν ή και να εξαλειφθούν πολλές ασθένειες. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να κατανοήσουμε την αξία του εμβολιασμού και να μάθουμε μερικές απλές αρχές.

Τα εμβόλια αποτελούν σε παγκόσμια κλίμακα βασικούς εκφραστές της Προληπτικής Ιατρικής. Η επινόηση και η ευρεία εφαρμογή τους αποτέλεσαν ισχυρότατο όπλο στη μάχη για την εξάλειψη πολλών λοιμωδών νόσων. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι από το 1977 δεν έχει αναφερθεί ούτε μία περίπτωση ευλογιάς στον κόσμο, ενώ και η πολιομυελίτιδα έχει καταστεί,επίσης, ιστορική νόσος! Τα εμβόλια είναι ειδικά αντιγόνα που διεγείρουν τους αμυντικούς μηχανισμούς του οργανισμού, έτσι ώστε αυτός να αναπτύσσει αντίστοιχα αντισώματα και να προφυλάσσεται ολικά ή μερικά, μόνιμα ή παροδικά, από τη νόσηση που προκαλούν οι λοιμογόνοι παράγοντες οι οποίοι αντιστοιχούν στα αντιγόνα αυτά. Ιδιαίτερα σημαντικό, επίσης, είναι να γνωρίζουμε ότι ακόμη και όταν με το εμβόλιο δεν καταστεί δυνατή η πρόληψη της λοίμωξης, είναι δυνατόν να αποφευχθεί ή να προκύψει εξαιρετικά ήπια η κλινική νόσος, χάρη στην αυξημένη ταχύτητα αντίδρασης του ανοσοποιητικού μας συστήματος.

Τ ι π ρ έ π ε ι ν α ξ έ ρ ε τ ε

Υπάρχουν κάποια βασικά στοιχείαπου και οι ίδιοι οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν για τα εμβόλια και τη χορήγησή τους:

•  Ήπια ιογενή νοσήματα ακόμη και με χαμηλό πυρετό (<38?C) δεν πρέπει να αναβάλλουν τον εμβολιασμό.
• Οι εμβολιασμοί χρειά ζ ε τ α ι ν α γίνονται με βάση το πρόγραμμα της Ε λ λ η ν ι κ ή ς Παιδιατρικής Εταιρείας.
• Πρέπει να ελέγχεται η ημερομηνία λήξεως του εμβολίου.
• Όλα τα εμβόλια είναι αναγκαίο να διατηρούνται σε θερμοκρασία 2? - 8?C και όχι απλώς σε ψυγείο.
• Τα ενδομυϊκά εμβόλια δεν θα πρέπει να γίνονται στον γλουτό, αλλά στην πρόσθια έξω επιφάνεια του μηρού ή στην άνω μοίρα του δελτοειδή μυός, σε διαφορετικές θέσεις κάθε φορά.
• Τα πρόωρα βρέφη εμβολιάζονται σύμφωνα με τη χρονολογική τους ηλικία.
• Ποτέ δεν χάνεται μια δόση εμβολίου ανεξάρτητα από το πότε έγινε.
• Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να υπάρχει στον εμβολιασμό ανοσοκατεσταλμένων ατόμων, εγκύων και ατόμων που έχουν κάνει προσφάτως μετάγγιση αίματος ή παραγώγων αίματος.
• Ιδιαίτερη αναφορά, τέλος, θα πρέπει να γίνει στον εμβολιασμό των εφήβων, οι οποίοι χρειάζεται να εμβολιάζονται για τον κοκίτη (ΤdaP) και κατά του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV).

Η ε π α ν ά σ τ α σ η

Στον τομέα των εμβολίων επανάσταση έφερε η ανακάλυψη των πολυδύναμων εμβολίων, λόγω της ταυτόχρονης ανοσοποίησης σε μία επίσκεψη ακόμη και για 6, π.χ., διαφορετικούς λοιμογόνους παράγοντες (διφθερίτιδα, τέτανος, κοκίτης, πολιομυελίτιδα, αιμόφιλος ινφλουέντσας, ιός Ηπατίτιδας Β).Πρέπει, βέβαια,να επισημανθεί ότι η έρευνα για την ανακάλυψη νέων εμβολίων αποτελεί αέναη διαδικασία. Στο πλαίσιο αυτό ιδιαίτερη αναφορά χρειάζεται να γίνει στα νέα εμβόλια τα οποία είτε έ χ ο υ ν κυκλοφ ο ρ ή σει είτε πρόκειτα ι να κ υ κ λ ο φορήσουν στις ΗΠΑ, όπως είναι το 10-δύναμο κ α ι 1 3 δύναμο έναντι του πνευμονόκοκκου, το MMR-V (ιλαράς, ερυθράς, παρωτίτιδας-ανεμοβλογιάς),το εμβόλιο έναντι του έρπητα ζωστήρα για τους ενήλικες άνω των 60 ετών, καθώς και τα εμβόλια για το κάπνισμα (NicVAX) και για την υπέρταση (CYT006-AngQb).

Ε ν ε ρ γ ή σ υ μ μ ε τ ο χ ή

Τέλος, έμφαση πρέπει να δοθεί στη σημασία που έχει ο εμβολιασμός για την υγεία όλων μας. Ο υπερτονισμός των ανεπιθύμητων ενεργειών και η ακατανόητη ευθυνοφοβία μερικών γιατρών αποτελούν τροχοπέδη στον καθολικό εμβολιασμό.
Η τροχοπέδη αυτή χρειάζεται να εκλείψει. Στο πλαίσιο αυτό, τόσο οι γιατροί όσο και οι γονείς πρέπει να αναλογιστούν τις επιπτώσεις που έχει για κάθε παιδί χωριστά αλλά και για ολόκληρη την κοινωνία η παραμέληση των εμβολιασμών και να γίνουν ένθερμοι υποστηρικτές τους.