Υστεροσαλπιγγογραφία-Πολύτιμο όπλο κατά της στειρότητας

Από τον Κυριάκο Σαμίκο,
Ιατρό Ακτινοδιαγνώστη, Επιμελητή Ακτινολογικού Τμήματος Νοσοκομείου ΜΗΤΕΡΑ

Η υστεροσαλπιγγογραφία παραμένει η "χρυσή" εξέταση στη διερεύνηση της γυναικείας υπογονιμότητας. Ποιές είναι, όμως, οι διαδικασίες που απαιτούνται για να γίνει με τον πλέον αποτελεσματικό και ανώδυνο για τη γυναίκα τρόπο;

Με τη χρήση ακτινών Χ και την έγχυση σκιαγραφικής αντίθεσης απεικονίζεται άριστα τόσο η μητρική κοιλότητα όσο και οι σάλπιγγες. Με την εξέταση της υστεροσαλπιγγογραφίας αναδεικνύεται η φυσιολογική βατότητα των ωαγωγών (σαλπίγγων) και ο ο βαθμός επικοινωνίας τους με την περιτοναϊκή κοιλότητα, δίνοντας τις περισσότερς φορές άμεσες και ουσιαστικές απαντήσεις για τα αίτια της γυναικείας στειρότητας. Οι ενδείξεις της εξέτασης δεν περιορίζονται μόνο στη διερεύνηση της στειρότητας αλλά και σε άλλες παθολογικές γυναικολογικές καταστάσεις, όπως επαναλαμβανόμενες αποβολές, βαριά αιμορραγία, περίοδοι αμηνόρροιας και ανάδειξη όγκων που προβάλλουν στη μητρική κοιλότητα.

Οι προϋποθέσεις για την ασφαλή διενέργεια της εξέτασης είναι:

• Η εξέταση να διενεργείται από την 7η μέχρι την 11η ημέρα του κύκλου.
• Σε περιπτώσεις διερεύνησης ανεπάρκειας τραχήλου η εξέταση διενεργείται από τη 18η ως την 22η ημέρα.
• Πλήρης αποχή με ελεύθερη επαφή από την αρχή της περιόδου μέχρι την ημέρα της εξέτασης, καθώς η παραμικρή πιθανότητα εγκυμοσύνης, σε συνδυασμό με τη χρήση των ακτίνων Χ, οδηγεί σε υποχρεωτική διακοπή της.
• Τυχόν αλλεργία ή θυρεοειδοπάθεια πρέπει οπωσδήποτε να αναφέρονται πριν από την εξέταση.

Η  π ρ ο ε τ ο ι μ α σ ί α

Η προεταοιμασία για την εξέταση, εν πρώτοις, προϋποθέτει ένα ελαφρύ γεύμα το προηγούμενο βράδυ και ιδιαίτερα λιτό πρωινό. Μία ώρα πριν από την εξέταση πρέπει να λαμβάνεται αναλγητικό ή μυοχαλαρωτικό φάρμακο, σε συνεννόηση με τον θεράποντα ιατρό. Η χορήγηση αντιβίωσης κρίνεται απαραίτητη για προληπτικούς λόγους.
Η εξεταζόμενη τοποθετείται σε γυναικολογική θέση στο ακτινολογικό τραπέζι. Με τη βοήθεια κολποδιαστολέα εφαρμόζεται στον τράχηλο ειδικός καθετήρας μέσω του οποίου γίνεται η έγχυση της ουσίας σκιαγραφικής αντίθεσης υπό ακτινοσκοπικό έλεγχο. Αφού ληφθόύν ορισμένες ακτινολογικές λήψεις, η εξέταση έχει ολοκληρωθεί.

Η ε ξ έ τ α σ η

Κατά τη διάρκεια της εξέτασης ενδεχομένως να παρουσιαστεί κάποια ήπια ενόχληση ή πόνος ανάλογος με αυτόν του πόνου της περιόδου, που οφείλεται σε κολικό λόγω διάτασης της μήτρας και στον ερεθισμό του περιτοναίου με τη διάχυση του σκιαγραφικού εντός αυτού. Η παρουσία της είναι παροδική και, σε αντίθετη περίπτωση, αντιμετωπίζεται με ήπια αναλγητικά.
Μετά το πέρας της διαδικασίας η εξεταζόμενη είναι σε καλή κατάσταση και μπορεί να αποχωρήσει. Μερικές φορές αναφέρεται ζαλάδα ή κάποιες κράμπες για μία - δύο ημέρες μετά την εξέταση, όπως και ελαφρά κολπική αιμορραγία. Είναι σπάνιες οι περιπτώσεις όπου αναφέρεται αλλεργική αντίδραση στη χρήση της σκιαγραφικής ουσίας.
Ο ιατρός ακτινοδιαγνώστης ενημερώνει άμεσα την εξεταζόμενη για τα αποτελέσματα της υστεροσαλπιγγογραφίας για να προχωρήσει με τον θεράποντα ιατρό της στην αντιμετώπιση και θεραπεία των προβλημάτων που ενδεχομένως έχουν διαγνωστεί.