Πρόωρος τοκετός-Απαραίτητος ο προληπτικός έλεγχος

Από τον Παναγιώτη Δ. Αναστασόπουλο,
Μαιευτήρα - Χειρουργό Γυναικολόγο, Ειδικό Εμβρυομητρικής Ιατρικής, Συνεργάτη Μαιευτηρίου ΛΗΤΩ

Τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί ο αριθμός των παιδιών που γεννιούνται πριν από τις 34 εβδομάδες κύησης. Παρότι έχουν γίνει σημαντικές πρόοδοι στη φροντίδα των πρόωρων νεογνών, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να ζήσουν με σοβαρά προβλήματα. Έτσι, ο προσυμπτωματικός έλεγχος του αυτόματου πρόωρου τοκετού είναι απαραίτητος, με πιο αξιόπιστη μέθοδο τη μέτρηση του μήκους του τραχήλου.

• Τι είναι ο αυτόματος πρόωρος τοκετός - ποιες οι επιπτώσεις του;

Ως πρόωρος τοκετός ορίζεται ο τοκετός πριν από την ολοκλήρωση των 37 εβδομάδων κύησης. Κλινική σημασία έχει εκείνος που πραγματοποιείται πριν από τις 34 εβδομάδες (3% των νεογνών). Αυτά τα παιδιά διατρέχουν κίνδυνο να πεθάνουν ή να ζήσουν με σοβαρά προβλήματα. Τις τελευταίες δεκαετίες μειώθηκε η περιγεννητική θνησιμότητα λόγω προόδου στη νεογνική φροντίδα. Η ακριβής αιτία πρόωρου τοκετού είναι άγνωστη και ο μηχανισμός πολυπαραγοντικός.

• Μπορεί να προβλεφθεί;

Το ιστορικό βοηθάει για να βρούμε τις έγκυες υψηλού κινδύνου. Ωστόσο ο μεγαλύτερος αριθμός πρόωρων τοκετών θα συμβεί σε γυναίκες χωρίς προηγούμενους παράγοντες. Η πιο αξιόπιστη μέθοδος για τον έλεγχο ασυμπτωματικών γυναικών είναι η υπερηχογραφική μέτρηση του μήκους του τραχήλου της μήτρας

• Πώς ελέγχουμε το μήκος του τραχήλου;

Η εξέταση είναι απλή και ανώδυνη.Γίνεται κατά το υπερηχογράφημα β΄ επιπέδου (22 - 24 εβδομάδες) και χρειάζεται 1 - 2 λεπτά. Αφού αδειάσουμε την κύστη μετρούμε διακολπικά το μήκος του τραχήλου από το έσω (το σημείο που αρχίζει η διαστολή κατά τον τοκετό) έως το έξω τραχηλικό στόμιο. Η μέτρηση γίνεται από ειδικά εκπαιδευμένους ιατρούς. Με βάση τη μέτρηση και το ιστορικό είμαστε σε θέση να υπολογίσουμε με ακρίβεια την πιθανότητα πρόωρου τοκετού. Στη συντριπτική πλειονότητα οι μετρήσεις βρίσκονται στα φυσιολογικά όρια και η έγκυος είναι ήσυχη ότι ο κίνδυνος είναι ελάχιστος.

• Η εξέταση είναι ασφαλής;
  Απόλυτα.
• Γιατί η εξέταση πρέπει να πραγματοποιηθεί κολπικά;
  Αν και ο τράχηλος είναι ορατός κοιλιακά, η μέτρηση δεν είναι ακριβής. Η πρόβλεψη είναι αξιόπιστη με διακολπική μέτρηση.
• Το αποτέλεσμα έδειξε αυξημένο κίνδυνο. Τι μπορεί να γίνει;
  Ο θεράπων μαιευτήρας θα προχωρήσει σε φαρμακευτική αγωγή, χειρουργική θεραπεία ή παρακολούθηση.
• Ανήκω σε ομάδα υψηλού κινδύνου.Ο μαιευτήρας συνέστησε μέτρηση τραχήλου ήδη από τις 16 εβδομάδες.
  Υπάρχουν περιπτώσεις όπου η παρακολούθηση του τραχηλικού μήκους κρίνεται απαραίτητη από νωρίς. Τότε,με διαδοχικές μετρήσεις αποφασίζεται εάν χρειάζεται θεραπεία.
• Ο προηγούμενος τοκετός δεν ήταν πρόωρος. Χρειάζομαι πραγματικά αυτή την εξέταση;
  Ναι. Κάθε εγκυμοσύνη είναι διαφορετική. Το ιστορικό μειώνει την πιθανότητα προωρότητας, αλλά δεν την εξαλείφει.
• Στην προηγούμενη εγκυμοσύνη γέννησα με καισαρική τομή.
  Η εξέταση δεν προβλέπει τρόπο γέννησης, αλλά κίνδυνο π ρ ό ω ρ ο υ τ ο κ ε τ ο ύ .Α κ ό μ η κ α ι σ ε προγραμματισμένη καισαρική η μέτρηση είναι απαραίτητη.