Φλεγμονώδης Νόσος της Πυέλου - Μια σοβαρή απειλή για τη γονιμότητα

ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗΣ ΝΟΣΟΣ ΤΗΣ ΠΥΕΛΟΥ
Μια σοβαρή απειλή για τη γονιμότητα

Γράφει ο
Παναγιώτης Οικονομίδης
Μαιευτήρας - Γυναικολόγος
Επιστημονικός Συνεργάτης ΛΗΤΩ

Η φλεγμονώδης νόσος της πυέλου προσβάλλει συνήθως νέες και σεξουαλικά δραστήριες γυναίκες που δεν λαμβάνουν μέτρα προφύλαξης κατά των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων. Καθώς η υπογονιμότητα μίας στις τρεις γυναίκες οφείλεται σε αυτήν την ασθένεια, γίνεται σαφές το μέγεθος του κινδύνου. Τι πρέπει να γνωρίζουμε, λοιπόν;

Η φλεγμονώδης νόσος της πυέλου (ΦΝΠ) είναι λοίμωξη της μήτρας, των σαλπίγγων και των γειτονικών πυελικών ιστών που προκαλείται συνήθως από παθογόνους μικροοργανισμούς οι οποίοι ανέρχονται από τον κόλπο και τον τράχηλο προς τα έσω γεννητικά όργανα (ενδομήτριο, σάλπιγγες, ωοθήκες) του αναπαραγωγικού συστήματος της γυναίκας.

Η ΦΝΠ αφορά συνήθως νέες γυναίκες, σεξουαλικά δραστήριες, που έχουν πολλούς σεξουαλικούς συντρόφους και που δεν παίρνουν μέτρα προφύλαξης κατά των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, δηλαδή δεν χρησιμοποιούν προφυλακτικό.

Τα συμπτώματα και οι αιτίες

Το πιο συχνό σύμπτωμα είναι το άλγος στο υπογάστριο ή το πυελικό άλγος. Συνυπάρχει έντονη ευαισθησία κατά τη φυσική εξέταση του τραχήλου, των σαλπίγγων ή των ωοθηκών. Ενίοτε η ασθενής μπορεί να έχει πυώδες ή δύσοσμο κολπικό έκκριμα. Σε πιο προχωρημένη μορφή, η ασθενής μπορεί να εμφανίσει πυρετό, ρίγη, ναυτία, έμετο, κολπική αιμόρροια και έντονο πόνο στην ούρηση ή τη σεξουαλική επαφή. Τα χλαμύδια (Chlamydia trachomatis) και ο γονόκοκκος (Neisseria gonorrheae) είναι οι πιο συχνές αιτίες φλεγμονώδους νόσου της πυέλου, αν και εμπλέκονται συχνά και άλλα αναερόβια μικρόβια, όπως η Escherichia coli, και άλλοι μικροοργανισμοί.

Η διάγνωση

Η διάγνωση της νόσου ξεκινά από το ιστορικό, τη γυναικολογική εξέταση, ενώ στη συνέχεια διενεργείται αιματολογικός έλεγχος, καλλιέργειες κολπικού υγρού, υπερηχογράφημα έσω γεννητικών οργάνων και αξονική τομογραφία. Ενίοτε η διάγνωση τίθεται χειρουργικά με λαπαροσκόπηση. Καταστάσεις με παρόμοια κλινική εικόνα είναι η σκωληκοειδίτιδα, η εξωμήτριος κύηση, η εκκολπωματίτιδα, η ρήξη ωχρού σωματίου, η ενδομητρίωση κ.ά. Ο διαχωρισμός της φλεγμονώδους νόσου της πυέλου από άλλες αιτίες κατώτερου κοιλιακού ή πυελικού άλγους μπορεί να είναι δύσκολος και η διάγνωσή της συχνά απαιτεί χειρουργική επιβεβαίωση.

Οι επιπλοκές

Η φλεγμονώδης νόσος της πυέλου μπορεί να προκαλέσει συμφύσεις των οργάνων της πυέλου (μήτρα, σάλπιγγες, ωοθήκες, έντερο, σκωληκοειδής απόφυση), μερική ή πλήρη απόφραξη των σαλπίγγων και είναι συχνή αιτία πυελικού άλγους, εξωμήτριας κύησης και υπογονιμότητας. Σχεδόν το ένα τρίτο όλων των γυναικών που είναι υπογόνιμες, έχουν απωλέσει την ικανότητά τους να συλλάβουν λόγω φλεγμονώδους νόσου της πυέλου. Περιστασιακά, η φλεγμονώδης νόσος της πυέλου προκαλεί ενδοπεριτοναϊκά αποστήματα.

Η αντιμετώπιση

Η συντηρητική αντιμετώπιση της ΦΝΠ περιλαμβάνει την αντιβιοτική αγωγή (από του στόματος ή ενδοφλεβίως, ανάλογα με τη σοβαρότητα της νόσου), ενώ συχνά απαιτείται νοσηλεία και χειρουργική αντιμετώπιση όταν συνυπάρχει απόστημα ή σοβαρές συμφύσεις. Η χειρουργική θεραπεία περιλαμβάνει την παροχέτευση των αποστημάτων, τη λύση συμφύσεων και την αποκατάσταση της διαβατότητας των σαλπίγγων ή τη χειρουργική διάνοιξη αυτών. Αν και σπανίως, μπορεί να χρειαστεί ακόμα και αφαίρεση των σαλπίγγων. Η επέμβαση είναι πολλές φορές διαγνωστική και θεραπευτική και μπορεί να γίνει λαπαροσκοπικά ή με λαπαροτομία.

Η πρόληψη

Σε γυναίκες με την παραπάνω συμπτωματολογία ή σε νεαρές κοπέλες με συχνές τραχηλίτιδες - κολπίτιδες, σε άτομα που παρουσιάζουν έντονη δυσμηνόρροια ή πόνο στη σεξουαλική επαφή, συνιστάται τακτικός γυναικολογικός έλεγχος με υπέρηχο έσω γεννητικών οργάνων και διενέργεια καλλιεργειών κολπικού επιχρίσματος. Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να μειώσει την πιθανότητα δημιουργίας σαλπιγγικών συμφύσεων και υπογονιμότητας. Η χρήση δε του προφυλακτικού είναι μονόδρομος, καθώς συμβάλλει τα μέγιστα στην πρόληψη της ΦΝΠ.

Τέλος, σημαντικός κρίνεται και ο έλεγχος του συντρόφου για σεξουαλικώς μεταδιδόμενες λοιμώξεις σε περίπτωση που συνυπάρχει συμπτωματολογία (δυσουρικές ενοχλήσεις, εκκρίσεις, άλγος στο όσχεο, κνησμός) ή όταν παρατηρούνται υποτροπές της ΦΝΠ στη σύντροφο.