Κατάψυξη ωαρίων για κοινωνικού Λόγους - Πότε και πόσα ωάρια πρέπει να συλλέξουμε;
ΚΑΤΆΨΥΞΗ ΩΑΡΊΩΝ ΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΎΣ ΛΌΓΟΥΣ:
ΠΌΤΕ ΚΑΙ ΠΌΣΑ ΩΆΡΙΑ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΣΥΛΛΈΞΟΥΜΕ;
Όλγα Τριανταφυλλίδου
Μαιευτήρας - Γυναικολόγος,
Μονάδα Αναπαραγωγικής Ιατρικής ΛΗΤΩ
Η κατάψυξη ωαρίων για κοινωνικούς λόγους αναφέρεται σε προγραμματισμένη συλλογή και κρυοσυντήρηση των ωαρίων, με μοναδικό σκοπό την επέκταση του αναπαραγωγικού δυναμικού της γυναίκας επί απουσίας άμε-σης ιατρικής ένδειξης. Αυτό σχετίζεται με την τρέχουσα τάση των γυναικών να καθυστερούν την τεκνοποίηση και να επιδιώκουν την τριτοβάθμια εκπαίδευση, την επαγγελματική εξέλιξη, τη σταδιοδρομία και την οικονομική ανεξαρτησία.
Η εισαγωγή μιας καινούργιας μεθόδου, της υαλοποίησης των ωαρίων (vitrification ή εξαιρετικά γρήγορη κατάψυξη), η οποία μειώνει τις δομικές βλάβες των ωαρίων κατά την κατάψυξη, προκάλεσε τεράστια βελτίωση στα ποσοστά επιβίωσης, γονιμοποίησης και εγκυμοσύνης μετά την απόψυξη και επομένως την ευρεία αποδοχή και εφαρμογή αυτής της αναπαραγωγικής επιλογής. Η γονιμοποίηση των αποψυχθέντων ωαρίων φτάνει στο 70-80% με τη μέθοδο της υαλοποίησης των ωαρίων.
Ηλικία
Αξίζει να σημειωθεί ότι η πλήρης απασχόληση των γυναικών αυξήθηκε από 29% το 1985 σε 44% το 2017. Κατά την ίδια περίοδο, η μέση ηλικία της μητέρας κατά τη στιγμή της απόκτησης του πρώτου παιδιού αυξήθηκε από 25,1 σε 28,8έτη, έτσι ώστε σήμερα περισσότερες από τις μισές γεννήσεις να είναι από μητέρες ηλικίας 30 ετών και άνω, με τη γονιμότητα των γυναικών ηλικίας 35-39 ετών να καταγράφεται στο υψηλότερο επίπεδο. Είναι πασίγνωστο πως από την ηλικία των 35 ετών και μετά, υπάρχει μια σημαντική μείωση της ποσότητας και της ποιότητας των ωαρίων και πως η ηλικία των γυναικών κατά την κατάψυξη ωαρίων είναι αυτή που επηρεάζει την επιτυχία της διαδικασίας.
Επί του παρόντος, η πλειονότητα των γυναικών που έχουν καταψύξει τα ωάριά τους είναι ηλικίας 36-40 ετών. Τα δε-δομένα της βιβλιογραφίας δείχνουν ότι η βέλτιστη ηλικία για την κατάψυξη των ωαρίων είναι κάτω των 35 ετών, όπου το ποσοστό γέννησης παιδιού κυμαίνεται μεταξύ 2,6και 7,4% ανά αποψυχθέν ωάριο και ότι η κατάψυξη ωαρίων πάνω από αυτή την ηλικία είναι πιθανό να σχετίζεται με χα-μηλότερα ποσοστά γέννησης ανά ωάριο (1,3-6,5% για ηλικίες 35-39 ετών και 0-6% σε γυναίκες ηλικίας 40-43 ετών).
Επιπλέον, είναι σαφές ότι η κατάψυξη ωαρίων μετά την ηλικία των 42 ετών έχει πολύ χαμηλά ποσοστά επιτυχίας. Αυτά τα δεδομένα προκάλεσαν συστάσεις από την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Ανθρώπινης Αναπαραγωγής και Εμβρυολογίας και της Σκανδιναβικής Εταιρείας Γονιμότητας σχετικά με την ηλικία των γυναικών που ξεκινούν την κατάψυξη ωαρίων. Και οι δύο εταιρείες έχουν προτείνει ότι ο πιο οικονομικά αποδοτικός χρόνος για την κατάψυξη ωαρίων είναι η ηλικία κάτω των 35 ετών, όταν η πιθανότητα γέννησης παιδιού μετά την απόψυξη των ωαρίων μπορεί να φτάσει έως και το 75%.
Ο αριθμός των ωαρίων που απαιτούνται για να παγώσουν
Ο αριθμός των ωαρίων που απαιτούνται για την κατάψυξη ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των μελετών και εξαρτάται από την ηλικία της γυναίκας. Περισσότερα από 8 κατεψυγμένα ωάρια απαιτούνται για γυναίκες ηλικίας 36 ετών, για να επιτύχουν μια ρεαλιστική πιθανότητα γέννησης ενός υγιούς παιδιού.
Συνολικά υπολογίζεται πως, για να πετύχουμε 85% πιθανό-τητα γέννησης παιδιού σε γυναίκες κάτω των 35 ετών, χρειαζόμαστε 10-15 ωάρια, ενώ για γυναίκες ηλικίας άνω των 35 ετών ο ίδιος αριθμός των ωαρίων παρέχει μόλις 36%επιτυχία. Συνεπώς, σε γυναίκες ηλικίας άνω των 35 ετών στοχεύουμε σε μεγαλύτερο αριθμό ωαρίων.
Ο αριθμός των κατεψυγμένων ωαρίων θα καθοριστεί επί-σης και από το απόθεμα των ωαρίων κάθε γυναίκας (Anti-Mullerian hormone, AMH) και τον αριθμό των ωοθυλακίων [(AFC) σε υπερηχογράφημα].
Η κατάψυξη ωαρίων για κοινωνικούς λόγους είναι μια αποδεκτή αναπαραγωγική επιλογή που έχει τη δυνατότητα να επεκτείνει την αναπαραγωγική ικανότητα των γυναικών χρησιμοποιώντας τα δικά τους ωάρια. Η διαδικασία περιλαμβάνει σχετικά ασφαλείς τεχνικές εξωσωματικής γονιμοποίησης και το ποσοστό επιτυχίας του βελτιώνεται ταχέως για να προσεγγίσει αυτό της χρήσης φρέσκων ωαρίων.
Σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας, όμως, μπορεί να απαιτεί-ται παραπάνω από ένας κύκλος κατάψυξης ωαρίων για να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητά του.