Μαστογραφία με τομοσύνθεση - Η σύγχρονη μέθοδος απεικόνισης στον ετήσιο προληπτικό έλεγχο

ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ ΜΕ ΤΟΜΟΣΥΝΘΕΣΗ

Η ΣΎΓΧΡΟΝΗ ΜΈΘΟΔΟΣ ΑΠΕΙΚΌΝΙΣΗΣ ΣΤΟΝ ΕΤΉΣΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΌ ΈΛΕΓΧΟ

Μιχαήλ-Περικλής Αγγελόπουλος

Ακτινοδιαγνώστης

Διευθυντής ΑκτινολογικούΤμήματος ΛΗΤΩ

Η τομοσύνθεση ή αλλιώς 3D μαστογραφία είναι η εξέλιξη της απλής 2D ψηφιακής μαστογραφίας και αποτελεί την πιο σύγχρονη μέθοδο απεικόνισης του μαστού.

Τι είναι η ψηφιακή τομοσύνθεση;

Κατά τη διάρκεια της μαστογραφικής λήψης, η τομοσύνθεση αντί να λαμβάνει μια μονή δισδιάστατη λήψη, όπως κάνει η απλή ψηφιακή μαστογραφία, παίρνει πολλαπλές μικρές τομές πάχους 1 χιλιοστού και ανασυνθέτει τις πολλαπλές λήψεις, με αποτέλεσμα να έχουμε πλέον πολύ υψηλή διαγνωστική ακρίβεια της τάξεως του 1 χιλιοστού. Ουσιαστικά αποκτάμε μια τρισδιάστατη απεικόνιση του μαστού.

Γιατί πλεονεκτεί έναντι της απλής ψηφιακής μαστογραφίας;

Ο ρόλος του ετήσιου μαστογραφικού ελέγχου είναι να ανιχνευθεί μια κακοήθεια αρχικού σταδίου. Αυτό είναι αρκετά δύσκολο τις περισσότερες φορές, δεδομένου ότι πολλές βλάβες εντοπίζονται ανάμεσα σε πυκνό αδενικό ιστό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να «κρύβονται» μέσα στον πυκνό μαστό, λόγω του ότι η απλή ψηφιακή μαστογραφία είναι μια δισδιάστατη απεικόνιση. Το πρόβλημα δηλαδή της 2D ψη-φιακής μαστογραφίας είναι ότι όλες οι φυσιολογικές δομές του μαστού, οι οποίες είναι στον ίδιο άξονα αλλά σε διαφορετικά επίπεδα, επιπροβάλλουν σε ένα δισδιάστατο επίπεδο.

Έτσι, οι μικρές κακοήθειες υπερκαλύπτονται από φυσιολογικό μαστό και δεν είναι ορατές. Με την τομοσύνθεση αυτό το πρόβλημα δεν υφίσταται, δεδομένου ότι «διαβάζουμε» τον μαστό εσωτερικά με ακρίβεια 1 χιλιοστού. Με την ανασύνθεση των πολλαπλών τομών, η εικόνα της τομοσύνθεσης είναι μια δυναμική κινούμενη εικόνα και όχι στατική όπως της απλής ψηφιακής, η οποία μας επιτρέπει να σαρώνουμε τον μαστό ανά επίπεδα. Έτσι, αποκαλύπτονται όλες οι βλάβες που «κρύβονται» μέσα στον μαστό.

Στις ασύμμετρες σκιάσεις και διαταραχές αρχιτεκτονικής, που αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό αμφίβολων μα-στογραφικών ευρημάτων, η τομοσύνθεση επιτρέπει την επιβεβαίωση ή τον αποκλεισμό ενός πραγματικού μαστογραφικού ευρήματος που συνήθως σχετίζεται με επιπροβολή ινοαδενικού ιστού.

Είναι ακριβέστερη σε σύγκριση με την κλασική 2D μορφή της στη μελέτη παθολογικών μαστογραφικών ευρημάτων και στην εκτίμηση του μεγέθους μιας βλάβης, καταγράφοντας σαφέστερα τα όριά της. Χαρακτηρίζει και εντοπίζει με μεγαλύτερη ακρίβεια ένα 2D μαστογραφικό εύρημα. Η θέση μιας βλάβης στον τρισδιάστατο χώρο του μαστού καθορίζεται με ακρίβεια από την τομοσύνθεση, επιτρέποντας την επιβεβαίωση της θέσης της όταν είναι ορατή μόνο στη μία εκ των δύο μαστογραφικών λήψεων, προσφέροντας ακριβή χαρτογράφηση για μια στοχευμένη μελέτη του ευρήματος.

Από τη χρήση της σε προγράμματα πληθυσμιακού ελέγχου (screening) τα αποτελέσματα δείχνουν ότι σε αυτό το περιβάλλον είναι μεγαλύτερη η αποτελεσματικότητά της. Ανιχνεύονται περισσότεροι καρκίνοι μέχρι και 40% ειδικά διηθητικοί συγκριτικά με την απλή ψηφιακή μαστογραφία. Μας δίνει τη δυνατότητα να εντοπίζουμε πολύ μικρές κακοήθειες, με αποτέλεσμα η ασθενής να έχει καλύτερη πρόγνωση και πιθανώς ηπιότερη θεραπευτική αντιμετώπιση. Ταυτόχρονα μειώνονται σημαντικά τα ποσοστά ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων και συνεπώς οι άσκοπες περαιτέρω συμπληρωματικές εξετάσεις. Είναι σαφώς ανώτερη της απλής ψηφιακής μαστογραφίας, εμφανίζοντας σημαντικά βελτιωμένη ευαισθησία. Οι πρώτοι δείκτες αποτελεσματικότητας της τομοσύνθεσης περιλαμβάνουν μια σημαντική μείωση των ενδιάμεσων καρκίνων (Interval cancers) και καλύτερου σταδίου κατανομή καρκίνων που αναδεικνύονται σε επόμενους προληπτικούς ελέγχους (follow-up rounds).

Υπάρχει διαφορά στην ακτινοβολία με την τομοσύνθεση;

Είναι γεγονός ότι στα 1ης γενιάς τομοσυνθετικά μηχανήματα η ακτινοβολία είναι ελαφρώς υψηλότερη σε σύγκριση με την απλή ψηφιακή. Αυτό συμβαίνει λόγω του ότι πάντα διενεργούνται και οι 2D μαστογραφικές λήψεις. Οι τομοσυνθετικές λήψεις αποτελούν επιπρόσθετες εικόνες. Στα2ης γενιάς όμως 3D μηχανήματα αυτό το πρόβλημα ξεπεράστηκε. Διενεργείται η λήψη μόνο των τομοσυνθετικών τομών. Μέσω ενός καινούργιου αλγόριθμου, υπάρχει η δυνατότητα δημιουργίας των 2D βασικών μαστογραφικών εικόνων με την ανασύνθεση των πολλαπλών τομοσυνθετικών τομών. Ως αποτέλεσμα, η ακτινοβολία μιας 3D μαστογραφίας είναι πλέον ίδια με αυτή της απλής ψηφιακής.