Σύνδροµο πολυκυστικών ωοθηκών

Σύνδροµο πολυκυστικών ωοθηκών

Σαμάνθα Κασπαριάν

Μαιευτήρας - Γυναικολόγος,

Επιστ. Συνεργάτης ΛΗΤΩ

ΑΙΤΙΑ, ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ

Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (ΣΠΩ), το οποίο αρχικά ονομάστηκε Σύνδρομο Stein-Leventhal, είναι μία από τις πιο συνηθισμένες ενδοκρινικές διαταραχές στη γυναίκα. Είναι μια πολύπλοκη ετερογενής διαταραχή με ασαφή αίτια, αλλά υπάρχουν ισχυρές αποδείξεις ότι σε μεγάλο βαθμό έχει γενετικό υπόβαθρο. Είναι μια διαταραχή που χαρακτηρίζεται από υπερανδρογοναιμία, ωοθηκική δυσλειτουργία και ωοθήκες πολυκυστικής μορφολογίας. Η υπερανδρογοναιμία κλινικά εκδηλώνεται με υπερτρίχωση, ακμή και αλωπεκία. Η δε διαταραχή της ωοθυλακιορρηξίας με διαταραχές εμμήνου ρύσεως και με υπογονιμότητα. Η πολυκυστική μορφολογία των ωοθηκών συνδέεται με τη διαταραχή της εξέλιξης των ωοθυλακίων και ανιχνεύεται με υπερηχογραφικό έλεγχο. Η διάγνωση του συνδρόμου τίθεται με την παρουσία συνδυασμού διαγνωστικών κριτηρίων, τη λήψη ενός λεπτομερούς ατομικού και οικογενειακού ιστορικού και με τη φυσική εξέταση.

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

— Η FSH (θυλακιοτρόπος ορμόνη) θα είναι φυσιολογική ή χαμηλή.

— Η LH (ωχρινοποιητική ορμόνη) θα είναι αυξημένη.

— Η Ολική όσο και η ελεύθερη τεστοστερόνη συνήθως είναι αυξημένες.

— Η DHEA-S (Θειική Δεϋδροεπιανδροστερόνη), η οποία διενεργείται για τον αποκλεισμό του όγκου των επινεφριδίων, είναι συχνά ελαφρώς αυξημένη σε γυναίκες με ΣΠΩ.

— Η Οιστραδιόλη μπορεί να είναι φυσιολογική ή αυξημένη.

— Η Σφαιρίνη δεσμεύουσα τις ορμόνες του φύλου (SHBG) μπορεί να είναι μειωμένη.

— Η Ανδροστενεδιόνη μπορεί να είναι αυξημένη.

— Λιπιδαιμικό προφίλ (χαμηλή HDL, αυξημένη LDL, αυξημένη χοληστερόλη και τριγλυκερίδια).

— Αυξημένη τιμή γλυκόζης νηστείας και διαταραγμένη καμπύλη σακχάρου.

ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

— Ανίχνευση πολυκυστικών ωοθηκών σε μία ή αμφότερες τις ωοθήκες.

— Δώδεκα ή περισσότερα ωοθυλάκια διαμέτρου 2-9 χιλιοστών ή αυξημένος όγκος ωοθήκης (>10 cm³).

— Αναγνώριση ανωμαλιών του ενδομητρίου.

Η παρουσία μιας πολυκυστικής ωοθήκης αρκεί για να τεκμηριώσει τη διάγνωση.

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Η διαφορική διάγνωση περιλαμβάνει άλλες αιτίες υπερέκκρισης ανδρογόνων, όπως:

— Ανδρογονοπαραγωγοί όγκοι

— Εξωγενής πρόσληψη ανδρογόνων

— Σύνδρομο Cushing

— Μεγαλακρία

— Μη κλασική μορφή συγγενούς υπερπλασίας επινεφριδίων

— Γενετικό έλλειμμα δράσης ινσουλίνης

— Πρωτοπαθής υποθαλαμική αμηνόρροια

— Πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια

— Θυρεοειδική νόσος

— Διαταραχές προλακτίνης.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

— Αντιμετώπιση Παχυσαρκίας

Η παχυσαρκία συνεισφέρει ουσιαστικά στις αναπαραγωγικές και μεταβολικές διαταραχές σε γυναίκες με ΣΠΩ. Η απώλεια του βάρους οδηγεί σε μείωση των κυκλοφορούντων ανδρογόνων και επαναφέρει την έμμηνο ρύση. Βελτιώνει τα ποσοστά κύησης, μειώνει την υπερτρίχωση και επαναφέρει τα επίπεδα της γλυκόζης και των λιπιδίων στα φυσιολογικά.

— Αντιμετώπιση διαταραχών Εμμηνορρυσίας

Τα συνδυασμένα χαμηλής δόσης αντισυλληπτικά από το στόμα είναι τα πιο συχνά χορηγούμενα για τη ρύθμιση του κύκλου. Καταστέλλουν την υποφυσιακή LH, την ωοθηκική παραγωγή ανδρογόνων και την αύξηση της SHBG.

— Ινσουλινο-ευαισθητοποιητικοί παράγοντες

Μελέτες έχουν δείξει ότι η χρήση ινσουλινο-ευαισθητοποιητικών παραγόντων, με κύριο εκπρόσωπο τη Μετφορμίνη, βελτιώνουν την ευαισθησία της ασθενούς στην ινσουλίνη, μειώνουν τα κυκλοφορούντα ανδρογόνα, βελτιώνουν την ωοθυλακιορρηξία και την ανοχή στη γλυκόζη.

— Μείωση κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου και διαβήτη

Η αύξηση της άσκησης συνδυαστικά με σωστή διατροφή μειώνει τον κίνδυνο.

— Πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας

— Αντιμετώπιση υπερτρίχωσης

Κάθε γυναίκα πρέπει να αντιμετωπίζεται ξεχωριστά με βάση τις προσωπικές της ανάγκες και απαιτήσεις. Τη γνώση και εμπειρία για τη σωστή αντιμετώπιση έχει ο εξειδικευμένος γυναικολόγος. Στόχος είναι η αποκατάσταση της γονιμότητας και της αναπαραγωγικής λειτουργίας της γυναίκας, αλλά και η προστασία από τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του συνδρόμου.