Αλλεργίες - Με ποιον τρόπο θα τις αντιμετωπίσουμε

Αλλεργίες

Με ποιον τρόπο

θα τις αντιμετωπίσουμε

Χαραλαμπία Σπανουδάκη

Παιδίατρος - Νεογνολόγος, Επιστ. Συνεργάτις ΛΗΤΩ

Η άνοιξη, αλλά και το καλοκαίρι, είναι για πολλούς από εμάς εποχή της… ταλαιπωρίας από αλλεργίες. Με συμπτώματα ελαφρύτερα, όπως ο βήχας και το φτάρνισμα, ή βαρύτερα, όπως το άσθμα, η ποιότητα ζωής επηρεάζεται σημαντικά και επιβαρύνεται. Ποιος είναι, λοιπόν, ο τρόπος για να αμυνθούμε και πώς αντιμετωπίζεται αυτό το μάλλον συνηθισμένο πρόβλημα;

Η άνοιξη είναι η εποχή του χρόνου που συνοδεύεται κατ’ εξοχήν από εποχικές αλλεργίες. Τα τελευταία χρόνια οι συγκεντρώσεις της γύρης στην ατμόσφαιρα είναι υψηλότερες σε σχέση με παλαιότερα, λόγω των κλιματικών αλλαγών που οδηγούν σε πρώιμη ανθοφορία και των νέων καλλιεργούμενων ειδών.

Το πιο συχνό αίτιο εποχικών αλλεργιών είναι η γύρη που απελευθερώνεται στον αέρα από τα δέντρα, τα λουλούδια και το γρασίδι. Στη συνέχεια εισέρχεται μέσω της ρινικής οδού σε αλλεργικά προδιατεθειμένα άτομα και προκαλεί αντίδραση του ανοσοποιητικού, φλεγμονή και απελευθέρωση ισταμίνης, μια ουσία που προκαλεί πολυάριθμα συμπτώματα. Οι αλλεργιογόνες γύρεις μεταφέρονται με τον άνεμο σε απόσταση έως 300 χιλιομέτρων και χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες.

1. Γύρεις δέντρων: Το κατ’ εξοχήν δέντρο με αλλεργιογόνο γύρη στην κεντρική και νότια Ελλάδα είναι η ελιά, η οποία προκαλεί αλλεργία στο 40% των πασχόντων από εαρινές αλλεργίες. Ακολούθως, το 8% των εαρινών αλλεργιών οφείλεται στη γύρη των κυπαρισσοειδών και το 5% στη γύρη του πεύκου.

2. Γύρεις αγρωστωδών (γρασίδι, δημητριακά): Τα αλλεργικά άτομα στα αγρωστώδη επηρεάζονται από τα περισσότερα χορτάρια που υπάρχουν στην εξοχή. Το 45% των πασχόντων από εαρινές αλλεργίες είναι αλλεργικοί στα αγρωστώδη.

3. Γύρεις ζιζανίων. Η συχνότερα αλλεργιογόνος γύρη είναι του ζιζανίου παριετάρια ή περδικάκι και αφορά το 50% των ατόμων με εαρινές αλλεργίες.

Τα συμπτώματα

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ρινική καταρροή, δακρύροια, φτέρνισμα, βήχα, εξανθήματα, φαγούρα σε οφθαλμούς και μύτη, μαύρους κύκλους κάτω από τα μάτια, μικρή οριζόντια πτυχή στο κάτω μέρος της μύτης λόγω του έντονου κνησμού, ροχαλητό, κόπωση, ευερεθιστότητα, κεφαλαλγία, αίσθημα βουλωμένων αυτιών και μείωση ακοής. Τα παραπάνω συμπτώματα είναι ιδιαίτερα αυξημένα τις μέρες όπου ο αέρας είναι έντονος και μεταφέρει σε αποστάσεις τα αλλεργιογόνα και μειωμένα τις βροχερές μέρες όπου τα μεταφερόμενα αλλεργιογόνα κατακάθονται στο έδαφος.

Οι ανοιξιάτικες αλλεργίες διαιρούνται σε αλλεργική ρινίτιδα, κνίδωση και αγγειοοίδημα, άσθμα και επιπεφυκίτιδα.

• Η αλλεργική ρινίτιδα εκδηλώνεται με ρινική συμφόρηση, καταρροή, φτέρνισμα, κνησμό στη μύτη.
• Η αλλεργική επιπεφυκίτιδα εκδηλώνεται με ερυθρότητα και οίδημα των οφθαλμών, κνησμό και αίσθημα ξένου σώματος στα μάτια, δακρύρροια, φωτοφοβία.
• Το αλλεργικό άσθμα εμφανίζεται με συριγμό, ξηρό βήχα, δύσπνοια και σφίξιμο στο στήθος.
• Τέλος, η κνίδωση και το αγγειοοίδημα είναι σχετικώς σπάνια σε σύγκριση με εκείνη που προκαλείται από τροφές και φάρμακα. Συνήθως εμφανίζεται με κνισμώδη εξανθήματα και σπανιότερα με συμμετοχή από το αναπνευστικό και γαστρεντερικό (δυσχέρεια αναπνοής,κοιλιακό άλγος ,έμετος και διάρροιες).

Η διάγνωση και η θεραπεία

Η διάγνωση γίνεται βάσει του ιστορικού και της κλινικής εξέτασης σε συνδυασμό με δερματικά τεστ και αιματολογικές εξετάσεις Rast. Τα δερματικά τεστ περιλαμβάνουν έγχυση μειωμένης ποσότητας δείγματος αλλεργιογόνου ενδοδερμικά και εν συνεχεία παρακολούθηση της αντίδρασης που θα εμφανιστεί στο υπερκείμενο δέρμα, ενώ τα Rast τεστ ανιχνεύουν επίπεδα αντισωμάτων στο αίμα έναντι συγκεκριμένων αλλεργιογόνων.

Η θεραπεία αρχίζει με την αποφυγή των αλλεργιογόνων παραγόντων. Αυτό, όμως, δεν είναι εφικτό ή αρκετό πολλές φορές και για τον λόγο αυτό έχουμε στη φαρέτρα μας διάφορα φάρμακα, όπως αντιφλεγμονώδη ρινικά σπρέι, αντισταμινικά νεότερης γενεάς που δεν προκαλούν υπνηλία, και αποσυμφορητικά. Όσον αφορά το άσθμα, διατίθενται κορτιζονούχα αντιφλεγμονώδη σπρέι, βρογχοδιασταλτικά και μοντελουκάστη και, σε βαρύτερες περιπτώσεις, από του στόματος κορτικοειδή. Τα τελευταία χρόνια γίνεται λόγος για την προεποχική θεραπεία, δηλαδή τη θεραπεία με τα παραπάνω φάρμακα πριν από την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Οι ασθενείς που γνωρίζουν σε ποια γύρη είναι αλλεργικοί και συμμορφώνονται στην προεποχική αγωγή που θα τους υποδείξει ο αλλεργιολόγος τους, μειώνουν σημαντικά τη βαρύτητα των συμπτωμάτων. Επίσης, ακόμη μια θεραπεία που μπορεί να αλλάξει την πορεία της αλλεργικής ρινίτιδας και του άσθματος, είναι η απευαισθητοποίηση. Η θεραπεία αυτή συνίσταται στη χορήγηση εμβολίων προκειμένου να απευαισθητοποιηθεί ο οργανισμός απέναντι στο συγκεκριμένο αλλεργιογόνο.

Συμπερασματικά, η προεποχική θεραπεία σε συνδυασμό με τον καλό αερισμό του σπιτιού, κυρίως τις μεσημεριανές ώρες, η αποφυγή της κυκλοφορίας τις μέρες με έντονο αέρα και η χρήση μάσκας αν αυτό δεν είναι εφικτό, η καλή συντήρηση των κλιματιστικών, το μπάνιο και η αλλαγή ρούχων ύστερα από εξωτερικές δουλειές, βοηθούν στην αντιμετώπιση των εαρινών αλλεργιών και κατ’ επέκταση και της βελτίωσης της ποιότητας ζωής των ασθενών.