Καρκίνος του μαστού: Nέα, ολοκληρωμένη και στοχευμένη προσέγγιση - Εξατομίκευση στη διάγνωση και στη θεραπεία

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, μία στις οκτώ γυναίκες θα αντιμετωπίσει κάποια στιγμή της ζωής τον καρκίνο του μαστού. Όμως, οι τελευταίες ιατρικές εξελίξεις, όπως και η αυξημένη ευαισθητοποίηση των γυναικών στον προληπτικό έλεγχο, έχουν βελτιώσει σημαντικά τις πιθανότητες για επιτυχή αντιμετώπιση της ασθένειας, αλλά και για καλύτερη ποιότητα ζωής μετά τη θεραπεία. Για το αποτέλεσμα αυτό καθοριστική θεωρείται η εξατομικευμένη και διεπιστημονική προσέγγιση της ασθένειας. Για ποιο λόγο, όμως, συμβαίνει αυτό και ποια είναι η συμβολή των εξειδικευμένων κέντρων μαστού;

Εξατομίκευση στη διάγνωση και στη θεραπεία

Αλεξάνδρα Αθανασίου

Διευθύντρια Απεικονιστικού Τμήματος Μαστού ΜΗΤΕΡΑ, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Απεικόνισης Μαστού

Ο καρκίνος του μαστού είναι η συχνότερη μορφή κακοήθειας στις γυναίκες. Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κοινοβουλευτικής Ομάδας για το Μαστό, από τις γυναίκες που γεννιούνται σήμερα, μία στις οκτώ θα διαγνωστεί με καρκίνο μαστού κάποια στιγμή στη ζωή της.

Στατιστικά η συχνότητα της νόσου έχει αυξηθεί στις μέρες μας, γεγονός για το οποίο ευθύνονται εν μέρει το μεγαλύτερο προσδόκιμο επιβίωσης και ο προσυμπτωματικός έλεγχος. Η ηλικία είναι παράγοντας κινδύνου και όσο μεγαλώνουμε τόσο πιο προσεκτικές οφείλουμε να είμαστε. Ο προσυμπτωματικός έλεγχος διαγιγνώσκει μη ψηλαφητές βλάβες, οι οποίες σε άλλες εποχές θα είχαν περάσει απαρατήρητες. Εν τούτοις έχει αποδειχθεί σε πολλαπλές μελέτες η συμβολή του προσυμπτωματικού ελέγχου στη μείωση της θνησιμότητας.

Η προσέγγιση τώρα

Η νεότερη τάση πλέον είναι η εξατομίκευση του απεικονιστικού ελέγχου. Οι εξειδικευμένοι ακτινοδιαγνώστες μαστού σε στενή συνεργασία με τον κλινικό ιατρό προσδιορίζουν τις καταλληλότερες απεικονιστικές τεχνικές (μαστογραφία ή και υπερηχογράφημα ή και μαγνητική μαστογραφία) για κάθε γυναίκα, όπως και το χρονοδιάγραμμα ελέγχου ανάλογα το προσωπικό στατιστικό της ρίσκο.

Είναι εξίσου σαφές από τη βιβλιογραφία ότι οι νεότερες, εξελιγμένες χειρουργικές τεχνικές εξασφαλίζουν ορθή ιατρική αντιμετώπιση με καλύτερα αισθητικά αποτελέσματα συγκριτικά με τις προηγούμενες δεκαετίες, ενώ ο συνδυασμός τους με τις νεότερες, στοχευμένες θεραπείες είναι κύριος παράγοντας μείωσης της θνησιμότητας από τον καρκίνο του μαστού. Κατ’ αναλογία με την εξατομίκευση της απεικόνισης, πλέον και η θεραπεία της κάθε γυναίκας είναι προσαρμοσμένη στον ειδικό μοριακό τύπο της νόσου της, με απώτερο στόχο τη βελτίωση τόσο της συνολικής πρόγνωσης όσο και της ποιότητας ζωής της.Για την επίτευξη όλων των ανωτέρω απαιτείται στενή συνεργασία μεταξύ των εξειδεικευμένων ιατρών που ασχολούνται με το μαστό (ακτινοδιαγνώστες, χειρουργοί μαστού και πλαστικοί χειρουργοί, παθολόγοι - ογκολόγοι, ακτινοθεραπευτές-ογκολόγοι, κυτταρολόγοι, παθολογοανατόμοι), ενώ συχνά εμπλέκονται πυρηνικοί ιατροί και κλινικοί γενετιστές ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε γυναίκας. Η διεπιστημονική προσέγγιση των παθήσεων του μαστού είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της ορθής θεραπείας.

Η συμβολή των κέντρων μαστού

Είναι πλέον γνωστό ότι η αποτελεσματική πρόληψη και η αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού απαιτεί την ύπαρξη εξειδικευμένων διεπιστημονικών πιστοποιημένων κέντρων μαστού. Τα δεδομένα επίσης δείχνουν ότι οι γυναίκες με καρκίνο του μαστού έχουν περισσότερες πιθανότητες επιβίωσης αν αντιμετωπιστούν σε εξειδικευμένες μονάδες (κέντρα μαστού), στις οποίες υπάρχει εμπειρία και στενή συνεργασία μεταξύ των ιατρών, οι οποίοι λειτουργούν σαν ομάδα. Αυτό σημαίνει ότι κανένας ειδικός δεν λειτουργεί μεμονωμένα, αλλά ότι η φροντίδα της κάθε ασθενούς αποφασίζεται μετά από συζήτηση πολλών έμπειρων ειδικών που δουλεύουν μαζί στο ίδιο κέντρο. Τα κέντρα μαστού απευθύνονται:

· Σε όλες τις γυναίκες με πρόσφατη διάγνωση της νόσου.

· Σε όλες τις γυναίκες που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού και βρίσκονται στο στάδιο της θεραπείας ή της αποθεραπείας.

· Σε όλες τις γυναίκες που θέλουν να ενημερωθούν για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού.

· Στα άτομα του στενού περιβάλλοντός τους.

Οι υπηρεσίες που οφείλουν να προσφέρουν τα κέντρα μαστού, και προσφέρει το Κέντρο Μαστού του ΜΗΤΕΡΑ, είναι:

· Ενημέρωση σε σχέση με τη νόσο και συμβουλευτική υποστήριξη σε γυναίκες με διάγνωση κακοήθειας, καθώς και στις οικογένειές τους

· Κλινική εξέταση μαστού.

· Χειρουργική θεραπεία - πλαστική αποκατάσταση μαστού.

· Πρόσβαση σε επικουρική χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία.

· Διεπιστημονική προσέγγιση (ογκολογικό συμβούλιο).

· Πλήρη απεικονιστικό έλεγχο με μηχανήματα τελευταίας τεχνολογίας (ψηφιακή μαστογραφία, υπερηχογράφημα μαστών με την τελευταία τεχνική ελαστογραφίας Shear Wave, μαγνητική μαστογραφία).

· Συστήματα διαδερμικών βιοψιών και προεγχειρητικού εντοπισμού υπό απεικονιστικό έλεγχο.

· Κυτταρολογική –παθολογοανατομική εξέταση υλικού από το μαστό.

· Πλήρης διαγνωστική προσέγγιση σε περίπτωση ευρήματος ώστε να προσδιοριστεί η περαιτέρω σύσταση και διαχείρισή του από το θεράποντα ιατρό (One Day Clinic).

Τα κέντρα μαστού οφείλουν να υπόκεινται σε περιοδικούς ελέγχους πιστοποίησης ώστε να διασφαλίζεται το υψηλό επίπεδο παροχής υπηρεσιών. Κατ’ αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται η βέλτιστη αντιμετώπιση σε κάθε γυναίκα που βρίσκεται στο δύσκολο αυτό μονοπάτι.