Τροφική αλλεργία – τροφική δυσανεξία - Πώς τις ξεχωρίζουμε, πώς τις αντιμετωπίζουμε

Dr. Maria Zoto

Αλλεργιολόγος - Κλινική Ανοσολόγος, Επιστ. Συνεργάτης ΥΓΕΙΑ Τιράνων

Τα συμπτώματα της τροφικής δυσανεξίας και της τροφικής αλλεργίας μοιάζουν πολύ μεταξύ τους, όμως η διαφορά τους είναι πολύ σημαντική και με διαφορετική βαρύτητα. Στη δεύτερη περίπτωση, μάλιστα, μπορεί να κινδυνεύσει ακόμα και η ζωή του ασθενούς. Ποια είναι αυτά τα συμπτώματα, όμως, και πώς πρέπει να αντιδράσουμε σε κάθε περίπτωση;

Πώς μπορούμε να διακρίνουμε μια τροφική αλλεργία από μια τροφική δυσανεξία;

Τροφική αλλεργία είναι η αντίδραση του ανοσοποιητικού μας συστήματος σε τρόφιμα με πρωτεΐνη, τα οποία θεωρούνται επικίνδυνα σε αλλεργικά άτομα. Τα συμπτώματα σε αυτήν την περίπτωση κυμαίνονται από ήπια μέχρι και σε καταστάσεις που απειλούν την ίδια τη ζωή. Η τροφική αλλεργία εμφανίζεται πιο συχνά στην πρώιμη παιδική ηλικία, αλλά μπορεί να επηρεάσει οποιαδήποτε ηλικία. Μπορεί να αναπτύξουμε τροφική αλλεργία και σε τρόφιμα που έχουμε καταναλώσει πριν, αν και αυτό είναι σπάνιο.

Σε τι διαφέρει η τροφική αλλεργία από την τροφική δυσανεξία;

Αυτά τα δύο συχνά συγχέονται μεταξύ τους. Πολλοί άνθρωποι που νομίζουν ότι μπορεί να έχουν τροφικές αλλεργίες, στην πραγματικότητα μπορεί να έχουν τροφική δυσανεξία. Μερικά από τα συμπτώματα της τροφικής δυσανεξίας μοιάζουν πολύ με αυτά της τροφικής αλλεργίας, όμως η διαφορά μεταξύ τους είναι πολύ σημαντική. Η τροφική αλλεργία είναι «καταγεγραμμένη» στο ανοσοποιητικό σύστημα και τα συμπτώματα μπορεί μερικές φορές να είναι επικίνδυνα. Έτσι, οι άνθρωποι με αυτήν τη μορφή αλλεργίας θα πρέπει να είναι προσεκτικοί για να αποφεύγουν τελείως τα τρόφιμα που δεν πρέπει να φάνε.

Στην περίπτωση της τροφικής δυσανεξίας, το σώμα έχει δυσκολία στην επεξεργασία ορισμένων τροφίμων. Εδώ μπορεί να αναφερθεί ως παράδειγμα η δυσανεξία στη λακτόζη, στη γλουτένη κ.λπ. Η κατανάλωση αυτών των τροφίμων σε αυτήν την περίπτωση μπορεί να προκαλέσει προβλήματα, αλλά δε θέτει σε κίνδυνο τη ζωή κάποιου.

Ποια είναι τα τρόφιμα που προκαλούν συχνά αλλεργίες;

Υπάρχουν περισσότερες από 170 τροφές που προκαλούν αλλεργία, αλλά οι 8 πιο κοινές είναι το γάλα, τα αυγά, τα φιστίκια, οι ξηροί καρποί (όπως τα καρύδια, τα φουντούκια, τα αμύγδαλα), η σόγια, το αλεύρι, τα ψάρια και τα θαλασσινά.

Ποια είναι τα τρόφιμα που προκαλούν συχνά δυσανεξία τροφίμων;

Τα τρόφιμα που συχνότερα κατηγορούνται είναι το γάλα (λακτόζη), τα δημητριακά που περιέχουν γλουτένη και τα όσπρια.

Ποια είναι τα συμπτώματα αντίδρασης σε μια τροφική αλλεργία;

Οι αλλεργικές αντιδράσεις έχουν διάφορα συμπτώματα, ακόμη και το ίδιο άτομο μπορεί να εμφανίσει διαφορετικά συμπτώματα σε κάθε αντίδραση. Οι περισσότερες αντιδράσεις αρχίζουν με συμπτώματα στο δέρμα, όπως ερυθρότητα, οίδημα ή κνίδωση, αλλά δεν είναι πάντα τα ίδια. Κατά τη διάρκεια μιας αλλεργικής αντίδρασης μπορεί επίσης να επηρεαστεί το πεπτικό σύστημα, το καρδιοαγγειακό σύστημα και οι αναπνευστικές οδοί. Οι πιο σοβαρές καταστάσεις είναι πτώση της αρτηριακής πίεσης ή η δυσκολία στην αναπνοή, η οποία μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή του ασθενούς. Στην παιδική ηλικία η τροφική αλλεργία εμφανίζεται συχνά με τη μορφή της ατοπικής δερματίτιδας ή του εκζέματος.

Πόση ώρα μετά το φαγητό μπορεί να εμφανιστούν τα συμπτώματα;

Μια αλλεργική αντίδραση συνήθως ξεκινά μερικά λεπτά έως και 2 ώρες μετά την κατανάλωση του τροφίμου που έχει προκαλέσει την αντίδραση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν έπειτα από μερικές ώρες και αυτές οι αντιδράσεις ονομάζονται καθυστερημένες. Αυτές είναι χαρακτηριστικές των παιδιών που έχουν ατοπική δερματίτιδα που συνδέεται με την τροφή, ή για κάποια μορφή τροφικής αλλεργίας, όπου τα συμπτώματα εμφανίζονται κυρίως στον πεπτικό σύστημα. Στην περίπτωση δυσανεξίας τροφίμων, τα συμπτώματα σχετίζονται συνήθως με το πεπτικό σύστημα, εμφανίζονται αρκετές ώρες μετά την κατανάλωση των τροφίμων και εξακολουθούν να υπάρχουν για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Σχετίζεται η ποσότητα πρωτεΐνης της τροφής που καταναλώνεται, με την εμφάνιση μιας αντίδρασης;

Μερικοί άνθρωποι με τροφικές αλλεργίες παρουσιάζουν αλλεργικές αντιδράσεις ακόμα και σε τρόφιμα που περιέχουν ίχνη πρωτεΐνης. Οι αλλεργικές αντιδράσεις δεν προκαλούνται μόνο από την πρόσληψη της τροφής, αλλά μερικές φορές μπορεί να ενεργοποιήσει τα συμπτώματα ακόμη η επαφή με το δέρμα ή τον ατμό κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος.

Από την άλλη πλευρά, στην περίπτωση της τροφικής δυσανεξίας μπορεί να καταναλωθούν συχνά μικρές ποσότητες φαγητού χωρίς να υπάρξει κανένα σύμπτωμα. Συμβουλευθείτε το γιατρό σας για τη διάγνωση της τροφική αλλεργίας, καθώς και για να καθορίσετε ένα σχέδιο για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και τη διαχείριση των συμπτωμάτων.