Πρόωρος τοκετός - Οι νέες μέθοδοι πρόληψης

ΠΡΟΩΡΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ

Οι νέες μέθοδοι πρόληψης

Ο πρόωρος τοκετός είναι μια ανεπιθύμητη επιπλοκή της εγκυμοσύνης, καθώς μπορεί να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα υγείας στο νεογνό. Όμως, δύο παρεμβάσεις έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικές ώστε να αποφευχθεί μια τέτοια εξέλιξη. Ποιες είναι αυτές και ποιες γυναίκες αφορούν;

Γράφει η Αθηνά Σούκα

Μαιευτήρας - Γυναικολόγος, Υπεύθυνη Τμήματος Εμβρυομητρικής Ιατρικής ΛΗΤΩ

Ο πρόωρος τοκετός είναι μια από τις σημαντικότερες επιπλοκές μιας εγκυμοσύνης. Τα πρόωρα νεογνά, κυρίως αυτά που γεννιούνται πριν από τις 34 εβδομάδες κύησης (δηλαδή περίπου στον 7ο μήνα ή νωρίτερα), θα χρειαστεί να νοσηλευθούν στη μονάδα νεογνών και μπορεί να αντιμετωπίσουν προβλήματα. Ο πρόωρος τοκετός πριν από τις 34 εβδομάδες, συμβαίνει στο περίπου 2% των μονήρων και στο 10% των διδύμων κυήσεων.

Την τελευταία εικοσαετία τα πρόωρα νεογνά έχουν αυξηθεί κυρίως λόγω της διάδοσης της εξωσωματικής γονιμοποίησης, που οδηγεί συχνότερα σε δίδυμες κυήσεις. Ευτυχώς παράλληλα έχει βελτιωθεί σημαντικά η περίθαλψή τους στις ειδικές μονάδες και έχει αναπτυχθεί μια ξεχωριστή υποειδικότητα της παιδιατρικής, η νεογνολογία, με αποτέλεσμα μεγαλύτερες πιθανότητες για υγιή παιδιά.

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχει βρεθεί ότι δύο παρεμβάσεις είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές στο πρόβλημα της πιθανότητας για πρόωρο τοκετό.

Η πρώτη είναι η χορήγηση κορτικοειδών στην έγκυο. Οι γυναίκες με αυξημένη πιθανότητα να γεννήσουν πρόωρα μπορούν να κάνουν μια ενδομυϊκή ένεση που βελτιώνει σημαντικά την αναπνευστική λειτουργία του νεογνού εφόσον αυτό τελικά γεννηθεί νωρίς. Καλό είναι αυτή η ένεση να γίνεται όσο δυνατόν εγγύτερα στον τοκετό, στο βαθμό που αυτό είναι δυνατόν να προβλεφθεί.

Η δεύτερη είναι η προληπτική παρέμβαση σε γυναίκες με πολύ μικρό μήκος τραχήλου. Ο τράχηλος είναι το κατώτερο τμήμα της μήτρας, που παραμένει κλειστό στη διάρκεια της κύησης και ανοίγει στον τοκετό. Αν αρχίσει να κονταίνει πολύ νωρίς, αυξάνονται οι πιθανότητες πρόωρου τοκετού. Οι γυναίκες με ιστορικό πρόωρου τοκετού ή αποβολής στον 4ο-5ο μήνα, έχουν αυξημένη πιθανότητα να αντιμετωπίσουν ξανά το ίδιο πρόβλημα και πρέπει να παρακολουθούν συχνά το μήκος του τραχήλου ώστε να παρέμβουν έγκαιρα, είτε με περίδεση τραχήλου είτε με κολπική χορήγηση προγεστερόνης.

Ξέρουμε ωστόσο ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των πρόωρων γεννήσεων προέρχεται από γυναίκες χωρίς προηγούμενο ιστορικό ή από γυναίκες που βρίσκονται στην πρώτη τους εγκυμοσύνη. Στον πληθυσμό αυτόν για τον οποίο δεν έχουμε ενδείξεις από το ιστορικό, η μέτρηση του μήκους τραχήλου είναι ιδιαίτερα πολύτιμη. Σημειώνεται ότι η μέτρηση πρέπει να γίνεται με ενδοκολπικό υπερηχογράφημα από κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό.

Το ΛΗΤΩ πρωτοπορεί

Σε μεγάλη μελέτη που έγινε στο Μαιευτήριο ΛΗΤΩ επιβεβαιώθηκε ότι η μέτρηση του μήκους τραχήλου μπορεί να ανιχνεύσει εγκαίρως ένα σημαντικό ποσοστό των γυναικών που θα γεννήσουν πρόωρα. Επίσης, επιβεβαιώθηκε ότι η χορήγηση ενδοκολπικής προγεστερόνης σε γυναίκες χαμηλού κινδύνου με κοντό τράχηλο μειώνει σημαντικά τα ποσοστά πολύ πρόωρου τοκετού, ώστε τελικά οι περισσότερες κυήσεις θα καταφέρουν να ξεπεράσουν τις 34 εβδομάδες με μεγάλο όφελος για το έμβρυο.

Το Μαιευτήριο ΛΗΤΩ πρωτοπορεί καθώς υπήρξε η πρώτη μεγάλη μονάδα Εμβρυο-Μητρικής Ιατρικής που καθιέρωσε τη μέτρηση του μήκους τραχήλου στο υπερηχογράφημα Β επιπέδου. Τα σημαντικά αυτά αποτελέσματα από περίπου 11.000 μονήρεις κυήσεις είχαμε την ευκαιρία να παρουσιάσουμε στο πρόσφατο διεθνές συνέδριο Εμβρυο-Μητρικής Ιατρικής που έγινε τον Ιούνιο 2015 στην Κρήτη, με διοργανωτή το Fetal Medicine Foundation.