| ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ |

Χαρά, ξενοιασιά

και... υγεία!

Παιχνίδι έξω, μπάνια στη θάλασσα, παγωτά… - θα χρειαζόταν πολύς χώρος για να μετρήσουμε όλα αυτά που ξετρελαίνουν μικρούς και… μεγάλους το καλοκαίρι. Εξάλλου, όλοι μας τις καλύτερες αναμνήσεις μας από κάτι καλοκαίρια τις έχουμε, από διακοπές στο χωριό, από ποδηλατάδες, από ατελείωτα παιχνίδια, από καινούργιους φίλους…

Και μπορεί να τα έχουμε ξεχάσει, αλλά τα πράγματα δεν ήταν πάντοτε τόσο απλά. Γιατί ακόμα υπήρχαν και τσούχτρες και κουνούπια και η… γιαγιά που μας πασάλειβε με γιαούρτι όταν καιγόμασταν στη θάλασσα – και ήταν κι άλλα αυτά που χαλούσαν τις μέρες του καλοκαιριού.

Γι’ αυτό, λοιπόν, τι πρέπει να ξέρουμε για να φροντίσουμε ώστε τα δικά μας παιδιά να περνούν ακόμα πιο ξένοιαστα και χαρούμενα καλοκαίρια; Οι γιατροί των Νοσοκομείων του Ομίλου ΥΓΕΙΑ έχουν τις απαντήσεις!

Τα βασικά μέτρα προφύλαξης

Γράφει η

Μαρία Ματιάτου

Παιδίατρος,

Επιστημονικη Συνεργάτις ΜΗΤΕΡΑ

Την καλοκαιρινή περίοδο, με δεδομένο ότι τα παιδιά είναι πιο ευάλωτα και επιρρεπή στο να έρθουν αντιμέτωπα με αιφνίδιες καταστάσεις που μπορούν να βλάψουν την υγεία τους, οφείλουμε όλοι, γονείς και μη, να είμαστε σε επιφυλακή. Είναι χρέος μας να τα μάθουμε να προφυλάσσουν τον εαυτό τους, με το να τους γίνει βίωμα η ανάγκη λήψης μέτρων σαν ασπίδα απέναντι στα απρόοπτα της θερινής περιόδου.

Ενδεικτικά, αναφέρουμε ορισμένα από αυτά που πρέπει να εφαρμόζουμε:

••• Κατά τις μετακινήσεις με αυτοκίνητο να μην ξεχνάμε ποτέ, τα παιδιά πρέπει να κάθονται πάντα στο πίσω κάθισμα, σωστά δεμένα με τη ζώνη ασφαλείας, ανάλογα με την ηλικία τους.

••• Είναι σημαντικό να μαθαίνουν να κολυμπούν από μικρή ηλικία, ποτέ όμως δεν πρέπει να μένουν κοντά στο νερό χωρίς επιτήρηση από κάποιον ενήλικα.

••• Ιδιαίτερη προσοχή στα βρέφη. Αρκούν και μόλις 5-10 κυβικά εκατοστά νερού για να πνιγεί ένα βρέφος αν γυρίσει μπρούμυτα και καλυφθούν με νερό η μύτη και το στόμα του!

••• Πρέπει να έχουν περάσει τρεις ώρες από ένα πλήρες γεύμα για να μπουν τα παιδιά στη θάλασσα και μία ώρα από ελαφρύ γεύμα.

••• Όταν τα παιδιά ασχολούνται με θαλάσσια αθλήματα και όταν βρίσκονται σε σκάφη, θα πρέπει να φοράνε σωσίβια με τον ενδεδειγμένο τρόπο και να ακολουθούν όλους τους κανόνες ασφαλείας.

••• Να αποφεύγεται η έκθεση στον ήλιο στο διάστημα 11:00 – 16:00. Τα αντηλιακά περιέχουν χημικά φίλτρα που απορροφούν την υπεριώδη ακτινοβολία ή φυσικά φίλτρα που την αντανακλούν. Στα παιδιά συνιστώνται αντηλιακά με φυσικά φίλτρα. Αυτά συνήθως αφήνουν στο δέρμα ένα άσπρο φιλμ. Θα πρέπει να έχουν δείκτη προστασίας τουλάχιστον >30 και να περιέχουν φίλτρα για UV-B, UV-A και IR (υπεριωδών και υπέρυθρων ακτινοβολιών). Χρήση αντηλιακού με δείκτη προστασίας 15 σημαίνει ότι μας επιτρέπει να καθίσουμε στον ήλιο 15 φορές περισσότερο μέχρι να παρουσιάσουμε κοκκινίλα στο δέρμα σε σχέση με το να μη χρησιμοποιούμε αντηλιακό. Η εφαρμογή του γίνεται 20-30 λεπτά πριν από την έκθεση στον ήλιο, ενώ επαναλαμβάνουμε τη χρήση του κάθε 2-3 ώρες.

••• Χρησιμοποιούμε διάφορα μέτρα ηλιοπροφύλαξης: πλατύγυρο καπέλο, ανοιχτόχρωμες μπλούζες με μανίκια, γυαλιά ηλίου (σε παιδιά άνω των 2,5 ετών). Σημειώνεται ότι, όταν βραχεί το μπλουζάκι, ελαττώνεται η ηλιοπροστατευτική του ικανότητα κατά το ήμισυ.

••• Τέλος, για την άμεση αντιμετώπιση τσιμπημάτων από μέλισσες, σφήκες, θαλάσσιους οργανισμούς και φυτά χρειάζεται ΗΡΕΜΙΑ, καθαρισμός της περιοχής με σαπούνι και νερό ή αντισηπτικό, απομάκρυνση του κεντριού ή του αγκαθιού, κομπρέσες με κρύο νερό, χορήγηση παυσίπονου και αντισταμινικού από το στόμα και τοπική χρήση κορτιζονούχου κρέμας.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, μπορούμε να ευελπιστούμε σε ένα ανέφελο καλοκαίρι, χωρίς απρόοπτα, με σύμμαχο την υγεία και τη χαρά των παιδιών μας!

Κάντε τον ήλιο φίλο των παιδιών

Γράφει ο

Κυριάκος Βολονάκης

Δερματολόγος, Επιστημονικός Υπεύθυνος DoCare Τμήματος Αισθητικής Δερματολογίας

& Αντιγήρανσης ΜΗΤΕΡΑ

Ο ήλιος το καλοκαίρι «συνοδεύει» μεγάλο μέρος των καθημερινών δραστηριοτήτων των παιδιών, με σημαντική επίδραση στον ψυχισμό τους. Είναι απαραίτητος για την ανάπτυξη του μυοσκελετικού συστήματος των παιδιών (μέσω της παραγωγής βιταμίνης D) και με θεραπευτικές ιδιότητες σε χρόνιες φλεγμονώδεις δερματοπάθειες της παιδικής ηλικίας (ατοπική δερματίτιδα, ψωρίαση).

Τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί πολύ οι γνώσεις μας σχετικά με την επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας στο παιδικό δέρμα και έχουμε αναπτύξει τους απαραίτητους μηχανισμούς άμυνας, οι οποίοι κινούνται σε δύο βασικούς άξονες: αντιηλιακή προστασία και ο τρόπος συμπεριφοράς στον ήλιο.

Με τον όρο αντηλιακή προστασία εννοούμε τη χρήση προϊόντων που μας παρέχει η σύγχρονη δερματοκοσμετολογία, τα οποία θα πρέπει να έχουν τα εξής χαρακτηριστικά για το παιδικό δέρμα:

••• Προστασία ευρέος φάσματος τόσο στη UVB όσο και στη UVA ακτινοβολία.

••• Ασφάλεια στη χρήση.

••• Καλλυντική αποδοχή, ανθεκτικότητα στο νερό, με καλή απορρόφηση από το δέρμα.

••• Δείκτη προστασίας SPF >30. Ο λόγος που επιλέγουμε υψηλούς δείκτες στα παιδιά έχει να κάνει με το γεγονός ότι ποτέ δεν χρησιμοποιείται επαρκής ποσότητα και δεν ανανεώνεται με την συχνότητα που πρέπει. Σωστή προστασία επιτυγχάνεται με ποσότητα 2 mg/cm2 επιφάνειας δέρματος (ο μέσος όρος χρήσης είναι 0,5 -1 mg/cm2 επιφάνειας δέρματος), ενώ η σωστή ανανέωση προϋποθέτει να γίνεται ανά δύο ώρες, όταν το δέρμα παραμένει στεγνό, και ανά μία ώρα, όταν το δέρμα ιδρώνει ή έρχεται σε επαφή με νερό.

Σε παιδιά ηλικίας έως 15 μηνών πρέπει να αποφεύγεται η απευθείας έκθεση και παραμονή στον ήλιο. Προτιμώνται φυσικοί τρόποι σκίασης του δέρματος (καπέλο, σκέπαστρο στο καρότσι, ρουχισμός). Σε μεγαλύτερα παιδιά επιπλέον επιλέγουμε αντιηλιακά με φυσικά φίλτρα (οξείδιο του τιτανίου) ή σύγχρονα αντηλιακά με χημικά φίλτρα ευρέος φάσματος (UVB, UVA), τα οποία φέρουν πιστοποίηση από διεθνείς οργανισμούς υγείας και θεωρούνται ιδιαίτερα ασφαλή.

Αντιηλιακή προστασία παρέχουν και τα ρούχα. Όσο πυκνότερη ύφανση και όσο πιο σκούρο το χρώμα ενός υφάσματος τόσο μεγαλύτερη είναι προστασία απέναντι στην υπεριώδη ακτινοβολία. Τα τελευταία χρόνια έχουν κυκλοφορήσει και ειδικά ρούχα με υψηλή προστασία στην υπεριώδη ακτινοβολία, κατάλληλα και αποτελεσματικά τόσο μέσα όσο και έξω από το νερό.

Κανόνες συμπεριφοράς

Εξίσου σημαντικός με την αντιηλιακή προστασία είναι ο τρόπος με τον οποίο μαθαίνουμε στα παιδιά να συμπεριφέρονται στον ήλιο, έτσι ώστε να τα βοηθήσουμε να αποκτήσουν συνείδηση αντηλιακής προστασίας. Η εφαρμογή του αντηλιακού επιβάλλεται να γίνεται από το σπίτι και να αποτελεί μέρος της προετοιμασίας για την εξόρμηση στη θάλασσα. Με τον τρόπο αυτό το αντηλιακό έχει τον χρόνο που χρειάζεται για να δράσει (20-30 λεπτά), η εφαρμογή του γίνεται με ευχαρίστηση και όχι καταναγκαστικά, όπως συνήθως συμβαίνει στην παραλία. Προστασία από τον ήλιο επιβάλλεται σε κάθε δραστηριότητα που υπερβαίνει τα 15 λεπτά συνεχόμενης έκθεσης (παιχνίδι στο γήπεδο, περίπατος, ποδηλασία), σε όλα τα ακάλυπτα μέρη του σώματος, χωρίς να ξεχνάμε τη μύτη και τα αυτιά. Η σωστή συμπεριφορά στον ήλιο προϋποθέτει καπέλο με φαρδύ γείσο, γυαλιά ηλίου και φυσικά αποφυγή παραμονής στον ήλιο κατά το διάστημα 11:00 έως 16:00.

Ζούμε σε μια χώρα με έντονη ηλιοφάνεια καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Είναι σημαντικό, αντί να μιλάμε πλέον για τους κινδύνους από την έκθεση στον ήλιο, να μιλάμε για τους κινδύνους όταν δε λαμβάνονται τα σωστά μέτρα προστασίας.

Aπαραίτητη η προστασία

των ματιών από τον ήλιο

Γράφει ο

Διονύσης Νικολόπουλος

Χειρουργός Οφθαλμίατρος, Συνεργάτης ΜΕΝΝ Μαιευτηρίου ΛΗΤΩ

Τα μάτια είναι το κατ’ εξοχήν μέσο επικοινωνίας με τον κόσμο γύρω μας, γι’ αυτό και χρειάζονται τη φροντίδα μας. Όλοι χρησιμοποιούμε αντηλιακό για να προστατεύσουμε το δέρμα μας, αλλά πολλές φορές ξεχνάμε την προστασία των ματιών μας από τον ήλιο.

Η ηλιακή ακτινοβολία ευθύνεται για μια σειρά από παθολογίες στα μάτια, οι οποίες εμφανίζονται έπειτα από χρόνια έκθεση στον ήλιο. Η βλάβη είναι αθροιστική και μη αναστρέψιμη, γι’ αυτό και η προστασία θα πρέπει να ξεκινά απ’ όσο το δυνατόν μικρότερη ηλικία. Επιπλέον, τα παιδιά βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο, καθώς τυπικά περνούν περισσότερο χρόνο στην ύπαιθρο, ενώ και ο παιδικός κρυσταλλοειδής φακός προσφέρει μικρότερη προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία.

Υπεύθυνη για τις βλάβες από τον ήλιο είναι κυρίως η υπεριώδης ακτινοβολία (UV-A και UV-B). Ξεκινώντας από το περιοφθαλμικό δέρμα των βλεφάρων, η UV ακτινοβολία μπορεί να προκαλέσει διαφόρων ειδών όγκους, όπως βασικοκυτταρικό καρκίνωμα και μελάνωμα. Στην εξωτερική επιφάνεια των ματιών, τον επιπεφυκότα, μπορεί να παρουσιαστεί μια τριγωνική ινοαγγειακή εκφύλιση, η οποία ονομάζεται πτερύγιο και μπορεί να επεκταθεί πάνω στον κερατοειδή, προκαλώντας προβλήματα στην όραση. Ο κερατοειδής μπορεί επίσης να προσβληθεί οξέως έπειτα από παρατεταμένη έκθεση στη UV ακτινοβολία, όπως σε χιονισμένο περιβάλλον, οπότε παρουσιάζει φωτοκερατίτιδα, μία παροδική, αλλά αρκετά επώδυνη κατάσταση. Προχωρώντας στο εσωτερικό του ματιού, η μακροχρόνια έκθεση στον ήλιο, έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της διαύγειας του κρυσταλλοειδούς φακού και την ανάπτυξη καταρράκτη. Τέλος, ο φωτοευαίσθητος χιτώνας του ματιού, ο αμφιβληστροειδής, φαίνεται πως προσβάλλεται τόσο από τη UV ακτινοβολία όσο και από το υψηλής ενέργειας ορατό (μπλε) φως, με αποτέλεσμα την εμφάνιση σχετιζόμενης με την ηλικία εκφύλισης της ωχράς κηλίδας. Η πάθηση αυτή προκαλεί μείωση της κεντρικής όρασης και αποτελεί κύρια αιτία τύφλωσης παγκοσμίως.

Τα σωστά γυαλιά

Είναι ξεκάθαρο, λοιπόν, πόσο πολλές βλάβες μπορούν να προκληθούν στα μάτια από τη χρόνια έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία. Έτσι, η πρόληψη μέσω της προστασίας των ματιών είναι εξαιρετικής σημασίας. Το κύριο μέτρο προστασίας είναι η χρήση γυαλιών ηλίου. Οι φακοί θα πρέπει να μπορούν να απορροφούν τις βλαβερές ακτίνες του ήλιου, αλλά χωρίς να αλλοιώνουν την οπτική αντίληψη και τα χρώματα. Οι σκούροι, μη απορροφητικοί φακοί όχι μόνο δεν προστατεύουν, αλλά βλάπτουν τα μάτια. Ένας σκοτεινός φακός προκαλεί διαστολή της κόρης, επιτρέποντας να περάσει περισσότερη υπεριώδης ακτινοβολία εντός του ματιού. Βάλτε τα σωστά γυαλιά στα μικρά παιδιά από την ηλικία εκείνη που νομίζετε ότι μπορούν να τα φορέσουν. Να εφαρμόζουν άνετα στη μύτη και πίσω από τα αφτιά, με ελαστική κορδέλα, για να μένουν σταθερά στη θέση τους. Φοράμε ταυτόχρονα και οι γονείς, ώστε να είναι πιο εύκολο για τα παιδιά να τα δεχθούν. Φορέστε όσο το δυνατόν μεγαλύτερα γυαλιά. Έτσι εμποδίζετε την ηλιακή ακτινοβολία να φτάσει στα μάτια από πάνω ή από τα πλάγια των γυαλιών. Επιπλέον (ή εναλλακτικά, στην περίπτωση μικρών παιδιών που δε δέχονται τα γυαλιά) ένα καπέλο με μεγάλο γείσο προστατεύει από τις ακτίνες που φτάνουν στα μάτια μας εκ των άνω. Αποφύγετε τις ώρες μέγιστης ηλιοφάνειας, όμως έχετε υπόψη ότι η υπεριώδης ακτινοβολία διαπερνά και την αραιή συννεφιά.

Θυμηθείτε ότι η επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας είναι αθροιστική. Η προστασία των ματιών θα πρέπει να ξεκινά από νωρίς για να προληφθεί η εμφάνιση προβλημάτων στο μέλλον.

Ωτίτιδα: μια συχνή

καλοκαιρινή πάθηση

Γράφει ο

Κωνσταντίνος Ν. Παπακώστας

Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος,

Αν. Διευθυντής ΩΡΛ Τμήματος ΜΗΤΕΡΑ

Η ωτίτιδα είναι η πιο συχνή πάθηση των παιδιών και εμφανίζεται όχι μόνο το χειμώνα, αλλά και το καλοκαίρι, διαταράσσοντας την ηρεμία και τη χαλάρωση των παιδιών και των οικογενειών τους στις διακοπές. Χρήσιμο, λοιπόν, είναι να γνωρίζουμε ορισμένες πληροφορίες και οδηγίες για τις καλοκαιρινές ωτίτιδες στα παιδιά και τη σχέση τους με τη θάλασσα.

Η εξωτερική ωτίτιδα

Η εξωτερική ωτίτιδα είναι η πιο συχνή ωτίτιδα το καλοκαίρι. Προκαλείται κυρίως από βακτήρια (swimmer’s ear – το αυτί του κολυμβητή) και λιγότερο από μύκητες (ωτομύκωση) και ευνοείται από το συνδυασμό κατακράτησης νερού, αυξημένης θερμοκρασίας και πιθανού τραυματισμού του έξω ακουστικού πόρου από χρήση μπατονέτας ή άλλου ξένου σώματος, που χρησιμοποιείται για τον καθαρισμό του αυτιού μετά την κολύμβηση στη θάλασσα ή την πισίνα.

Εμφανίζεται με έντονο πόνο, πυώδες εξίδρωμα και οίδημα στον έξω ακουστικό πόρο, ενώ η μη έγκαιρη και σωστή αντιμετώπισή της μπορεί να προκαλέσει περιχονδρίτιδα του ωτός, μια κατάσταση που απαιτεί αρκετές φορές νοσηλεία και ενδοφλέβια αγωγή. Η θεραπεία ξεκινά με τον προσεκτικό και επιμελή καθαρισμό του έξω ακουστικού πόρου και περιλαμβάνει τη χορήγηση τοπικής και συστηματικής αγωγής με αντιβίωση και στεροειδή.

Ιδιαίτερη, όμως, σημασία πρέπει να δοθεί στην πρόληψη της εξωτερικής ωτίτιδας, έτσι ώστε να αποφύγουμε δυσάρεστες εκπλήξεις, που θα αναστατώσουν τις διακοπές μας. Αυτή περιλαμβάνει:

••• Τον προληπτικό καθαρισμό των αυτιών, που πρέπει να γίνεται από ειδικό ωτορινολαρυγγολόγο κάθε χρόνο πριν από την καλοκαιρινή περίοδο. Έτσι, δεν παγιδεύεται νερό στον έξω ακουστικό πόρο και αποφεύγουμε τις ωτίτιδες.

••• Τη σχολαστική επιλογή της θαλάσσιας περιοχής ή της πισίνας όπου θα κολυμπήσουμε, ώστε να αποφεύγουμε παραλίες ή πισίνες με περιορισμένη ή πλημμελή ανανέωση και απολύμανση του νερού.

••• Την αποφυγή χρήσης μπατονέτας ή ξένου σώματος πριν ή μετά την κολύμβηση για τον καθαρισμό του αυτιού, ώστε να μην προκαλέσουμε ερεθισμό ή τραυματισμό του. Αυτός μπορεί να γίνει με μια καθαρή πετσέτα ή με βαμβάκι και μέχρι εκεί που φθάνει το δάχτυλό μας, καθώς, όπως έλεγαν οι δάσκαλοί μας, «στο αυτί μας βάζουμε μόνο τον αγκώνα μας»! Επίσης, μπορούμε να ενσταλάξουμε σταγόνες καθαρού οινοπνεύματος ή διαλύματος οξεικού οξέος (αραιωμένο λευκό ξίδι) στον έξω ακουστικό πόρο, εφόσον είναι ακέραιος ο τυμπανικός υμένας και δεν φέρει σωληνίσκους αερισμού.

Η οξεία και η εκκριτική μέση ωτίτιδα

Η οξεία και η εκκριτική μέση ωτίτιδα είναι πιο συχνές το χειμώνα, εμφανίζονται όμως και το καλοκαίρι. Η οξεία ωτίτιδα προκαλείται από ιούς και μικρόβια και εμφανίζεται με έντονο πόνο και πυρετό, μπορεί δε να οδηγήσει σε ρήξη του τυμπάνου και εκροή πύου από το αυτί. Η αντιμετώπισή της γίνεται με τοπική και συστηματική αντιβιοτική και αναλγητική αγωγή.

Η εκκριτική ωτίτιδα οφείλεται κυρίως σε δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας και συχνά είναι ασυμπτωματική ή γίνεται αντιληπτή λόγω της βαρηκοΐας, που προκαλεί. Η αντιμετώπισή της γίνεται με συντηρητική (αντιβιοτική) ή χειρουργική αγωγή (μυριγγοτομή με ή χωρίς την τοποθέτηση σωληνίσκων αερισμού και αδενοτομή).

Σε όλες τις οξείες ωτίτιδες θα πρέπει να αποφεύγεται το μπάνιο στη θάλασσα ή την πισίνα ή να χρησιμοποιούνται ειδικές ωτοασπίδες και σκουφάκια, όπως και στο λούσιμο, για να μην εισέρχεται το νερό στο αυτί.

Το νεογνό το καλοκαίρι

Γράφει η

Ελένη Σιώκου

Παιδίατρος - Νεογνολόγος Μαιευτηρίου ΛΗΤΩ

Το καλοκαίρι έρχεται και μαζί του έρχονται οι υψηλές θερμοκρασίες και ο καύσωνας. Αυτά μπορούν να καταστήσουν το καλοκαίρι μια δύσκολη περίοδο για το νεογέννητο μωρό σας. Θα αναφέρουμε κάποιες οδηγίες-προφυλάξεις για να διανύσετε αυτή την εποχή με περισσότερη ασφάλεια.

••• Κατ’ αρχάς τα νεογνά πίνουν μόνο γάλα. Τα νεογέννητα που τρέφονται με γάλα πρώτης βρεφικής ηλικίας δε χρειάζονται άλλα πρόσθετα υγρά (χαμομήλι, νερό), μπορεί όμως να χρειαστούν σε περίπτωση μεγάλης ζέστης περισσότερα γεύματα. Τα νεογνά που θηλάζουν θα πρέπει να τοποθετούνται στο στήθος της μητέρας όσο συχνά το ζητούν. Συνιστάται η μητέρα «να ακούει» τη δίψα της, που φυσιολογικά είναι αυξημένη την περίοδο του θηλασμού και μια καλή ιδέα είναι να πίνει νερό κάθε φορά που κάθεται να θηλάσει.

••• Το επόμενο που θα πρέπει να προσέξετε είναι η θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Ένα μωρό πού ζεσταίνεται, θα είναι ιδρωμένο και συνήθως το πρώτο μέρος του σώματος που ιδρώνει είναι ο αυχένας. Μια καλή θερμοκρασία περιβάλλοντος είναι 25-27 βαθμούς Κελσίου. Είναι καλό να έχετε σταθερή, μη μεταβαλλόμενη χρονικά ή από χώρο σε χώρο θερμοκρασία στο σπίτι. Σε περίπτωση κατά την οποία θα χρησιμοποιήσετε κλιματιστικό, θα πρέπει να έχει γίνει πρόσφατα συντήρηση και να πλένετε τακτικά τα φίλτρα με νερό. Να αφήνετε επίσης ένα παράθυρο λίγο ανοικτό, ώστε να ανανεώνεται ο αέρας.

••• Το νεογνό θα πρέπει να ντύνεται με ελαφριά ρούχα από καλής ποιότητας βαμβάκι. Σε μέρες μεγάλης ζέστης μπορεί να χρειαστεί να το αφήσετε μόνο με την πάνα του, αλλά σε περίπτωση που χρησιμοποιείτε κλιματιστικό τη νύχτα, μπορεί να χρειαστεί να το σκεπάσετε με σεντονάκι.

••• Η καλοκαιρινή ζέστη αυξάνει τον ιδρώτα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε δερματικές λοιμώξεις ή ερεθισμούς στο ευαίσθητο δέρμα του μωρού σας. Πλένετε συχνά το νεογνό με σκέτο νερό δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή σε λαιμό, μασχάλες, μηροβουβωνική περιοχή και σε όλες τις πτυχές του δέρματος.

••• Τα τσιμπήματα από κουνούπια και άλλα έντομα θα αποφευχθούν αν τοποθετήσετε κουνουπιέρες στην κούνια του νεογέννητου, αν βάλετε σήτες στα παράθυρα του σπιτιού σας, αν δεν αφήνετε βάζα με στάσιμο νερό και αν αδειάζετε το νερό από τις γλάστρες. Να ξέρετε ότι δεν επιτρέπεται να αλείφουμε το ευαίσθητο δέρμα του νεογέννητου με εντομοαπωθητικές αλοιφές. Αν βρεθείτε σε μέρη με κουνούπια, φορέστε ελαφριά βαμβακερά ρούχα στο μωρό σας, τα οποία να καλύπτουν τα χεράκια και τα ποδαράκια του.

••• Τελειώνοντας, θα πρέπει να τονίσουμε πως δεν χρησιμοποιούμε αντηλιακά σε νεογνά διότι απλά δεν εκθέτουμε το νεογνό στον ήλιο. Αν χρειαστεί να μετακινηθείτε με το νεογνό, θα πρέπει να το προφυλάξετε από τον ήλιο με ομπρελίτσα ή και καπελάκι.

Αυτές είναι κάποιες απλές οδηγίες για να διανύσετε τον πρώτο μήνα του μωρού σας τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού. Θα πρέπει βέβαια να είσαστε σε επαφή με τον παιδίατρό σας αν προκύψει κάποιο πρόβλημα.

Ιδέες για δημιουργικές διακοπές

Γράφει η

Κωνσταντίνα Γκόλτσιου

Παιδίατρος - Αναπτυξιολόγος, Επιστημονική Σύμβουλος Τμήματος Αναπτυξιακής Παιδιατρικής Παίδων ΜΗΤΕΡΑ

Δεν είναι τυχαίο που οι καλοκαιρινές διακοπές είναι συνυφασμένες με την ξενοιασιά και την ανεμελιά της παιδικής ηλικίας. Ο χρόνος των διακοπών δεν είναι, όμως, μόνο ευκαιρία για ξεκούραση, είναι και οι μοναδικές στιγμές που μαθαίνουμε στο παιδί όσα περισσότερα μπορούμε και το καμαρώνουμε να μεγαλώνει.

••• Στην πρώτη βρεφική ηλικία, οι βόλτες με το μάρσιππο δίπλα στη θάλασσα ή με το καρότσι στην εξοχή του δίνουν την ευκαιρία να παρατηρεί τον κόσμο γύρω του.

••• Για τα μεγαλύτερα βρέφη μέχρι την ηλικία του ενός έτους, μπορείτε να φτιάξετε ασφαλείς «παιδότοπους» μέσα, αλλά και έξω από το σπίτι, όπως π.χ. στην άμμο ή να γεμίσετε ένα κουβαδάκι με αντικείμενα διαφορετικών υλικών για να το εξερευνήσει, πάντα με επίβλεψη.

••• Ενός έτους έως 15 μηνών: Μην ξαφνιαστείτε αν το μωρό σας δε θέλει να περπατήσει ξυπόλητο στην άμμο και μην το πιέσετε. Μερικά παιδιά θέλουν το χρόνο τους στις καινούργιες αισθήσεις.

••• Μέχρι την ηλικία των 2 ετών, μπορεί να περνά πολλή ώρα έξω παίζοντας με το νερό και τα κουβαδάκια και τα φτυάρια του, αλλά και με παιχνίδια που σπρώχνει, τραβά, τσουλά, πηδά από πάνω τους ή τα καβαλικεύει.

••• 2 έως 3 ετών: Η παιδική χαρά με την κούνια, το μονόζυγο και την τραμπάλα γίνεται πλέον συχνός τόπος επίσκεψης.

••• 3 έως 4 ετών: Καλό είναι σε αυτή την ηλικία να δίνονται κάποια απλά μαθήματα κολύμβησης στο παιδί από προπονητή για μικρά παιδιά.

••• 4 έως 5 ετών: Κατασκευάστε κολιέ ή βραχιόλια από κοχύλια και χάντρες, κάντε κολάζ με πετρούλες που το ίδιο το παιδί διαλέγει από την παραλία. Μάθετέ το να ρίχνει βότσαλα μέσα στο νερό με επιδεξιότητα. Κατασκευάστε ένα υπαίθριο θεατράκι και παίξτε με δαχτυλοκουκλάκια μια ιστορία. Καθημερινά παιχνίδια, όπως το πατίνι ή το ποδήλατο με βοηθητικές ρόδες, είναι πλέον μια προσωπική κατάκτηση του παιδιού!

••• Στην πρώτη σχολική ηλικία, το παιδί πλέον μπορεί να ταξιδέψει περισσότερη ώρα με το αυτοκίνητο και έτσι ίσως αποφασίσετε να επισκεφθείτε καινούριους προορισμούς. Απασχολήστε το με ομαδικά παιχνίδια λέξεων, μνήμης και παρατηρητικότητας, π.χ. «κερδίζει όποιος δει έξω από το παράθυρο τα περισσότερα μπλε αυτοκίνητα». Το καλοκαίρι αυτό ίσως είναι και το πρώτο που το παιδί σας θα βγάλει τις βοηθητικές ρόδες από το ποδήλατο, δώστε του ευκαιρίες για εξάσκηση και μην ξεχνάτε ποτέ το κράνος!

••• Στην ηλικία των 8 ετών, πολλά παιδιά ζητούν από τους γονείς να πάνε σε κατασκήνωση. Εμπιστευθείτε το αφού πρώτα το έχετε βοηθήσει να είναι υπεύθυνο και να σας εμπιστεύεται για να μπορεί να συζητήσει μαζί σας οτιδήποτε το απασχολεί, είτε δυσάρεστο είτε ευχάριστο.

••• Η θάλασσα είναι αγαπημένος προορισμός των παιδιών όλων των ηλικιών και το θαλάσσιο στοιχείο προσφέρεται απλόχερα στη χώρα μας. Είναι σημαντικό, όμως, οι γονείς να γνωρίζουν πρώτες βοήθειες και να τηρούν αυστηρά τους κανόνες ηλιοπροστασίας.

Η σωστή διατροφή για παιδιά

στη θερινή περίοδο

Γράφει η

Μελίνα Σ. Καριπίδου, MSc

Κλινική Διαιτολόγος Διατροφολόγος, Υπεύθυνη Τμήματος Διαιτολογίας ΜΗΤΕΡΑ

Με τον ερχομό του καλοκαιριού και το κλείσιμο των σχολείων, πολλές πτυχές της καθημερινότητας των παιδιών αλλάζουν. Μεταξύ αυτών οι συνήθειες διατροφής και σωματικής δραστηριότητας, οι οποίες φαίνεται να επηρεάζονται μάλλον δυσμενώς. Πού θα μπορούσαν, λοιπόν, να εστιάσουν γονείς και κηδεμόνες για να αποτρέψουν κάτι τέτοιο;

Σημαντική διατροφική αλλαγή στα παιδιά το καλοκαίρι είναι η αύξηση της κατανάλωσης διάφορων σνακ χαμηλής θρεπτικής αξίας. Η περισσότερη τηλεθέαση, οι βόλτες, οι επισκέψεις, το αγαπημένο παγωτό, η γενικότερη χαλαρότητα από το πρόγραμμα ευνοούν την κατανάλωση γλυκισμάτων και σνακ, εις βάρος επιπλέον των φρούτων.

Ο υπ’ αριθμόν ένα παράγοντας που μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση αυτού αφορά τη διαθεσιμότητα των τροφίμων: δηλαδή θα πρέπει στο περιβάλλον του παιδιού να είναι πάντα διαθέσιμα και εύκολα προσβάσιμα τα φρούτα και, αντιθέτως, λιγότερο διαθέσιμα τα υπόλοιπα. Αξιοποιώντας μάλιστα τη μεγαλύτερη ποικιλία και αγάπη που έχουν τα παιδιά για τα καλοκαιρινά φρούτα, μπορεί κανείς να τα προσφέρει ως σνακ πριν από οτιδήποτε άλλο. Έτσι, όχι μόνο αυξάνεται η κατανάλωσή τους, αλλά δρουν «ανταγωνιστικά» και για τα υπόλοιπα σνακ. Παρεμπιπτόντως, έτσι αυξάνεται και η πρόσληψη υγρών, στοιχείο πολύ σημαντικό το καλοκαίρι. Σε αυτόν το στόχο μπορεί να συμβάλει και η ώρα στην παραλία. Αν υπάρχουν διαθέσιμα φρούτα ή απλά σάντουιτς, αυτά και θα καταναλώσουν τα παιδιά. Έτσι, μπορεί να γίνει ένα είδος συμφωνίας, π.χ. ότι το γλυκό μπορεί το παιδί να το κρατά για τη βόλτα ή για άλλη στιγμή αργότερα μέσα στη μέρα.

Νέες συνήθειες

Επίσης, το καλοκαίρι, θα μπορούσε με κατάλληλο προγραμματισμό να παρέχει πολλές καλές ευκαιρίες για ορισμένες δραστηριότητες ή την υιοθέτηση συνηθειών που δύσκολα εφαρμόζονται τον υπόλοιπο χρόνο. Τέτοιες είναι, για παράδειγμα, η οικογενειακή συγκέντρωση στο τραπέζι, η προετοιμασία γευμάτων με όλη την οικογένεια, τα ψώνια σε σούπερ μάρκετ και μανάβη, αλλά και οι περίπατοι, οι βόλτες και τα παιχνίδια μαζί με τα παιδιά.

Συνοψίζοντας, η καλοκαιρινή περίοδος σημαίνει περισσότερο ελεύθερο χρόνο και χαλάρωση από τις υποχρεώσεις για τα παιδιά. Οι αλλαγές αυτές, αν και συνήθως επιφέρουν κάποιες επιπτώσεις στις διατροφικές τους συνήθειες, θα μπορούσαν, εφαρμόζοντας οι γονείς μικρούς αλλά συστηματικούς χειρισμούς, όχι μόνο να αποτραπούν, αλλά και να αποτελέσουν ευκαιρία για βελτίωση του τρόπου ζωής των παιδιών.

Τα οφέλη των γαλακτοκομικών προϊόντων

Το γάλα και το γιαούρτι αποτελούν πολύ καλές πηγές ενέργειας, πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας, ασβεστίου, φωσφόρου, καλίου και των βιταμινών A, D, Β2 και Β12. Το ασβέστιο, ο φώσφορος και η βιταμίνη D είναι απαραίτητα συστατικά για τη δόμηση των οστών. Συνεπώς, οι ανάγκες σε αυτά είναι αυξημένες κατά την παιδική ηλικία και για την κάλυψή τους συνιστάται η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων καθημερινά. Οι ημερήσιες συνιστώμενες μερίδες γαλακτοκομικών ανά ηλικιακή ομάδα, καθώς και ο ορισμός της μερίδας τους είναι:

• 1-2 ετών: 2 μερίδες

• 2-3 ετών: 2 μερίδες

• 4-8 ετών: 2-3 μερίδες

• 9-13 ετών: 3-4 μερίδες

• 14-18 ετών: 3-4 μερίδες

Να θυμάστε, μία μερίδα ισοδυναμεί με περίπου 250 ml (1 ποτήρι) γάλακτος, 200 γρ. (1 κεσεδάκι) γιαούρτι και 30 γραμμάρια (π.χ. 1 φέτα) τυρί.

Πάντως, δεν είναι σπάνιο ορισμένα παιδιά να δείχνουν μια αποστροφή προς τα γαλακτοκομικά και ειδικότερα προς το γάλα. Σε τέτοιες περιπτώσεις, διάφορες δοκιμές σερβιρίσματός του μπορεί να αυξήσουν την αποδοχή του. Για παράδειγμα, το γάλα μπορεί να δοθεί σε συνδυασμό με δημητριακά πρωινού ή μέλι ή κακάο, ως ρόφημα με φρούτα (smoothie) ή με τη μορφή κρέμας ή ρυζόγαλου. Το ίδιο ισχύει ισχύει και για το γιαούρτι.

Είναι ενδιαφέρον ότι τα τελευταία χρόνια αρκετές βιβλιογραφικές ανασκοπήσεις συσχετίζουν την κατανάλωση γάλακτος και γιαουρτιού με μειωμένο κίνδυνο αύξησης του σωματικού βάρους και εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων.