ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ - Ακόμα πιο ασφαλής, ακόμα πιο επιτυχής

| ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ |

Ακόμα πιο ασφαλής, ακόμα πιο επιτυχής

Η εξωσωματική γονιμοποίηση έχει καθιερωθεί πλέον ως η καλύτερη εναλλακτική επιλογή για τα ζευγάρια εκείνα που αντιμετωπίζουν δυσκολίες

στο να αποκτήσουν παιδί. Μάλιστα, κάθε χρόνο, σε όλο τον κόσμο

γεννιούνται περίπου 250.000 παιδιά με εξωσωματική.

Ποια είναι, όμως, τα νέα δεδομένα στη μέθοδο;

Γράφουν οι

Giles Palmer

Κλινικός Εμβρυολόγος, Διευθυντής Μονάδας Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (IVF)

ΜΗΤΕΡΑ

Δρ Ιωάννης Ζερβομανωλάκης

Μαιευτήρας-Xειρουργός Γυναικολόγος,

Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Βόννης, Επιστημονικός Συνεργάτης Μονάδας Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (IVF)

ΜΗΤΕΡΑ

Η απόκτηση παιδιών είναι ένα θέμα που απασχολεί αργά ή γρήγορα τα σύγχρονα ζευγάρια. Αρκετές Ελληνίδες αναβάλλουν την εγκυμοσύνη μέχρι να εδραιωθούν επαγγελματικά, με αποτέλεσμα κάποιες να γίνονται μητέρες μετά τα 35. Ωστόσο, υπολογίζεται ότι ένα στα έξι ζευγάρια δεν επιτυγχάνει το στόχο αυτό παρά μόνο έπειτα από ιατρική βοήθεια. Από το 1978, οπότε και πραγματοποιήθηκε η πρώτη γέννηση παιδιού με εξωσωματική γονιμοποίηση στην Αγγλία, υπολογίζεται ότι περίπου 5 εκατομμύρια παιδιά έχουν έρθει στον κόσμο ως αποτέλεσμα κάποιας μεθόδου υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Οι εξελίξεις στην εξωσωματική γονιμοποίηση οδηγούν πλέον στη γέννηση περίπου 250.000 παιδιών κάθε χρόνο παγκόσμια. Τι έχει συμβεί πραγματικά τα τελευταία χρόνια, ώστε η μέθοδος αυτή να είναι εύκολη, επιτυχημένη και ασφαλής, τόσο για το ζευγάρι που κάνει τη θεραπεία όσο και για το παιδί που θα γεννηθεί;

Τα βήματα της θεραπείας είναι αρκετά απλά. Η γυναίκα κάνει ενέσεις με μικρή βελόνα κάτω από το δέρμα, για να ωριμάσουν τα ωάρια στην ωοθήκη. Στο διάστημα αυτό η γυναίκα παρακολουθείται με υπερηχογραφήματα και λήψεις αίματος για έλεγχο των ορμονών. Όταν ωριμάσουν τα ωάρια, αφαιρούνται από την ωοθήκη με ελαφρά νάρκωση. Η διαδικασία γίνεται από τον κόλπο, διαρκεί λίγα λεπτά και δεν απαιτεί μεγαλύτερη χειρουργική επέμβαση. Τα ωάρια που αφαιρούνται τοποθετούνται στο εργαστήριο μαζί με το σπέρμα του άνδρα, για να γίνει η γονιμοποίηση και να προκύψουν τα έμβρυα. Κάποια από τα έμβρυα τοποθετούνται στη μήτρα χωρίς νάρκωση 2-5 μέρες αργότερα με ένα μικρό καθετήρα κατά την εμβρυομεταφορά, ενώ τα υπόλοιπα καταψύχονται για να χρησιμοποιηθούν σε μια επόμενη προσπάθεια. Το τεστ εγκυμοσύνης προγραμματίζεται δύο εβδομάδες αργότερα.

Οι λεπτομέρειες για την επιτυχία

Το μυστικό της επιτυχίας κρύβεται στις λεπτομέρειες. Για να καταφέρουμε σήμερα να μιλάμε για ποσοστά εγκυμοσύνης πάνω από 40% σε ορισμένες περιπτώσεις, έπρεπε να εξελιχθούν σημαντικά όλα τα βήματα της μεθόδου που αναφέρθηκαν παραπάνω, ξεκινώντας από τις ορμόνες που χρησιμοποιεί η γυναίκα για την προετοιμασία των ωοθηκών πριν από την ωοληψία. Οι ορμόνες που χρησιμοποιούνται σήμερα προσφέρουν ένα εξαιρετικά ευνοϊκό προφίλ ασφάλειας. Εξάλλου, όλες οι μέχρι τώρα μελέτες δείχνουν ότι ο φόβος των γυναικών που κάνουν θεραπεία γονιμότητας ότι θα εμφανίσουν καρκίνο στο μέλλον δεν είναι δικαιολογημένος, γιατί δεν αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου λόγω χρήσης ορμονών για όσες έκαναν προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης στο παρελθόν.

Σημαντική πρόοδος

Το εργαστήριο της Μονάδας Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής του ΜΗΤΕΡΑ εφαρμόζει όλες τις νέες τεχνικές για τη γονιμοποίηση των ωαρίων και την ανάπτυξη των εμβρύων. Με την καινούρια μέθοδο μικρογονιμοποίησης IMSI επιτρέπεται η επιλογή των υγιέστερων σπερματοζωαρίων ακόμη και σε περιπτώσεις χαμηλού αριθμού ή ελαττωμένης κινητικότητας στο σπέρμα.

Αναφορικά με την καλλιέργεια των εμβρύων, οι εξελίξεις στον τομέα αυτό είναι ραγδαίες, τόσο με τη δυνατότητα καλλιέργειας των εμβρύων ως το στάδιο της βλαστοκύστης, ώστε να αυξηθεί η πιθανότητα εμφύτευσης των εμβρύων στη μήτρα, όσο και με την προεμφυτευτική διάγνωση, δηλαδή την εξέταση του γενετικού υλικού του εμβρύου πριν από την τοποθέτησή του στη μήτρα. Με τον τρόπο αυτό αποκλείονται γενετικά νοσήματα που προϋπάρχουν στην οικογένεια, όπως η μεσογειακή αναιμία, ενώ εξασφαλίζεται ότι το παιδί που θα γεννηθεί δεν πάσχει από αρρώστιες που οφείλονται σε ελαττωματικό αριθμό χρωμοσωμάτων, όπως το σύνδρομο Down. Επιπλέον, δίνεται η δυνατότητα παρακολούθησης των εμβρύων μέσω συνεχούς παρατήρησης της εξέλιξης των κυττάρων τους με ειδική κάμερα (time lapse), χωρίς να επηρεάζεται αρνητικά η ανάπτυξή τους λόγω της διαρκούς μετακίνησής τους έξω από το χώρο όπου φυλάσσονται μέχρι την εμβρυομεταφορά. Έτσι, μπορούν να παρατηρούνται έγκαιρα πιθανές ανωμαλίες και να αποκλείονται έμβρυα που δεν είναι ιδανικά για εμφύτευση και συνεπώς δεν θα οδηγήσουν σε εγκυμοσύνη. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται ότι η προσπάθεια γίνεται με τις καλύτερες προϋποθέσεις, γεγονός που εξηγεί και τα υψηλά ποσοστά κυήσεων με τη μέθοδο time lapse.

Σε περίπτωση που παραμένουν αρκετά έμβρυα καλής ποιότητας μετά την εμβρυομεταφορά, η κατάψυξή τους με τη μέθοδο της υαλοποίησης (vitrification) υπόσχεται εξίσου υψηλά ποσοστά επιτυχίας για την επίτευξη δεύτερης εγκυμοσύνης ή για την πραγματοποίηση της επόμενης προσπάθειας χωρίς το άγχος των ενέσεων. Εξάλλου, η σύγχρονη πραγματικότητα απαιτεί να προγραμματίζει η γυναίκα την οικογένειά της χωρίς τους χρονικούς περιορισμούς που επιβάλλει η βιολογική της ηλικία, οπότε η ανάγκη για κατάψυξη ωαρίων, που θα γονιμοποιηθούν αργότερα, είναι πολύ μεγάλη, ενώ η λήψη τμήματος της ωοθήκης για κατάψυξη αποτελεί μια νέα μέθοδο διατήρησης της γονιμότητας για νεαρές γυναίκες που πρέπει να κάνουν θεραπεία λόγω καρκίνου. Με την πείρα που διαθέτει, η Μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής του ΜΗΤΕΡΑ αποτελεί κέντρο αναφοράς για τις γυναίκες που θέλουν να φυλάξουν το γενετικό τους υλικό για να αποκτήσουν παιδιά στο μέλλον!

Ο ρόλος του γιατρού

Όσο κι αν οι εξελίξεις στον τομέα της τεχνολογίας είναι σημαντικές, η καλή ψυχολογική κατάσταση του ζευγαριού πριν από οποιαδήποτε θεραπεία παίζει εξίσου σημαντικό ρόλο με τις προσπάθειες του γιατρού και την πείρα του εργαστηρίου, ενώ η καλή σχέση του γιατρού με το ζευγάρι είναι απαραίτητος παράγοντας επιτυχίας. Η συνεργασία με το γιατρό πρέπει να πραγματοποιείται σε προσωπικό επίπεδο και με ατμόσφαιρα εμπιστοσύνης. Η θεραπεία προσαρμόζεται στις ανάγκες του ζευγαριού, μια και κάθε περίπτωση είναι ειδική και πρέπει να προσεγγίζεται με την ανάλογη διακριτικότητα και ευαισθησία. Έτσι, με τη βοήθεια της εξωσωματικής γονιμοποίησης το όνειρο απόκτησης παιδιών θα γίνει σύντομα πραγματικότητα.