ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ - Διαχειριστείτε σωστά την πίεση των παιδιών
| ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ |
Διαχειριστείτε σωστά την πίεση των παιδιών
Οι πανελλαδικές εξετάσεις είναι μια δύσκολη δοκιμασία τόσο για τα παιδιά όσο και για τις οικογένειές τους. Κι αν για εκέινα είναι πιο δύσκολο να κρατήσουν μια απολύτως «ψύχραιμη» στάση σε αυτήν τη δοκιμασία, οι γονείς πρέπει να κάνουν το καθετί για να τα αποφορτίσουν και να τα στηρίξουν.
Με ποιον τρόπο, λοιπόν, μπορούν να το πετύχουν;
Γράφει η
Ειρήνη Ψαρρά
Κλινική Ψυχολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτις ΥΓΕΙΑ
Οι πανελλαδικές εξετάσεις αποτελούν μια ψυχοπιεστική κατάσταση για τους εφήβους και την οικογένεια, ειδικά στην τελευταία τάξη του Λυκείου. Είναι μια διαδικασία που αξιολογεί τη μόρφωση του παιδιού έπειτα από 12 χρόνια συνεχούς μάθησης και κρίνει τη συνέχιση της πορείας του στην ανωτάτη εκπαίδευση.
Η ψυχική πίεση που νιώθουν οι έφηβοι πριν από τις εξετάσεις είναι στην πραγματικότητα ένα μείγμα φόβου και άγχους. Το συναίσθημα αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με το ενδεχόμενο αποτυχίας στην προσωπική και επαγγελματική τους πορεία, αλλά και με την απογοήτευση -πιθανώς και το θυμό- που θα προκαλέσουν στους γονείς τους, οι οποίοι επένδυσαν ελπίδες και χρήματα.
Εξελικτικά και ηλικιακά, είναι γεγονός πως οι πανελλαδικές εξετάσεις έρχονται σε μια δύσκολη περίοδο για τον έφηβο. Η εποχή της εφηβείας είναι η εποχή με τις μεγαλύτερες εντάσεις και εσωτερικές συγκρούσεις και διέπεται από μεταβολές στη σωματική ανάπτυξη, ορμονικές μεταβολές και τις απορρέουσες ψυχικές μεταβολές.
Το άγχος των εφήβων κατά την εξεταστική περίοδο συνήθως εκδηλώνεται είτε ψυχοσωματικά (κεφαλαλγίες, κοιλιακά άλγη, δερματικά εξανθήματα, διαταραχές διατροφής-ύπνου, ταχυκαρδίες) είτε συναισθηματικά (ευσυγκινησία, ευερεθιστικότητα) είτε γνωστικά (αρνητικές σκέψεις και χαμηλή αυτοεκτίμηση). Όλα αυτά δε πρέπει να πανικοβάλλουν την οικογένεια, αλλά θα πρέπει να αντιμετωπίζονται σαν λογική συνέπεια της μεγάλης πίεσης των ημερών.
Εξασφαλίστε την ηρεμία
Πρώτα απ’ όλα, ένα ήρεμο περιβάλλον για μελέτη, η καλή προετοιμασία, ένα ισορροπημένο πρόγραμμα στο διάβασμα και οι συχνές επαναλήψεις μειώνουν το άγχος. Συχνά οι έφηβοι αγχώνονται γιατί έχουν κενά ως προς την ύλη. Πρέπει να μάθουν να οργανώνουν και να προγραμματίζουν το χρόνο τους. Οι πολλές ώρες μηχανικής μελέτης δεν ωφελούν όσο οι κανονικές ώρες συστηματικού διαβάσματος.
Στόχος δεν είναι η εξάλειψη του άγχους, καθώς είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα που συνοδεύει κάθε αλλαγή και εξέλιξη στη ζωή μας, αλλά η διαχείρισή του, ώστε να είναι για τους έφηβους ένα συναίσθημα δημιουργικό. Είναι σημαντικό να αναγνωρίζουν τι τους αγχώνει καθώς και πώς αυτό εκφράζεται σωματικά, στις σκέψεις και στη συμπεριφορά τους. Αυτό βοηθά να το ελέγξουν καλύτερα και έτσι να το φοβούνται λιγότερο.
Σημαντική κρίνεται η στάση που θα κρατήσει η οικογένεια την εξεταστική περίοδο. Γι’ αυτό πρώτα απ’ όλα οι γονείς είναι σημαντικό να αναγνωρίσουν το δικό τους άγχος και να μην προβάλλουν τις δικές τους προσδοκίες και επιθυμίες στα παιδιά. Είναι σημαντικό να μην επαινούν την επιτυχία, αλλά την προσπάθεια, και να το καθησυχάζουν ότι τυχόν αποτυχία δεν σημαίνει το τέλος του κόσμου, ότι θα έχουν πολλές ευκαιρίες στο μέλλον, ότι τα αποδέχονται και είναι υπερήφανοι γι’ αυτά ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα.
Ισορροπημένη δραστηριότητα
Σε συνεργασία με το παιδί, μπορούμε να τα βοηθήσουμε να προγραμματίσουν τις καθημερινές δραστηριότητες. Μια ισορροπημένη καθημερινή ζωή, στην οποία εκτός από το διάβασμα θα υπάρχει χρόνος για σωστή διατροφή και επαρκή ύπνο (6-8 ώρες) συνιστάται στους εφήβους που ετοιμάζονται να αντιμετωπίσουν τις πανελλαδικές εξετάσεις. Είναι επίσης σημαντικό οι γονείς να παροτρύνουν τα παιδιά τους να αξιοποιούν σωστά το λίγο ελεύθερο χρόνο τους με γυμναστική, βόλτες με φίλους, μακριά από το περιβάλλον διαβάσματος, ανάλογα με το τι τα ευχαριστεί και τι θέλουν τα ίδια.
Μικρά απλά βήματα για την διαχείριση του άγχους είναι τα εξής:
••• Μείωση των σωματικών συμπτωμάτων του άγχους με μυϊκή χαλάρωση ή απόσπαση της προσοχής σε άσχετα περιβαλλοντικά ερεθίσματα (15΄ τη μέρα).
••• Συνδυασμός εισπνοών–εκπνοών με θετικές (και ρεαλιστικές) σκέψεις.
Είναι σημαντικό ο έφηβος μέσα από αυτήν την εμπειρία να μάθει να αγαπά τη μάθηση και να προσπαθεί να πετυχαίνει τους στόχους του λαμβάνοντας αποφάσεις και παίρνοντας πρωτοβουλίες καθώς εισέρχεται στην ενήλικη φάση της ζωής. Οι πανελλαδικές εξετάσεις σίγουρα είναι μια σημαντική πρόκληση, αλλά δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε και τις άλλες προκλήσεις της ζωής που έπονται!
