SOCIABLE: ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα νοητικής ενδυνάμωσης

Γράφουν οι

Εύα Ντανάση

Ψυχολόγος,

Τμήμα Νευροεκφυλιστικών Παθήσεων Εγκεφάλου - Ιατρείο Μνήμης ΥΓΕΙΑ

Χριστίνα Κωτσιοπούλου

Κλινική Εργοφυσιολόγος, MSc, PhD.

Προϊσταμένη Τμήματος

Κατ’ Οίκον Νοσηλείας ΥΓΕΙΑ

Οι φαρμακευτικές θεραπείες αποτελούν σήμερα μία ευρέως χρησιμοποιούμενη μέθοδο αντιμετώπισης τόσο των νοητικών ελλειμμάτων όσο και των ψυχιατρικών συμπτωμάτων που συνοδεύουν την άνοια. Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται πολλές μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις που στοχεύουν στην ενδυνάμωση των νοητικών λειτουργιών και γίνονται με την εποπτεία και την καθοδήγηση ειδικά εκπαιδευμένων επαγγελματιών υγείας σε Κέντρα Ημέρας για ασθενείς με άνοια και σε ειδικά Ιατρεία Μνήμης.

Οι βασικότερες μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις, η αποτελεσματικότητα των οποίων έχει τεκμηριωθεί με επιστημονικές έρευνες, είναι η νοητική ενδυνάμωση, η εργοθεραπεία, η λογοθεραπεία, οι θεραπείες τέχνης και η γυμναστική. Στόχος τους είναι η σταθεροποίηση της νοητικής έκπτωσης των ασθενών με άνοια, η δραστηριοποίηση και η κινητοποίησή τους, καθώς και η ενθάρρυνση της αυτοεξυπηρέτησης και της αυτονομίας τους.

Οι παρεμβάσεις αυτές συνδυαζόμενες με την κατάλληλη φαρμακευτική θεραπεία βοηθούν τον ασθενή να παραμείνει λειτουργικός και να διατηρήσει ικανοποιητική ποιότητα ζωής για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Το πρόγραμμα SOCIABLE

Εδώ και δύο χρόνια, το Νοσοκομείο ΥΓΕΙΑ έχει ξεκινήσει την εφαρμογή μιας πρωτοποριακής υπηρεσίας νοητικής ενδυνάμωσης με τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή. Το πρόγραμμα SOCIABLE πραγματοποιείται στους πλέον σύγχρονους υπολογιστές επιφάνειας και περιλαμβάνει μια ποικιλία ευχάριστων και δημιουργικών παιχνιδιών – ασκήσεων. Στοχεύει στην άσκηση της αντίληψης, της προσοχής, της μνήμης, της γλώσσας και του προσανατολισμού. Η χρήση του είναι απλή και προσιτή ακόμη και σε όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με την τεχνολογία, αφού οι υπολογιστές διαθέτουν οθόνη αφής.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει 24 συνεδρίες (2 συνεδρίες την εβδομάδα) διάρκειας 45 λεπτών, κατά τη διάρκεια των οποίων ο χρήστης, με την καθοδήγηση ψυχολόγου, ακολουθεί ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα νοητικής άσκησης. Μετά το πέρας όλων των συνεδριών, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να συμμετάσχουν εκ νέου στο πρόγραμμα, καθώς αυτό εμπλουτίζεται με νέα παιχνίδια και ασκήσεις.

Επίσης, η υπηρεσία δίνει τη δυνατότητα στους ενδιαφερόμενους να παρακολουθήσουν το ίδιο πρόγραμμα στο σπίτι τους. Για το σκοπό αυτό, παρέχονται επιτραπέζιοι προσωπικοί υπολογιστές αφής (Tablet PCs).

Τα αποτελέσματα

Μέχρι σήμερα, 50 άτομα έχουν ήδη συμμετάσχει στο πρόγραμμα. Η υπηρεσία αποδείχθηκε αποτελεσματική και ιδιαίτερα διασκεδαστική. Οι συμμετέχοντες κατάφεραν να ενδυναμώσουν τη μνήμη τους, να εξασκήσουν την προσοχή τους και να βελτιώσουν τη διάθεσή τους. Πριν από την έναρξη των συνεδριών νοητικής ενδυνάμωσης, οι συμμετέχοντες απευθύνθηκαν στο Ιατρείο Μνήμης του Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ, όπου και έγινε ένας πλήρης έλεγχος των νοητικών τους λειτουργιών. Ο ίδιος έλεγχος έγινε και μετά τη λήξη του προγράμματος, τρεις μήνες μετά. Με αυτόν τον τρόπο μπορέσαμε να μετρήσουμε ποσοτικά και αντικειμενικά τα θετικά αποτελέσματα του προγράμματος. Η διαφορά ανάμεσα στην πρώτη και τη δεύτερη αξιολόγηση ήταν στατιστικά σημαντική και έγινε αντιληπτή τόσο από τους ίδιους τους συμμετέχοντες όσο και από τις οικογένειές τους.

Όπως αναφέρουν οι ίδιοι οι συμμετέχοντες, «Είμαι πολύ ικανοποιημένη που συμμετείχα σε αυτό το πρόγραμμα και βοήθησα πολύ τον εαυτό μου. Πλέον βρίσκω τρόπους να θυμάμαι όλα όσα χρειάζεται» (Α.Σ.), «Το πρόγραμμα είναι πολύ καλό. Παρατηρώ τον τελευταίο καιρό ότι μπορώ να θυμάμαι πιο εύκολα όσα χρειάζομαι. Επίσης, συγκεντρώνομαι καλύτερα. Δεν πίστευα ποτέ ότι θα μπορούσα να δω τέτοια αλλαγή μετά από συνεδρίες μόλις 2 ωρών ανά εβδομάδα!» (Κ.Μ.).