Υγιεινές συνήθειες για υγιή καρδιά

Γράφει ο Δρ Νίκος Ερ. Ιωάννου
Καρδιολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Συνεργάτης ΥΓΕΙΑ

Χρειάστηκαν αιώνες προόδου, τεχνολογικών εφευρέσεων και επιστημονικών παρεμβάσεων για να συνθέσει ο άνθρωπος τα χαρακτηριστικά που του εξασφάλισαν την επιβίωση και υπεροχή έναντι όλων των άλλων μορφών ζωής στον πλανήτη. Η καρδιαγγειακή νόσος που έχει γίνει σύγχρονη μάστιγα περιλαμβάνει τα νοσήματα που επηρεάζουν τα αγγεία που μεταφέρουν το αίμα σε όλο το σώμα και κυρίως στην καρδιά και τον εγκέφαλο. Όταν νοσούν, έχουμε ως αποτέλεσμα το οξύ έμφραγμα στην καρδιά και το εγκεφαλικό επεισόδιο στο ευγενέστερο όργανο του σώματος. Αυτά μπορεί να προκαλέσουν άλλοτε άλλου βαθμού αναπηρία, ακόμα και θάνατο. Ο πολύ-πολύ παλιός μας πρόγονος έτρεχε ασταμάτητα για να εξασφαλίσει την τροφή του, που αποτελούνταν κυρίως από φρούτα, χόρτα, ξηρούς καρπούς, λίγα ψάρια και πολύ λιγότερο κρέας. Εξυπακούεται ότι δεν υπήρχε το άγχος και ο ανταγωνισμός της σταδιοδρομίας, δεν υπήρχε παχυσαρκία και υπέρταση. Εισήλθαμε αισίως στον 21ο μ.Χ. αιώνα. Από συνέδριο σε συνέδριο, μέσα από τις στήλες εφημερίδων και περιοδικών και τους δέκτες των τηλεοράσεων επαιρόμαστε για τις προόδους της διαγνωστικής ικανότητας με τις αναλύσεις αίματος (αποκάλυψη αμαρτωλής χοληστερίνης και σακχάρου) και τη στεφανιογραφία. Ακολουθούν η ταχεία θεραπευτική παρέμβαση με αγγειοπλαστική με μπαλονάκι, εμφύτευση ενδοστεφανιαίων προθέσεων ή καρδιοχειρουργική θεραπεία με παράκαμψη των βουλωμένων αρτηριών με φλεβικά ή αρτηριακά μοσχεύματα.

Αυτά που … δεν κάνουμε
Παρά ταύτα τα καρδιαγγειακά νοσήματα παραμένουν σταθερά η πρώτη αιτία θανάτου στις ανεπτυγμένες χώρες. Απ’ ό,τι φαίνεται αυτά που δεν κάνουμε ευθύνονται περισσότερο απ’ αυτά που κάνουμε. Για να αναγνωρίσουμε όμως και να εντοπίσουμε τους παράγοντες κινδύνου που μας απειλούν, είναι σκόπιμο να υποβαλλόμαστε σε προληπτικό έλεγχο για να δούμε τα επίπεδα χοληστερίνης, σακχάρου, τριγλυκεριδίων, αρτηριακής πιέσεως κ.λπ. Ο τρόπος αντιμετώπισης σχετίζεται με το ιστορικό της οικογένειας και το βαθμό αποκλίσεως από τα επιθυμητά όρια. Θα πρέπει να τονιστεί με έμφαση ότι μείωση της νοσηρότητος από την καρδιαγγειακή νόσο επιτυγχάνεται περισσότερο με την πρόληψη παρά με τις θεραπευτικές παρεμβάσεις, όσο περίπλοκες και θαυμαστές κι αν φαντάζουν. Η οικονομική κρίση μπορεί να έχει και κάποια ευεργετική επίδραση στην υγεία μας. Μπορεί να λειτουργήσει ως κινητήριος δύναμη για να έχουμε περισσότερη σωματική δραστηριότητα, να επιστρέψουμε στην υγιεινή μεσογειακή διατροφή, όπως οι πρόγονοί μας, και να οριοθετήσουμε τις φιλοδοξίες και τους στόχους μας, έτσι που να μη φορτιζόμαστε με άγχος. Το κάπνισμα είναι πέραν πάσης αμφιβολίας ο κυριότερος τροφοδότης αυτών των ασθενειών, καθώς και πολλών άλλων, και πρέπει να εξοστρακιστεί από τις συνήθειες, κυρίως των νέων. Εάν εφαρμόσουμε αυτά τα απλά και οικονομικά μέτρα θα περιοριστεί δραστικά και η ανάγκη για φαρμακευτική αγωγή. Θα επιβεβαιωθεί κατά κάποιον τρόπο ότι η αρχέγονη μορφή π ρ ό λ η ψ η ς , που ταυτιζόταν με το ένστικτο αυτοσυντηρήσεως, μπορεί να μεταφερθεί και στη σύγχρονη πραγματικότητα.