Εμβόλια, τα πολύτιμα
Γράφει η Χαρίκλεια Ατσάλη
Παθολόγος, Αναπληρώτρια Διευθύντρια Β’ Παθολογικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ
Από τότε που ο Edward Jenner χρησιμοποίησε το εμβόλιο έναντι της ευλογιάς το 1796, πάνω από 70 εμβόλια εναντίον περισσότερων από 30 μικροβίων έχουν εγκριθεί για χρήση. Τα εμβόλια αποτελούν μία από τις πιο αποτελεσματικές παρεμβάσεις της σύγχρονης ιατρικής και τον πιο οικονομικό και εύκολο τρόπο προστασίας έναντι καταστροφικών επιδημιών. Ο εμβολιασμός των ενηλίκων είναι εξίσου σημαντικός με τον εμβολιασμό των παιδιών, κάτι που ξεχνάμε πρώτοι οι γιατροί. Tο επίπεδο εμβολιασμού ενηλίκων είναι παγκοσμίως χαμηλό και στη χώρα μας ακόμη χαμηλότερο. Οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να ανασκοπούν ανελλιπώς το ιστορικό εμβολιασμού των ασθενών τους και, συνεκτιμώντας τον τρόπο ζωής, ταξίδια, συνοδά νοσήματα και προηγούμενους εμβολιασμούς, να συνιστούν κάθε φορά όποιο εμβόλιο κρίνεται απαραίτητο για τον ασθενή.
Τα απαραίτητα
• • • Ξεκινάμε από το πολυσυζητημένο, τον τελευταίο καιρό, αντιγριπικό εμβόλιο, το οποίο συνιστάται πλέον να γίνεται καθολικά από την ηλικία των 6 μηνών και άνω. Ενήλικες άνω των 65 μπορούν να κάνουν και το εμβόλιο ενισχυμένης δόσης ή δύο δόσεις του συμβατικού εμβολίου.
• • • Εμβολιασμός με το αντιτετανικό εμβόλιο που περιέχει και εμβόλιο έναντι της διφθερίτιδας, συνιστάται να γίνεται ανά δεκαετία στους ενήλικες (Td) και συμφώνα με τις φετινές οδηγίες ένα από τα εμβόλια αυτά οφείλει να περιέχει και μικρή δόση εμβολίου έναντι του κοκίτη (Tdap), το οποίο πρέπει να γίνεται οπωσδήποτε στις εγκύους ιδανικά ανάμεσα στη 17η με 26η εβδομάδα.
• • • Το εμβόλιο έναντι του πνευμονιόκοκκου συνιστάται να γίνεται σε καπνιστές, αλλά και σε ενήλικες με συνοδά νοσήματα (ανοσοκαταστολή) π.χ. κίρρωση ήπατος, ασπληνία, δρεπανοκυτταρική νόσο, νεφρωσικό σύνδρομο διαβήτη, διαρροή ΕΝΥ, άσθμα και σε όλους τους ενήλικες άνω των 65 ετών.
• • • Όλοι οι ενήλικες που δεν έχουν εμβολιαστεί και δεν έχουν νοσήσει από ανεμευλογιά συνιστάται να λάβουν 2 δόσεις του εμβολίου έκτος αν υπάρχει ειδική αντένδειξη–ανοσοκαταστολή, ενώ ενήλικες άνω των 60 συνιστάται να λαμβάνουν μία δόση του εμβολίου κατά του έρπητα ζωστήρα.
• • • Άτομα με ασπληνία (ανατομική ή λειτουργική), νεοσύλλεκτοι στρατιώτες, πρωτοετείς φοιτητές, μικροβιολόγοι, ταξιδιώτες σε ενδημικές περιοχές συνιστάται να εμβολιάζονται με το αντιμηνιγγιτιδοκοκκικό εμβόλιο.
• • • Εμβολιασμός με το εμβόλιο έναντι της ηπατίτιδας Α συνιστάται σε όσους ενήλικες επιθυμούν προστασία λόγω επικείμενου ταξιδιού σε προορισμό όπου είναι συχνή η νόσος, το ίδιο σε ομοφυλόφιλους άντρες, σε ηπατοπαθείς, καθώς και σε όσους λαμβάνουν παράγοντες πήξης.
• • • Έναντι της ηπατίτιδας Β συνιστάται να εμβολιάζονται οι ενεργοί σεξουαλικώς ενήλικες, επαγγελματίες υγείας σε επαφή με αίμα και παράγωγά του, διαβητικοί, νεφροπαθείς, αιμοκαθαιρόμενοι και σύντροφοι-συγκάτοικοι φορέων του αυστραλιανού αντίγονου.
• • • Για γυναίκες κάτω των 26 ετών και άντρες κάτω των 21, συνιστάται το εμβόλιο έναντι του ιού του ανθρώπινου θηλώματος (προστασία έναντι κονδυλωμάτων και του καρκίνου του τράχηλου της μήτρας) αν δεν έχουν εμβολιαστεί στην ηλικία των 11 -12 ετών.
• • • Τέλος, έναντι της ερυθράς συνιστάται να εμβολιάζονται πλήρως γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας που δεν έχουν αντισώματα έναντι της ερυθράς, ενώ μια αναμνηστική δόση του εμβολίου έναντι ιλαράς και παρωτίτιδας συνιστάται σε πρωτοετείς φοιτητές, επαγγελματίες υγείας και ταξιδιώτες.
Ο δρόμος είναι ακόμη ανοικτός για την ανακάλυψη εμβολίων έναντι λοιμώξεων που αποτελούν ακόμη πληγή για την ανθρωπότητα και κυρίως για τις φτωχές χώρες του μη δυτικού κόσμου, προκειμένου να εκλείψουν κάποτε το AIDS, η φυματίωση και η ελονοσία.
