Λοιμώξεις-Πιο επικίνδυνες κατά την εγκυμοσύνη

Γράφει ο Dr med. Christian Schluter
Ειδικός Παθολόγος, Διευθυντής Παθολογικού Τμήματος ΛΗΤΩ

Τα προβλήματα υγείας που μπορεί να αντιμετωπίσει μια γυναίκα κατά τη διάρκεια της κύησης είναι πιο σύνθετα, αφενός λόγω των αλλαγών στο γυναικείο οργανισμό, αφετέρου γιατί μπορεί να απειληθεί το έμβρυο. Το ίδιο ισχύει και για τις λοιμώξεις. Ποιες είναι αυτές και πώς μπορεί να αμυνθεί αποτελεσματικά η έγκυος;
Η εγκυμοσύνη είναι μία ευαίσθητη περίοδος για τη γυναίκα και οι πιθανότητεςνα προσβληθεί από μία λοίμωξη ή να εμφανίσει σοβαρές επιπλοκές κατά τη διάρκειά της είναι αυξημένες. Μια λοίμωξη στην εγκυμοσύνη μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις τόσο για την ίδια τη γυναίκα όσο και για το μωρό, αν η διάγνωση δεν γίνει έγκαιρα. Οι λοιμώξεις από τις οποίες έχει προσβληθεί η γυναίκα πριν από την εγκυμοσύνη αφήνουν συνήθως μία ανοσία, που προστατεύει τόσο την ίδια όσο και το μωρό από αυτήν τη νόσο. Γι’ αυτόν το λόγο, οι λοιμώξεις με πρώτη προσβολή κατά την εγκυμοσύνη θεωρούνται πιο επικίνδυνες. Οι συγγενείς λοιμώξεις, οι οποίες προσβάλλουν κυρίως το έμβρυο, έχουν ευτυχώς περιοριστεί στη σημερινή εποχή, ως αποτέλεσμα τόσο της καλύτερης πρόληψης όσο και του προγράμματος εμβολιασμού στην παιδική ηλικία. Αυτές οι λοιμώξεις είναι κυρίως οι ακόλουθες: τοξοπλάσμωση, ερυθρά, κυτταρομεγαλοϊός, ανεμοβλογιά, ιός του έρπητα και ηπατίτιδα Β. Στη συνέχεια αναφερόμαστε στις μη συγγενείς λοιμώξεις που μπορεί να προσβάλουν τη γυναίκα    κατά την κύηση.
Λ ο ι μ ώ ξ ε ι ς τ ο υ α ν α π ν ε υ σ τ ι κ ο ύ
Λοιμώξεις του ανώτερου και του κατώτερου αναπνευστικού πρέπει να αντιμετωπίζονται με ιδιαίτερη προσοχή, ειδικότερα στο τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, οπότε και μειώνεται ο ενδοθωρακικός χώρος για τους πνεύμονες λόγω του αυξημένου μεγέθους της μήτρας. Αυτή η κατάσταση μπορεί να οδηγήσει μια κατά τα άλλα απλή ιογενή λοίμωξη σε επιπλεγμένη λοίμωξη του αναπνευστικού ή σε μικροβιακή πνευμονία. Οι έγκυοι που ανέπτυξαν οξεία λοίμωξη ή έπασχαν ήδη από χρόνια λοίμωξη του αναπνευστικού (χρόνια βρογχίτιδα), εμφάνισαν μεγαλύτερο κίνδυνο αποκόλλησης του πλακούντα. Επίσης, οι βαριές αναπνευστικές λοιμώξεις συνδέονται με υψηλότερο ποσοστό πρόωρου τοκετού. Για το λόγο αυτό πρέπει κάθε έγκυος με κλινικά συμπτώματα όπως πυρετός, βήχας, κυνάγχη, δύσπνοια ή πλευριτικό άλγος να εξετάζεται από ιατρό, καθώς σε κάποιες περιπτώσεις θα πρέπει ο ιατρός να της χορηγήσει αντιβιοτικά και άλλα φάρμακα. Κάποια αντιβιοτικά, όπως η πενικιλίνη ή οι κεφαλοσπορίνες, είναι συμβατά με την εγκυμοσύνη και δεν είναι επικίνδυνα για το έμβρυο, ενώ     κάποια άλλα δεν μπορούν να χορηγηθούν κατά την κύηση, γεγονός που καθιστά την ιατρική εξέταση και την ιατρική συμβουλή απαραίτητη. Για την προφύλαξη και την προστασία της εγκύου από σοβαρές λοιμώξεις του αναπνευστικού συνιστάται το αντιγριπικό εμβόλιο μέχρι την ολοκλήρωση του πρώτου τριμήνου. Γενικές συμβουλές προφύλαξης περιλαμβάνουν επίσης την αποφυγή κλειστών χωρών, τον καλό αερισμό της κατοικίας και τα μέτρα προσωπικής υγιεινής (π.χ. καλό πλύσιμο των χεριών) σε περίπτωση επαφής με ανθρώπους που πάσχουν από μεταδοτική νόσο.
Ο υ ρ ο λ ο ι μ ώ ξ ε ι ς
Οι ουρολοιμώξεις αποτελούν επίσης ένα αρκετά συχνό φαινόμενο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μπορεί να είναι συμπτωματικές ή ασυμπτωματικές. Η βαρύτητα ποικίλλει, από απλή βακτηριουρία μέχρι και βαριά πυελονεφρίτιδα. Η ουρολοίμωξη μπορεί να υπάρχει, αλλά να μην παρουσιάζει κανένα σύμπτωμα, γι’ αυτό οι έγκυοι οφείλουν να κάνουν συχνά εξετάσεις ούρων κατά την εγκυμοσύνη. Εάν η ουρολοίμωξη δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να προκαλέσει πρόωρο τοκετό, γι’ αυτό η αντιβιοτική θεραπεία κρίνεται απαραίτητη. Για να προληφθούν οι υποτροπές των ουρολοιμώξεων κατά την κύηση, η έγκυος πρέπει να πίνει πολλά υγρά και να αδειάζει συχνά την ουροδόχο κύστη, διότι τα ούρα που εναπομένουν στην κύστη αποτελούν τέλειο υπόστρωμα για να αναπτυχθούν βακτήρια. Αυτό μπορεί η έγκυος να το επιτύχει σκύβοντας μπροστά στη λεκάνη προκειμένου να σιγουρευτεί πως έχει αδειάσει η κύστη εντελώς.
Γ α σ τ ρ ε ν τ ε ρ ί τ ι δ α
Σε περίπτωση γαστρεντερίτιδας η έγκυος μπορεί να κινδυνεύσει λόγω πολλών εμέτων και διαρροιών από αφυδάτωση και ηλεκτρολυτικές διαταραχές, οι οποίες μπορεί να είναι σοβαρές και επικίνδυνες για την ίδια και το μωρό. Αν η γυναίκα δεν μπορεί να πίνει και να κρατά τουλάχιστον 2 λίτρα νερό τη μέρα και αν έχει συμπτώματα αφυδάτωσης, όπως ζάλη, ξηροστομία, πυρετό και αδυναμία, ενδείκνυται η εισαγωγή στο μαιευτήριο για ενδοφλεβική χορήγηση υγρών, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις ενδείκνυνται και αντιεμετικά φάρμακα. Η αντιμετώπιση της γαστρεντερίτιδας περιλαμβάνει και δίαιτα, καθώς και την περαιτέρω διερεύνηση με εργαστηριακές εξετάσεις και καλλιέργειες κοπράνων.