Νυχτερινή ενούρηση-Για ήρεμο και "καθαρό" ύπνο

Από τον Παναγιώτη Ευθυμίου,
Παιδίατρος, Επιστημονικός Συνεργάτης Παίδων ΜΗΤΕΡΑ

Η νυχτερινή ενούρηση ανήκει στις διαταραχές που εμφανίζονται συχνά στα παιδιά, ιδίως στα αγόρια, ενώ τις περισσότερες φορές θεραπεύεται μόνη της. Τι την προκαλεί, όμως, και πότε πρέπει να ζητάμε τη βοήθεια του ιατρού;
Ένα όχι και τόσο σπάνιο πρόβλημα της παιδικής ηλικίας είναι η νυχτερινή ενούρηση. Ως νυκτερινή ενούρηση ορίζεται, σύμφωνα με τη Διεθνή Εταιρεία Εγκράτειας Ούρων, «η μη ηθελημένη απώλεια ούρων κατά τη διάρκεια του νυχτερινού ύπνου, που επαναλαμβάνεται δύο ή περισσότερες φορές την εβδομάδα για περίοδο τουλάχιστον 3 κατά συνέχεια μηνών σε παιδιά ηλικίας 5 ετών και άνω, στα οποία δεν ανευρίσκεται συγγενής ή επίκτητη ανωμαλία του ουροποιητικού ή του κεντρικού νευρικού συστήματος».
Νυχτερινή ενούρηση παρουσιάζει ποσοστό 15% - 20% των παιδιών ηλικίας 5 ετών, 7% των παιδιών ηλικίας 7 ετών, 5% των παιδιών ηλικίας 10 ετών και 2% - 3% των παιδιών ηλικίας 12 - 14 ετών. Η συχνότητα είναι μεγαλύτερη στα αγόρια. Μεγάλο ποσοστό (>50%) των παιδιών των οποίων οι γονείς είχαν νυχτερινή ενούρηση μπορεί να εμφανίσει το ίδιο πρόβλημα.

Μ ο ρ φ έ ς κ α ι α ι τ ί ε ς
Η νυχτερινή ενούρηση διακρίνεται στην πρωτοπαθή, όπου τα παιδιά δεν απέκτησαν ποτέ τον έλεγχο της κύστης κατά τη διάρκεια της νύχτας, και στη δευτεροπαθή, όπου έχει μεσολαβήσει μία περίοδος τουλάχιστον 6 μηνών χωρίς κανένα πρόβλημα.
Αίτια θεωρούνται:
1. Η μειωμένη λειτουργία της ουροδόχου κύστεως.
2. Ο σακχαρώδης ή άποιος διαβήτης.
3. Η δυσκοιλιότητα.
4. Οι ουρολοιμώξεις.
5. Ο «βαθύς» ύπνος.
6. Η κληρονομικότητα.
7. Οι ψυχολογικοί παράγοντες.
Αυτόματη ίαση παρουσιάζει ποσοστό 15% των παιδιών ανά έτος ανάπτυξης.

Ο έ λ ε γ χ ο ς κ α ι η α ν τ ι μ ε τ ώ π ι σ η
Ο κλινικοεργαστηριακός έλεγχος περιλαμβάνει γενική και καλλιέργεια ούρων καθώς και υπερηχογράφημα ουροδόχου κύστεως προ και μετά ούρησης. Ο θεράπων παιδίατρος μπορεί να επεκτείνει τον έλεγχο με επιπλέον εξετάσεις εφόσον το κρίνει απαραίτητο.
Ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στη θεραπεία παίζει η στάση της οικογένειας. Οι γονείς θα πρέπει να ενημερώνονται για τα αίτια, την αντιμετώπιση και την πρόγνωση της νυχτερινής ενούρησης. Η ψυχολογική υποστήριξη της οικογένειας από ομάδα ειδικών είναι το πρώτο και ίσως το πιο σημαντικό βήμα. Τα παιδιά που καταφέρνουν να μένουν στεγνά κατά τη διάρκεια της νύχτας θα πρέπει να επιβραβεύονται.
Μία τεχνική που χρησιμοποιείται είναι η αφύπνιση κατά τη διάρκεια της νύχτας, με σκοπό την ούρηση, περίπου 3 ώρες μετά την έλευση του ύπνου. Αν επιτύχει, την επόμενη μέρα η αφύπνιση γίνεται μισή ώρα νωρίτερα. Ωστόσο, η συγκεκριμένη τεχνική δεν έχει υψηλά ποσοστά επιτυχίας.
Μία άλλη μέθοδος, και μάλιστα ιδιαίτερα αποτελεσματική, είναι η χρήση του ξυπνητηριού-αισθητήρα ενούρησης. Η απώλεια ούρων ανιχνεύεται από έναν αισθητήρα που ενεργοποιεί το ξυπνητήρι. Συνήθως χρειάζονται από 2 εβδομάδες έως 3 μήνες για να σταματήσει η ενούρηση.
Τέλος, υπάρχει η φαρμακευτική θεραπεία, η οποία περιλαμβάνει τη δραστική ουσία δεσμοπρεσσίνη, με διάρκεια χορήγησης έως 6 μήνες για την επίτευξη των επιθυμητών αποτελεσμάτων. Όμως, εμφανίζεται μεγάλο ποσοστό υποτροπής και συνήθως αμέσως μετά τη διακοπή της θεραπείας η νυχτερινή ενούρηση επανεμφανίζεται.