Ατοπική δερματίτις ή ατοπικό έκζεμα-Αντιμετωπίστε την αποτελεσματικά

Από την Άννα Μπιζάνη,
Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος,
Επιστημονική Συνεργάτιδα Τμήματος Δερματολογίας - Laser Νοσοκομείου MHTEΡΑ

Η ατοπική δερματίτις είναι μία πάθηση που ταλαιπωρεί κυρίως τα παιδιά, διαταράσσοντας ακόμα και τον ύπνο τους ή την πρόσληψη τροφής. Την ποιότητα ζωής του παιδιού μπορεί να βελτιώσει σημαντικά η ορθή φροντίδα του δέρματος.

Η ατοπική δερματίτις ή ατοπικό έκζεμα είναι μία χρόνια υποτροπιάζουσα κνησμώδης δερματοπάθεια. Εκδηλώνεται στο 90% των περιπτώσεων σε παιδιά κάτω των 5 ετών, στο 60% κατά τη διάρκεια του 1ου χρόνου της ζωής και στο 20% των περιπτώσεων διαρκεί όλη την ενήλικη ζωή. Είναι αρκετά συχνή νόσος και προσβάλλει περίπου το 2% - 15,6% του παιδικού πληθυσμού ανάλογα με τη χώρα. Είναι συχνότερη σε χώρες με υψηλό βιοτικό επίπεδο.
Προσβάλλει άτομα με γενετική προδιάθεση για ατοπικά νοσήματα (αλλεργικό άσθμα, αλλεργική ρινίτις, επιπεφυκίτις). Την εξέλιξη ή την έξαρση της νόσου πυροδοτούν ψυχολογικοί παράγοντες. Η νόσος χαρακτηρίζεται από περιόδους υφέσεων και εξάρσεων με έντονο κνησμό, ερυθρότητα, οίδημα, απολέπιση, καθώς και φυσαλιδώδες εξάνθημα.
Στα βρέφη εντοπίζεται συχνότερα στο πρόσωπο, κυρίως στις παρειές. Επίσης είναι πιθανό να εμφανιστεί και στις καμπτικές επιφάνειες των αγκώνων και των γονάτων, ενώ μπορεί να επεκταθεί και σε άλλα σημεία του σώματος. Στα μεγαλύτερα παιδιά εντοπίζεται πιο συχνά στις καμπτικές επιφάνειες των άνω και των κάτω άκρων (αγκώνες, γόνατα).
Το δέρμα παρουσιάζει εντονότατη ξηρότητα, η οποία συνοδεύεται από κνησμό συχνά βασανιστικό, που μπορεί να διαταράσσει τον ύπνο, την πρόσληψη τροφής και γενικότερα τη διάθεση του παιδιού.
Ο εντονότατος κνησμός συχνά οδηγεί σε επιμόλυνση του δέρματος (βακτηριδιακές λοιμώξεις, μολυσματικό κηρίο, μυρμηκιές κ.λπ.).
Συνήθεις εκλυτικοί παράγοντες είναι η εφίδρωση, η επαφή με μάλλινα ή συνθετικά ρούχα, το κρύο, κάποιες τροφές (κυρίως σε βρέφη), καθώς και ψυχολογικοί παράγοντες.

Η θεραπευτική αντιμετώπιση

Κύριος στόχος της θεραπείας είναι η σωστή ενυδάτωση και λίπανση του ατοπικού (ξηρού) δέρματος ώστε να κατασταλεί ο κνησμός που οδηγεί σε εξάρσεις. Στις γενικές οδηγίες περιλαμβάνονται:

• Χρήση κρεμών ή αλοιφών, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του χειμώνα ώστε να ενυδατώνεται σωστά το δέρμα.
• Αποφυγή τριβής και κνησμού.
• Απομάκρυνση από το περιβάλλον ερεθιστικών παραγόντων (τρίχες ζώων, ακάρεα, γύρη, παιχνίδια από συνθετικό υλικό).
• Αποφυγή του stress.
• Σε περιόδους έξαρσης μπορεί ανάλογα με την κλινική εικόνα να χρησιμοποιηθούν:
• Τοπικά κορτικοστεροειδή σε μορφή κρέμας.
• Τοπικά αντιβιοτικά ή και συστηματικά σε επιμόλυνση.
• Αντιισταμινικά από το στόμα.
• Πλέον επιτρέπεται η πρόληψη των εξάρσεων και η θεραπευτική αντιμετώπιση με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη.
• Τactolimus, σε παιδιά μεγαλύτερα των 2 ετών.
• Ρimecrolimus.
• Κυκλοσπορίνη.
• Φωτοθεραπεία.
• Συστηματικά κορτικοστεροειδή (σπάνια).

Η σωστή φροντίδα του δέρματος του ατοπικού παιδιού βελτιώνει την ποιότητα ζωής του και ελέγχει ικανοποιητικά την πορεία της ατοπικής δερματίτιδας.