Εξωσωματική γονιμοποίηση-Φέρνουμε κοντά σας το μέλλον!
Από τον Giles Palmer,
Υπεύθυνος Μονάδας Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής
Γενικής, Μαιευτικής/Γυναικολογικής & Παιδιατρικής Κλινικής ΜΗΤΕΡΑ
Έναν πολύτιμο σύμμαχο έχουν τα ζευγάρια που δεν μπορούν να συλλάβουν φυσιολογικά, καθώς η ιατρική και η τεχνολογία μπορούν να δώσουν τη λύση με την εξωσωματική γονιμοποίηση. Ή, με πιο απλά λόγια, απλώς να αντιγράψουν τη φύση.
Όλα τα έμβρυα αναπτύσσονται από δύο διαφορετικούς τύπους κυττάρων που ενώνονται: τα σπερματοζωάρια και τα ωάρια. Οι γυναίκες γεννιούνται με ωάρια, τα οποία παράγονται και αναπτύσσονται στις ωοθήκες. Οι άντρες παράγουν σπερματοζωάρια καθημερινά στους όρχεις.
Ένα ζευγάρι αναζητά βοήθεια όταν δεν μπορεί να συλλάβει έπειτα από εντατική και ελεύθερη σεξουαλική συνεύρεση για περισσότερο από έναν χρόνο. Φυσιολογικά, η σύλληψη γίνεται στις σάλπιγγες, μέσα στο γυναικείο σώμα. Όταν, όμως, ένα ζευγάρι δεν μπορεί να συλλάβει φυσιολογικά, η εξωσωματική γονιμοποίηση επιτρέπει τη σύλληψη εκτός του σώματος της γυναίκας.
Στην εξωσωματική γονιμοποίηση ο γιατρός συλλέγει τα ωάρια από τη γυναίκα κατά την ωορρηξία. Τα ωάρια τοποθετούνται σε καλλιεργητικό υλικό και έπειτα εκεί προστίθενται και τα σπερματοζωάρια του άντρα. Το επόμενο βήμα είναι η μεταφορά των εμβρύων που δημιουργούνται στη μήτρα της γυναίκας. Αν το έμβρυο εμφυτευτεί στη μήτρα, τότε μιλάμε για εγκυμοσύνη.
Διαφορές και ομοιότητες
Αν και τα πρώτα στάδια της εξωσωματικής γονιμοποίησης γίνονται με μη παραδοσιακό τρόπο, το υπόλοιπο της εγκυμοσύνης, συμπεριλαμβανομένου του τοκετού, δεν διαφέρει από μια φυσιολογική εγκυμοσύνη. Αν και η σύλληψη είναι τεχνητή, τα μωρά που προκύπτουν από εξωσωματική γονιμοποίηση δεν διαφέρουν σε τίποτα από αυτά που προκύπτουν από μια φυσιολογική σύλληψη.
Το πρώτο μωρό από εξωσωματική γεννήθηκε το 1978. Από τότε η εξωσωματική γονιμοποίηση εξελίχτηκε σε έναν ταχέως αναπτυσσόμενο κλάδο της ιατρικής, αποδεικνύοντας ότι η ιατρική και η τεχνολογία, όταν ενωθούν, μπορούν να ξεπεράσουν εμπόδια της φύσης.
Κατά τη διάρκεια του φυσιολογικού κύκλου ένα ωάριο αναπτύσσεται μέρα με τη μέρα και το ενδομήτριο «παχαίνει» καθώς προετοιμάζεται για την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου.
Στη μέση του κύκλου το ωάριο απελευθερώνεται (ωορρηξία) έτσι ώστε να μπορέσει να γονιμοποιηθεί από το σπερματοζωάριο, ενώ παράλληλα τα επίπεδα της ορμόνης προγεστερόνη αυξάνονται για να βοηθήσουν το γονιμοποιημένο ωάριο (έμβρυο) να εμφυτευτεί και να αναπτυχθεί.
Επομένως, στην εξωσωματική μιμούμαστε αυτή τη διαδικασία, αλλά σε μεγαλύτερη κλίμακα:
- Δεν μπορούμε να έχουμε ακατάστατα επίπεδα ορμονών πριν από την εξωσωματική, γι’ αυτό τις καταστέλλουμε πριν ξεκινήσουμε τη διαδικασία χρησιμοποιώντας φάρμακα Καταστολής.
- Διεγείρουμε τις ωοθήκες έτσι ώστε να παράγουν περισσότερα από ένα ωάρια και να αυξήσουμε τις πιθανότητες επιτυχίας χρησιμοποιώντας φάρμακα Διέγερσης.
- Προγραμματίζουμε τον χρόνο της ωοληψίας με ακρίβεια χρησιμοποιώντας ένα φάρμακο γοναδοτροπίνης για να ωριμάσουν τα ωάρια.
- Για να υποβοηθήσουμε την εμφύτευση χρησιμοποιούμε φάρμακα προγεστερόνης.
Η διαδικασία βήμα-βήμα
Οι τέσσερις φάσεις της εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι η Καταστολή, η Διέγερση, η Ωρίμανση και η Εμφύτευση.
- Φάρμακα Καταστολής: Λαμβάνονται καθημερινά μέχρι να γίνει η ένεση της γοναδοτροπίνης.
- Φάρμακα Διέγερσης: Όταν οι ωοθήκες είναι υπό καταστολή (διαπιστώνεται με υπέρηχο και τεστ αίματος) το φάρμακο διέγερσης λαμβάνεται καθημερινά μέχρι την ημέρα της ένεσης γοναδοτροπίνης.
- Η ένεση Ωρίμανσης (HCG) γίνεται συνήθως τα μεσάνυχτα, πάντα δύο μέρες (36 ώρες) πριν από την ωοληψία και μόνο μία φορά, έτσι ώστε να ωριμάσουν τα ωάρια. Π.χ. Δευτέρα βράδυ HCG-ένεση, όχι φάρμακα καταστολής ή διέγερσης! Τετάρτη πρωί ωοληψία.
- Η προγεστερόνη (για την εμφύτευση) δίνεται από τους περισσότερους γιατρούς περίπου την ώρα της ωοληψίας και η λήψη της συνεχίζεται μέχρι το τεστ εγκυμοσύνης.
Έμμηνος Κύκλος Κύκλος Εξωσωματικής
Αρχή κύκλου Αρχή διέγερσης
Το ωάριο μεγαλώνει σε μέγεθος Τα ωάρια μεγαλώνουν σε μέγεθος - υπέρηχος και τεστ αίματος
Ωρίμανση Ένεση Ωρίμανσης (HCG)
Ωορρηξία (στη μέση του κύκλου) Ωοληψία τη 12η - 14η ημέρα διέγερσης
Γονιμοποίηση / Εμφύτευση Τεχνητή γονιμοποίηση - Εμβρυομεταφορά - Λήψη προγεστερόνης
Δύο εβδομάδες μετά: Καθυστέρηση περιόδου - Τεστ Εγκυμοσύνης Δύο εβδομάδες μετά: Τεστ εγκυμοσύνης
ΤΑ 5 ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ
1) Διέγερση ωοθηκών
2) Ωοληψία
3) Γονιμοποίηση ωαρίων
4) Εμβρυομεταφορά
5) Τεστ εγκυμοσύνης
