Φλερτάρετε Άφοβα με τον Ήλιο εσείς και τα παιδιά σας
Από την κα Ελισσάβετ Τσίτση,
Δερματολόγο – Αφροδισιολόγο, Υπεύθυνη Δερματολογικού Τμήματος Μαιευτηρίου Λητώ
Τώρα το καλοκαίρι όλοι, ενήλικες και παιδιά, τρέχουμε να απολαύσουμε τον ήλιο. Ζωογόνος αλλά και επιβλαβής ταυτόχρονα, μας ζεσταίνει, μας αναζωογονεί αλλά και μας προκαλεί σοβαρές βλάβες στο δέρμα. Μπορούμε να αποφύγουμε τις βλαβερές συνέπειες αρκεί να πάρουμε τις απαραίτητες προφυλάξεις.
Η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που εκπέμπεται από τον ήλιο διαιρείται ανάλογα με το μήκος κύματος. Πάνω από το ερυθρό ορατό φως υπάρχουν οι υπέραυθρες και κάτω από το ιώδες ορατό υπάρχουν οι υπεριώδεις ακτίνες UV-A, UVB,UV-C.
Οι UV-C απορροφώνται από το όζον και δεν φθάνουν στην επιφάνεια της γης.
Οι UV-B δεν διαπερνούν τα τζάμια. Προκαλούν ηλιακό ερύθημα σε λίγες ώρες που σε λίγες μέρες ακολουθείται από μελάγχρωση λόγω αυξημένης παραγωγής μελανίνης από το δέρμα. Επίσης προκαλούν πάχυνση της επιδερμίδας,γήρανση και βλάβες στο DNA – RNA των κυττάρων που οδηγούν στην καρκινογένεση.
Οι UV-A διαπερνούν τα τζάμια και προκαλούν άμεση μελάγχρωση σε λίγες ώρες και γήρανση του δέρματος κυρίως με την παραγωγή ελεύθερων ριζών στο δέρμα. Αποτέλεσμα της δράσης τους είναι η καταστροφή και εκφύλιση των ελαστικών και κολλαγόνων ινών. Οι βλάβες αυτές εμφανίζονται κλινικά ως ρυτίδες – ευρυαγγείες, διαταραχές της μελάγχρωσης και ακτινικές υπερκερατώσεις (φωτογήρανση).
Ανάλογα με την συνολική έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία καθώς και από την ηλικία του ατόμου προκαλούνται βλαβερές επιδράσεις του ήλιου στο δέρμα, που διακρίνoνται σε οξείες (άμεσα αποτελέσματα) και χρόνιες.
Ειδικά τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στην ηλιακή ακτινοβολία. Ηλιακά εγκαύματα στην παιδική ηλικία συνεπάγονται αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης μελανώματος στην ενήλικη ζωή.
Απαγορεύεται η έκθεση στον ήλιο των νεογνών και των βρεφών, απαιτούνται δε ιδιαίτερες προφυλάξεις όπως χρήση κατάλληλων αντηλιακών για παιδία με φυσικά φίλτρα και δείκτη προστασίας τουλάχιστον 25 (SPF 25).
Επίσης πρέπει να φοράνε λευκά μπλουζάκια, καπέλο, γυαλιά και η ανανέωση του αντηλιακού να γίνεται κάθε δύο ώρες όταν βρίσκονται στη θάλασσα.
Καλό είναι να αποφεύγεται η έκθεση στον ήλιο τις ώρες που η ηλιακή ακτινοβολία είναι μέγιστη, δηλαδή 12: 00 έως 16 : 00 μμ.
Συχνότερες δερματικές βλάβες:
- Ηλιακό ερύθημα – ηλιακό έγκαυμα: Είναι το πρώτο οξύ σύμπτωμα – ακολουθείται από πάχυνση του δέρματος – μελάγχρωση και δημιουργία εφηλίδων (καφέ κηλίδες). Είναι επώδυνο και μπορεί να προξενήσει οίδημα και πομφόλυγες δηλ. έγκαυμα. Θεωρείται αιτία πρόωρης γήρανσης και ανάπτυξης διαφόρων μορφών καρκίνου του
δέρματος.
- Ακτινικές υπερκερατώσεις: Ερυθροιώδεις κηλίδες που επαίρονται της επιδερμίδας με τραχιά επιφάνεια.Καρκίνος του δέρματος
- Φωτοδερματίτιδες: Αντίδραση του ηλίου με χημικές ουσίες που βρίσκονται σε κολόνιες – αρώματα – φάρμακα.
- Ηλιακή ελάστωση: Το δέρμα εμφανίζει πτυχές και αύλακες στον αυχένα. Η χρόνια ηλιακή έκθεση επιταχύνει την χαλαρό λόγω εκφύλισης των κολλαγόνων και ελαστικών ινών, γίνεται ξηρό και ατροφικό. Κατά τόπους εμφανίζει ευρυαγγείες – κηλίδες – ρυτίδες κλπ.
Φωτοπροστασία: Από τα παραπάνω προκύπτει ότι είναι επιτακτική η ανάγκη λήψης μέτρων για την προστασία του ατόμου από τον ήλιο.
Φυσικοί μηχανισμοί προστασίας:
- Η πάχυνση της επιδερμίδας που απορροφά, αντανακλά και διαχέει την προσπίπτουσα ακτινοβολία.
- Η παραγωγή μελανίνης (το μαύρισμα του δέρματος)
- Διάφορα ένζυμα που απενεργοποιούν τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου που δημιουργούνται από τον ήλιο και προκαλούν φωτογήρανση.
Τεχνητοί μέθοδοι προστασίας: Τα αντηλιακά που περιέχουν φίλτρα που εμποδίζουν την υπεριώδη ακτινοβολία να φθάσει στο δέρμα. Διακρίνονται σε φυσικά που αντανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία και χημικά που απορροφούν την ηλιακή ακτινοβολία.
Οδηγίες χρήσης των αντηλιακών :
- Η εφαρμογή τους θα πρέπει να γίνεται 20 – 30 λεπτά πριν την έκθεση στον ήλιο και σε όλα τα εκτεθειμένα μέρη του σώματος.
- Επανάληψη της χρήσης ανά 3 – 4 ώρες εφόσον το άτομο κολυμπάει ή ιδρώνει πολύ.
- Να μην ξεχνάμε ότι ακόμη και στη θάλασσα ή κάτω από την ομπρέλα οι ακτίνες του ηλίου αντανακλούν πάνω στο δέρμα μας, άρα επιβάλεται η χρήση αντηλιακών.
- Η μορφή του και τα υπόλοιπα συστατικά του να μην είναι τοξικά, επιπλέον να μην είναι λιπαρό γιατί αισθητικά δεν είναι ανεκτό. Επίσης να μην περιέχει συστατικά που προκαλούν ακμή και δερματίτιδες. Ο κατάλληλος για να σας προτείνει το αντηλιακό που ταιριάζει στον τύπο του δέρματος σας είναι ο δερματολόγος σας.
- Η επιλογή του δείκτη προστασίας (SPF) του αντηλιακού να γίνεται με βάση την φωτοευαισθησία του δέρματος. Να είναι αισθητικά αποδεκτό και να μην λερώνει τα ρούχα.
Μπορούμε λοιπόν να χαρούμε τον ήλιο και τη θάλασσα παίρνοντας τις κατάλληλες προφυλάξεις. Δυστυχώς οι βλάβες που έχουν ήδη προκληθεί είναι μη αναστρέψιμες και μόνιμες, γι’ αυτό είναι καλύτερα να προλαμβάνουμε παρά να θεραπεύουμε.
Καλό Καλοκαίρι!
