Γυναικολογικός Καρκίνος-Τα Βήματα της Πρόληψης

Από τον Δρ. Λάμπρο Γιαννίκο,
Μαιευτήρα – Γυναικολόγο,
Διευθυντή Γυναικολογικής Κλινικής Νοσοκομείου «Ερρίκος Ντυνάν», Συνεργάτη Μαιευτηρίου «Λητώ»

Αναφερόμενοι στον γυναικολογικό καρκίνο εννοούμε τις κακοήθεις εξαλλαγές κυττάρων στα έσω και έξω γεννητικά όργανα, που είναι το αιδοίον, ο κόλπος, ο τράχηλος (έξω γεννητικά) καθώς και το σώμα της μήτρας, η σάλπιγγα και η ωοθήκη (έσω γεννητικά). Ο όρος πρόληψις εστιάζεται α) σε συμπεριφορές που μπορούν να μειώσουν την πιθανότητα ανάπτυξης κάποιας μορφής καρκίνου, β)στην πρώιμη ανίχνευση των προκαρκινικών ή καρκινικών αλλοιώσεων, με στόχο την έγκαιρη θεραπεία και ίαση.
Η πρώτη μορφή πρόληψης σχετίζεται με υγειοδιαιτητικούς και φαρμακευτικούς παράγοντες. Συγκεκριμένα αναφερόμαστε:
α) στην καλή διατροφή, με λιγότερες θερμίδες, περιορισμό ζωικών λιπών και ζάχαρης και αύξηση της κατανάλωσης λαχανικών και φρούτων,
β) στην αποφυγή καπνίσματος και κατανάλωσης υπερβολικής ποσότητος αλκοολούχων ποτών,
γ) στη σωματική άσκηση σε τακτική βάση,
δ) στην αποφυγή χρόνιας λήψης φαρμάκων χωρίς ιατρική συμβουλή και παρακολούθηση, όπως είναι η ορμονική υποκατάσταση και
ε) στη χορήγηση του εμβολίου κατά των κονδυλωμάτων (για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου), που θα διατίθεται στην χώρα μας από το 2007.
Η δεύτερη μορφή πρόληψης είναι η έγκαιρη διάγνωση που κυριολεκτικά σώζει ζωές, εφ’ όσον ο καρκίνος θεραπεύεται στα αρχικά τουλάχιστον στάδια. Η μεγάλη κατηγορία γυναικών που δεν έχουν συμπτώματα, οφείλουν να επισκέπτονται τον γυναικολόγο σε ετήσια βάση για τον τυπικό έλεγχο, που περιλαμβάνει την κλινική εξέταση, το τεστ Παπανικολάου και πιθανότατα το κολπικό υπερηχογράφημα που τείνει πλέον και αυτό να γίνει εξέταση ρουτίνας. Οι λεγόμενοι καρκινικοί δείκτες δεν έχουν προσφέρει μέχρι τώρα τα αναμενόμενα, γι’ αυτό και δεν έχουν σαφή θέση στο πρόγραμμα του ετήσιου προληπτικού ελέγχου. Τέλος, παρ όλο που εκφεύγει της στενής έννοιας της γυναικολογικής εξέτασης, δεν θα πρέπει να αμελείται η κλινική εξέταση του μαστού (ψηλάφησις) καθώς και ο τακτικός μαστογραφικός έλεγχος μετά τα 40.
Η δεύτερη κατηγορία γυναικών που οφείλουν να επισκεφθούν τον γιατρό είναι εκείνες που έχουν κάποια συμπτώματα όπως:
α) Διαταραχές του κύκλου σε προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες.
β) Κολπική αιμόρροια σε γυναίκες που είναι στην εμμηνόπαυση (ακόμα και λίγες σταγόνες αίμα).
γ) Φούσκωμα κοιλίας ή κοιλιακός πόνος που επιμένει.
δ) Ψηλάφηση κάποιας «ανωμαλίας» στην περιοχή του αιδοίου ή επιμένων κνησμός σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας.
Στη μεγάλη τους πλειονότητα τα προαναφερθέντα συμπτώματα δεν σχετίζονται με κάποια κακοήθεια, γι’ αυτό και ο πανικός είναι αδικαιολόγητος, όμως μια απλή επίσκεψη στον γυναικολόγο σίγουρα εξασφαλίζει τουλάχιστον την ψυχική ηρεμία της γυναίκας.
Συμπερασματικά, θα τονίσουμε ότι σε γυναίκες που στοιχειωδώς λαμβάνουν υπ’ όψιν τους όσα προαναφέρθηκαν, παρατηρείται σημαντική μείωση της νοσηρότητας και θνησιμότητας από γυναικολογικές κακοήθεις παθήσεις.