Ψηφιακή Μαστογραφία-Υπερηχογράφημα Μαστού
Από τον κ. Πέτρο Μαλακάση,
Ειδικό Ακτινοδιαγνωστή, Διευθυντή Ακτινολογικού Τμήματος Μαιευτηρίου «Λητώ»
Τα τελευταία 10 χρόνια η λέξη «ψηφιακός» έχει μπει στη ζωή μας σε θέματα που αφορούν την εικόνα (φωτογραφία, τηλεόραση, βίντεο). Στην ουσία ψηφιακή εικόνα σημαίνει καλύτερη και ευκρινή εικόνα, γρήγορη αποθήκευση και εύκολη εκτύπωση.
Η Ακτινολογία, ως ειδικότητα, ασχολείται με άντληση πληροφοριών και διάγνωση παθολογίας μέσω της απεικόνισης των οργάνων του ανθρώπινου σώματος. Σαφώς λοιπόν χρειαζόταν την ψηφιακή εικόνα για καλύτερα αποτελέσματα.
Η ψηφιακή ακτινογραφική εικόνα χρησιμοποιείται εδώ και αρκετό καιρό με εξαιρετικά απεικονιστικά αποτελέσματα και ευκρίνεια στην απεικόνιση των οστών, του πνεύμονα και του εντέρου.
Η απεικόνιση του μαστού όμως, όπου η λεπτομέρεια στην εικόνα για ανίχνευση μικρών ευρημάτων είναι σημαντική, ήταν αρκετά δύσκολη. Ο έλεγχος των μικροαποτιτανώσεων (κουκκίδων ασβεστίου), ευρήματος πρώιμου καρκίνου, υπήρξε το πιο δύσκολο σημείο στην εφαρμογή της ψηφιακής τεχνολογίας στο μαστό.
Οι μέθοδοι ψηφιοποίησης του ακτινολογικού μαστογραφικού φίλμ, οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν αρχικά, και ακόμα χρησιμοποιούνται, λόγω χαμηλού κυρίως κόστους, παρουσίαζαν ένα όμορφο απεικονιστικά αποτέλεσμα, αλλά έχαναν σημαντικές πληροφορίες, όπως αποδείχτηκε, σε σχέση με την κλασική μαστογραφία.
Έτσι παρουσιάστηκαν τα πρώτα αμιγώς ψηφιακά μαστογραφικά μηχανήματα, τα οποία μέσω ενός ψηφιακού ανιχνευτή-δέκτη, μετατρέπουν την ακτινοβολία σε εικόνα και την στέλνουν άμεσα στον υπολογιστή.
Οι αμιγώς ψηφιακοί μαστογράφοι, όχι μόνο δε χάνουν πληροφορίες, αλλά απεικονίζουν καλύτερα, με σημαντική μείωση της δόσης ακτινοβολίας (30%), ταχύτερα (άμεση εκτύπωση μαστογραφίας), με δυνατότητα διόρθωσης της φωτεινότητας και της αντίθεσης (contrast) της μαστογραφικής εικόνας, με αποθήκευση της μαστογραφικής εικόνας για μελλοντική σύγκριση, με δυνατότητα μεγέθυνσης και λεπτομερούς απεικόνισης της περιοχής του προβλήματος χωρίς επιπλέον ακτινοβολία, με διαγνωστική δυνατότητα μέσω του υπολογιστή (CAD) σε σημεία που θα ξέφευγαν του Ιατρού ακτινοδιαγνωστή, είτε λόγω κούρασης είτε λόγω αυξημένης πυκνότητας του μαστού, με δυνατότητα αποστολής της εικόνας μέσω διαδικτύου οπουδήποτε στον κόσμο για δεύτερη γνώμη.
Η ψηφιακή μαστογραφία, μετά από εφαρμογές και έρευνα, αποδείχτηκε η εξέταση εκλογής:
1. Σε γυναίκες μικρότερες των 50 ετών.
2. Σε όλες τις γυναίκες με αυξημένη πυκνότητα μαστών.
3. Σε γυναίκες προ και περί εμμηνοπαυσιακές.
Η κλασική μαστογραφία και η ψηφιακή έχουν τα ίδια αποτελέσματα σε:
Α) Γυναίκες μεγαλύτερες των 50 ετών.
Β) Γυναίκες με λιπώδη υποστροφή μαστών.
Γ) Γυναίκες μεταεμμηνοπαυσιακές.
Βέβαια, και σε αυτές τα οφέλη χαμηλότερης δόσης, αποθήκευσης εικόνας και ταχύτερης εξέτασης παραμένουν.
Υπερηχογράφημα Μαστού Το υπερηχογράφημα μαστού είναι μία εξέταση κατά την οποία στέλνοντας υψίσυχνα κύματα ήχου (10-14 MHz) με τη βοήθεια ενός ηχοβολέα που ακουμπάμε στο στήθος, παράγουμε εικόνα του εσωτερικού του μαστού μέχρι και το θωρακικό τοίχωμα.
-Το υπερηχογράφημα δεν έχει ακτινοβολία.
-Το υπερηχογράφημα δεν αντικαθιστά την μαστογραφία, αλλά την συμπληρώνει.
Το υπερηχογράφημα γίνεται:
Α) Όταν θέλουμε να ελέγξουμε προληπτικά τον μαστό γυναίκας <30 ετών, περίπτωση κατά την οποία η μαστογραφία δεν είναι εξέταση εκλογής.
Β) Για να διερευνήσουμε τη σύσταση ενός ογκιδίου (συμπαγούς ή κυστικού) που ψηλαφάται ή φαίνεται μαστογραφικά και να πάρουμε πληροφορίες που θα μας καθοδηγήσουν στην καλοήθεια ή την κακοήθεια, αν η σύσταση είναι συμπαγής (περίγραμμα, αγγείωση).
Γ) Για να εξετάσουμε καλύτερα έναν πυκνό μαστό ή μαστό με σιλικόνη, όπου η μαστογραφία δεν βοηθάει πάντα.
Δ) Για να αξιολογήσουμε συμπτώματα φλεγμονής στο στήθος (όπως κοκκίνισμα, εξωτερικό πόνο ή πυρετό) για την ύπαρξη ή μη αποστήματος.
Ε) Για να πραγματοποιήσουμε επεμβατική πράξη, όπου καθοδηγούμε τη βελόνα με τους υπερήχους για βιοψία συμπαγούς μορφώματος ή εκκένωση κύστης ή τοποθέτηση συρμάτινου οδηγού σε ογκίδιο για την ακριβή εξαίρεσή του χειρουργικά.
ΣΤ) Για να παρακολουθήσουμε την εξέλιξη ογκιδίου (συμπαγούς ή κυστικού) με ακριβή μέτρηση μεγέθους, με σκοπό να αποφασιστεί αν απαιτείται η εξαίρεσή του.
Η εξέταση των υπερήχων διαρκεί περίπου 10-15 λεπτά, δεν πονάει και τα αποτελέσματα ανακοινώνονται άμεσα.
Η εξέταση γίνεται από εξειδικευμένο ιατρό.
