Επαναλαμβανόμενες αποβολές
Από τον κ. Αντώνη Νικολουδάκη,
Μαιευτήρα-Γυναικολόγο, Υπεύθυνο Τμήματος Επαναλαμβανόμενων Αποβολών Μαιευτηρίου «Λητώ»
Οι πρώτες ερωτήσεις της γυναίκας μετά το σταμάτημα της εγκυμοσύνης της, είναι τι πιθανότητες είχε αυτό να της συμβεί και τι πιθανότητες έχει να της ξανασυμβεί στο μέλλον.
Στη ζωή του ζευγαριού, η είδηση μίας καινούργιας εγκυμοσύνης σηματοδοτεί όνειρα και σχέδια για μια καινούργια ζωή που έρχεται. Εάν αυτή η εγκυμοσύνη χαθεί, ακόμα και στα πολύ αρχικά στάδια, το ζευγάρι βιώνει το γεγονός σαν ένα θάνατο μέσα στην οικογένεια.
Συναισθήματα λύπης, θυμού, κατάθλιψης και αγωνίας για τη συνέχεια, κατακλύζουν την οικογένεια. Πολλές φορές η βοήθεια ενός ειδικού ψυχολόγου είναι απαραίτητη, για να μπορέσει το ζευγάρι να ξεπεράσει το γεγονός της αποβολής.
Στατιστικές πιθανότητες
Οι πρώτες ερωτήσεις της γυναίκας μετά το σταμάτημα, της εγκυμοσύνης της είναι τι πιθανότητες είχε αυτό να της συμβεί και τι πιθανότητες έχει να της ξανασυμβεί στο μέλλον.
Υπάρχουν πολλά και λίγο διαφορετικά μεταξύ τους στατιστικά δεδομένα, για τις πιθανότητες να συμβεί μία μεμονωμένη αποβολή.
Εκείνο που είναι ευρέως αποδεκτό, είναι ότι στον γενικό πληθυσμό η πιθανότητα να έχει ένα ζευγάρι μία αποβολή είναι μεταξύ 13% - 20% (1 στις 6), για κλινικά αναγνωρισμένες κυήσεις (υπερηχογραφικά).
Πολλές εγκυμοσύνες σταματούν προτού αναγνωριστούν κλινικά, με τη γυναίκα να έχει απλώς μία καθυστέρηση της περιόδου της λίγες ημέρες. Οι μελέτες αναφέρουν ότι, το ποσοστό αυτών των κυήσεων που δεν προχωρούν μέχρι να γίνουν κλινικά ανιχνεύσιμες, είναι στα επίπεδα του 50% (1 στις 2). Οι πιθανότητες για μία δεύτερη αποβολή (δηλαδή με ιστορικό μίας αποβολής) είναι περίπου οι ίδιες 13% - 20%. Αν όμως το ζευγάρι έχει δύο αποβολές στη σειρά, τότε το ποσοστό για μία τρίτη αποβολή ανέρχεται στο 35% και για μία τέταρτη στο 40% - 45%, πάντα μιλώντας για ζευγάρια χωρίς διερεύνηση και θεραπεία. Περίπου 80% των αποβολών (4 στις 5) συμβαίνουν στο πρώτο τρίμηνο της κύησης. Σε ζευγάρια χωρίς βεβαρημένο ιστορικό, η ανίχνευση καρδιακών παλμών στο έμβρυο μειώνει τον κίνδυνο της αποβολής στο 5% (1 στις 20) και στο 3%, αν ξεπεράσουν την 8η εβδομάδα.
Σύνοψη των αιτιών
Πολλές φορές στο ιατρείο Επαναλαμβανόμενων Αποβολών του Μαιευτηρίου μας, έρχονται ζευγάρια με ισχυρό το αίσθημα ενοχής ότι κάτι έχουν κάνει λάθος και αυτό προκάλεσε την παλινδρόμηση του εμβρύου. Στην πραγματικότητα, αυτό πολύ σπάνια συμβαίνει. Γνωρίζοντας ότι τα αίτια διαφέρουν ανάλογα με το αν έχουμε μία ή περισσότερες από τρεις αποβολές (καθ’ έξιν), μπορούμε να διακρίνουμε δύο μεγάλες ξεχωριστές κατηγορίες. Τα αίτια από το έμβρυο και από την μητέρα.
Τα εμβρυϊκά αίτια αφορούν την γενετική σύνθεση του εμβρύου
Το ποσοστό χρωμοσωμικών ανωμαλιών στα βρέφη είναι αρκετά χαμηλό, περίπου 0,6%, σε μη επιλεγμένο πληθυσμό. Αυτό δείχνει, ότι περίπου όλα τα έμβρυα με χρωμοσωμικές ανωμαλίες καταλήγουν στην αποβολή στην διάρκεια της κύησης.
Οι μόνες χρωμοσωμικές ανωμαλίες (εκτός από αυτές που αφορούν τα χρωμοσώματα του φύλου χ και ψ) που καταλήγουν στη γέννηση ζωντανών παιδιών, είναι η τρισωμία 21 (Down’s syndrome).
Στο 70% των εμβρύων που αποβάλλονται με κεφαλουραίο μήκος 30 mm (CRL: 30mm) και αντιστοιχούν περίπου σε 8 – 9 εβδομάδες κύησης, αναγνωρίζονται χρωμοσωμικές ανωμαλίες. Ουσιαστικά, δηλαδή, έχουμε μία πρόνοια της φύσης για γέννηση υγιών παιδιών.
ΤΑ ΜΗΤΡΙΚΑ ΑΙΤΙΑ περιλαμβάνουν διαταραχές στο περιβάλλον που υποδέχεται και μεγαλώνει το έμβρυο και αφορούν:
> Ανατομικές ανωμαλίες (τυπικά της μήτρας)
> Ορμονικές διαταραχές (κυρίως στην έκκριση προγεστερόνης)
> Ανοσολογικές διαταραχές (αυτοάνοσες ή αλλοάνοσες)
> Σοβαρές παθήσεις της μήτρας
Επίσης, σπανίως μητρικές συμπεριφορές με αρνητικά αποτελέσματα στην κύηση, όπως:
> Λήψη φαρμάκων που προκαλούν τερατογένεση στο έμβρυο.
> Έκθεση σε ακτινοβολίες ή τοξικούς παράγοντες.
> Αλκοολισμός (σπάνια ευθύνεται για αποβολές).
> Κάπνισμα (πολύ σπάνια ευθύνεται για αποβολή).
Κλινική διερεύνηση
Η κλινική αξιολόγηση στο τμήμα Επαναλαμβανόμενων Αποβολών του Μαιευτηρίου μας ξεκινάει αμέσως μετά την πρώτη αποτυχία κύησης και περιλαμβάνει:
> Αξιολόγηση της μήτρας και της μητρικής κοιλότητας (με υστεροσαλπιγγογραφία ή υστεροσκόπηση).
> Εκτίμηση της παραγωγής προγεστερόνης από το ωχρό σωμάτιο (λήψη αίματος ή ενδομήτρια βιοψία).
> Ανάλυση των χρωμοσωμάτων του ζεύγους.
> Ανοσολογικό έλεγχο για φωσφολιπιδικό σύνδρομο.
> Θρομβοφιλία (επίκτητη ή κληρονομική).
>Έλεγχο ανοσοφαινότυπου λεμφοκυττάρων περιφερικού αίματος και άλλους παθολογικούς παράγοντες.
Τελική αξιολόγηση – θεραπεία
Πολύ σημαντικό στοιχείο στην τελική αξιολόγηση του ζευγαριού, είναι ο καρυοτυπικός έλεγχος του προϊόντος της αποβολής (έλεγχος για χρωμοσωμικές ανωμαλίες του εμβρύου) και ο ανοσοϊστοχημικός έλεγχος των ξεσμάτων του ενδομητρίου μετά τη θεραπευτική απόξεση, για έλεγχο παθολογικών ανοσολογικών παραγόντων. Έχοντας τα παραπάνω στοιχεία στο 70% των ζευγαριών, τίθεται η διάγνωση των αιτιών της αποβολής.
Η θεραπευτική προσέγγιση, αναλόγως του αιτίου, περιλαμβάνει:
> Ανατομική διόρθωση της μήτρας.
> Χορήγηση ορμονικής θεραπείας στην έγκυο.
> Λήψη κάποιου αντιπηκτικού παράγοντα (ασπιρίνη ή ηπαρίνη) σε περιπτώσεις θρομβοφιλίας.
> Χορήγηση εμβολίων λεμφοκυττάρων ή ανοσοσφαιρίνης σε ανοσολογικά προβλήματα (αυξημένα φυσικά κυτταροκτόνα κύτταρα).
Ακολουθώντας τον σωστό τρόπο διερεύνησης – θεραπείας, τα ποσοστά επιτυχίας σε μία επόμενη κύηση προσεγγίζουν, ανάλογα με το αίτιο, το 80%.
