Λοχεία: Οδηγίες για τις πρώτες ημέρες

Λοχεία

Οδηγίες για τις πρώτες ημέρες

Χαράλαμπος Γρηγοριάδης

Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος,

Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών,

Επιστ. Συνεργάτης ΛΗΤΩ

Η λοχεία, δηλαδή το διάστημα των 40 ημερών μετά τον τοκετό, είναι μια απόλυτα φυσιολογική, αλλά ιδιαίτερη, για κάθε μητέρα περίοδος. Για τον λόγο αυτό, πρέπει να δίδεται η απαιτούμενη προσοχή τόσο από την ίδια όσο και από τους οικείους της. Τι πρέπει, όμως, να προσέχουμε και ποιους τομείς αφορούν;

Όπως είναι λογικό, η προσοχή όλων αμέσως μετά τον τοκετό στρέφεται στο νεογέννητο, το νέο μέλος της οικογένειας, που χρειάζεται ιδιαίτερη φροντίδα και ζεστασιά. Εξίσου σημαντική, όμως, είναι και η ανάγκη κατάλληλης παρακολούθησης της μητέρας, στήριξής της σωματικά και ψυχολογικά με κατάλληλες οδηγίες και συμβουλές μετά την περίοδο της εγκυμοσύνης και του τοκετού, που συνοδεύεται συχνά από μια γλυκιά, αλλά υπαρκτή σωματική κούραση.

Άλλωστε, η λοχεία είναι μια φυσιολογική, αλλά ιδιαίτερη για κάθε μητέρα περίοδος σαράντα ημερών μετά τον τοκετό, κατά την οποία ο οργανισμός επανέρχεται σταδιακά στην προ της κυήσεως κατάσταση. Συνοδεύεται συχνά από ψυχολογικές διακυμάνσεις και ιδιαίτερη συναισθηματική φόρτιση και ως εκ τούτου ο ρόλος του πατέρα -και του οικογενειακού περιβάλλοντος γενικότερα- πρέπει να στοχεύει στην ηρεμία και τη γαλήνη της μητέρας, βοηθώντας τη να προσαρμοστεί στις νέες αυξημένες απαιτήσεις.

Η σωστή διατροφή

Χαρακτηριστικό στοιχείο της περιόδου της λοχείας είναι ο θηλασμός. Το μητρικό γάλα αποτελεί θείο δώρο και κάθε μητέρα πρέπει να ενθαρρύνεται να θηλάσει το μωρό της. Η συμβολή του μαιευτικού προσωπικού στη διαδικασία του θηλασμού πλάι στη νέα μητέρα είναι καθοριστική και θα πρέπει να προσφέρεται.

Η καθαριότητα στην ανατομική περιοχή των μαστών αποτελεί βασική προϋπόθεση για την αποφυγή προβλημάτων που σχετίζονται με λοιμώξεις.

Επίσης, η ισορροπημένη και κατάλληλη διατροφή αποτελεί βασικό στόχο κατά την πρώιμη περίοδο της λοχείας, ώστε να επανέλθει προοδευτικά η μητέρα στο προ της κυήσεως σωματικό της βάρος, αλλά και η προσφορά της σε γάλα προς το νεογνό να είναι επαρκής. Βοηθούν τα μικρά και συχνά γεύματα, ιδανικότερα βραστά ή ψητά, αποφεύγοντας τα τηγανητά και περιορίζοντας την πρόσληψη άλατος, ζάχαρης και καφεΐνης. Η ποικιλία τροφίμων βοηθά, όπως και η αυξημένη κατανάλωση υγρών. Η παρουσία πράσινων λαχανικών και καρότου στα γεύματα πρέπει να ενθαρρύνεται, για να εξασφαλιστεί η επαρκής πρόσληψη προβιταμίνης Α και φυλλικού οξέος.

Η σωματική δραστηριότητα

Παράλληλα, επιδιώκεται άμεση σωματική κινητοποίηση της μητέρας κατά τις πρώτες ώρες της λοχείας, ακόμη κι αν ο τοκετός έχει πραγματοποιηθεί δια καισαρικής τομής. Όσο περνούν οι μέρες και το επιτρέπουν οι αντοχές, η ήπια –αρχικά- γυμναστική μπορεί να προσφέρει σημαντικό κέρδος, σωματικό και ψυχολογικό, στη μητέρα.

Πολύ σημαντική, βέβαια, παράμετρος είναι η ξεκούραση της μητέρας προκειμένου να εδραιωθεί ο θηλασμός και να μπορεί σωματικά και η ίδια να φροντίζει το μωρό της. Μια καλή, ίσως, τακτική αποτελεί η υιοθέτηση του προγράμματος που το ίδιο το μωρό ακολουθεί, ώστε η μητέρα να κοιμάται όταν κοιμάται και το νεογνό. Έτσι, ξεκουράζεται περισσότερο και μπορεί να προσφέρει στο μωρό τη μέγιστη φροντίδα τη στιγμή που το ίδιο θα το ζητήσει.

Η περιποίηση στην περιοχή του περινέου πρέπει να είναι καθημερινή με νερό και απλά αντισηπτικά, για να προληφθούν προβλήματα μόλυνσης της περιοχής, ιδίως εάν έχει πραγματοποιηθεί περινεοτομία. Επαφές καλό είναι να ξεκινούν μετά την ολοκλήρωση της περιόδου της λοχείας, οπότε και το γυναικείο γεννητικό σύστημα έχει επανέλθει ικανοποιητικά.

Τα φάρμακα

Όσον αφορά στη χορήγηση φαρμακευτικών σκευασμάτων κατά τη λοχεία, προτείνεται η λήψη σιδήρου και ασβεστίου καθημερινά, καθώς βοηθούν τη μητέρα κατά την περίοδο του θηλασμού. Η χορήγηση υπακτικών απαιτείται συχνά προκειμένου να ρυθμιστούν συνήθη ζητήματα δυσκοιλιότητας μετά τον τοκετό.

Επίσης, χρήση μητροσυσπαστικών φαρμάκων μπορεί να υιοθετηθεί για τις πρώτες ημέρες της λοχείας προκειμένου να συσπαστεί και να επανέλθει η μήτρα στις προ της κυήσεως διαστάσεις της.

Η λήψη απλών αναλγητικών φαρμάκων συνήθως επαρκεί για την αντιμετώπιση ενοχλήσεων στο περίνεο ή κοιλιακού άλγους που συνοδεύει συστολές της μήτρας. Για κάθε αγωγή που είχε χορηγηθεί για οποιονδήποτε λόγο κατά την εγκυμοσύνη, πρέπει εξατομικευμένα να αποσαφηνίζεται στη μητέρα εάν πρέπει ή όχι να συνεχιστεί και ποια περαιτέρω παρακολούθηση συνιστάται.

Συμπερασματικά, πρέπει να τονιστεί ότι η λοχεία αποτελεί μια φυσιολογική, μεταβατική φάση της μητέρας κατά την οποία ο μαιευτήρας, οι μαίες, αλλά και τα προσφιλή της πρόσωπα πρέπει να τη στηρίζουν και να βρίσκονται κοντά της, με προθυμία να ακούσουν τις απορίες και τους ενδεχόμενους προβληματισμούς της, ώστε να συμβάλλουν στην ομαλή πορεία αυτής της ιδιαίτερης για κάθε γυναίκα περιόδου.