Παχυσαρκία: Πώς αντιμετωπίζεται χεριουργικά

Παχυσαρκία

Πώς αντιμετωπίζεται

χειρουργικά

Νικόλαος Βαλσαµίδης

Γενικός Χειρουργός, Διευθυντής Β΄ Χειρουργικής Κλινικής ΜΗΤΕΡΑ

Μπορεί το πρόβλημα της παχυσαρκίας να κρίνεται κατ’ αρχάς με κριτήρια αισθητικής, όμως η αλήθεια είναι ότι πρόκειται για ασθένεια επικίνδυνη για την ίδια τη ζωή του πάσχοντος. Είναι σαφές ότι είναι απαραίτητη η θεραπεία της, στην οποία πρωτεύοντα ρόλο έχει η βαριατρική χειρουργική. Πόσα είδη επεμβάσεων υπάρχουν, όμως, και σε ποιες περιπτώσεις ενδείκνυνται;

Ζούμε σε έναν κόσμο στον οποίο η εμφάνιση παίζει σημαντικό ρόλο στην κοινωνική ζωή ενός ατόμου. Συχνά τα υπέρβαρα – παχύσαρκα άτομα αισθάνονται χαμηλή αυτοπεποίθηση και νιώθουν αποξενωμένοι από την κοινωνία, υποκύπτοντας έτσι σε εξαντλητικές δίαιτες και συμπληρώματα διατροφής, νομίζοντας ότι μπορούν να τους κάνουν υγιείς και καλλίγραμμους. Αυτό απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Τέτοιες δίαιτες βλάπτουν την υγεία και δεν θα πρέπει να εφαρμόζονται ως θεραπεία για σοβαρές περιπτώσεις παχυσαρκίας. Η νοσογόνος παχυσαρκία δεν αντιμετωπίζεται ως ένα πρόβλημα σχετιζόμενο με την εμφάνιση του ατόμου, αλλά οι πολλαπλές νοσηρές καταστάσεις που συνδέονται με αυτήν, διπλασιάζουν τις πιθανότητες πρόωρου θανάτου ενός παχύσαρκου ατόμου σε σύγκριση με ένα άτομο φυσιολογικού βάρους. Ως εκ τούτου, μια βαριατρική επέμβαση δεν είναι μια αισθητική επέμβαση, αλλά μία απαραίτητη χειρουργική επέμβαση για την αντιμετώπιση μιας νοσογόνου ασθένειας επικίνδυνης για τη ζωή του ασθενούς. Τα τελευταία χρόνια, ο τομέας της βαριατρικής χειρουργικής ή χειρουργικής της παχυσαρκίας εξελίσσεται συνεχώς. Πρόκειται για λαπαροσκοπικές χειρουργικές επεμβάσεις, στις οποίες μεταβάλλεται η ανατομία του στομάχου, των εντέρων και αυτό έχει ως αποτέλεσμα, ο οργανισμός να δέχεται και να απορροφά λιγότερη τροφή και κατ’ επέκταση λιγότερες θερμίδες. Επίσης, με αυτού του τύπου τις επεμβάσεις συντελούνται ορμονικές αλλαγές που μειώνουν την αίσθηση της πείνας, με μακροχρόνια αποτελέσματα απώλειας βάρους.

Τα είδη των επεμβάσεων

Στη βαριατρική χειρουργική, μείζονος σημασίας ζήτημα είναι η κατάλληλη επιλογή των παχύσαρκων ασθενών και η εφαρμογή σε αυτούς της αρμόζουσας χειρουργικής θεραπείας. Ο βασικός στόχος της όλης διαδικασίας είναι η μακροχρόνια ή μόνιμη απώλεια βάρους. Στη δική μας κλινική μονάδα βαριατρικής χειρουργικής, έπειτα από έρευνες στο πεδίο αυτό τα τελευταία χρόνια και συγκρίνοντας τα αποτελέσματα των χειρουργικών μας επεμβάσεων με την ικανοποίηση των ασθενών, καταλήξαμε σε έναν απόλυτο αλγόριθμο όσον αφορά τα κριτήρια επιλογής των ασθενών και την κατάλληλη χειρουργική μέθοδο για καθέναν από αυτούς. Ο αλγόριθμος αυτός εφαρμόζεται σε όλους τους ασθενείς μας και είναι το ιδανικό εργαλείο στην εφαρμογή της εξατομικευμένης χειρουργικής θεραπείας (tailor made surgery).

Οι χειρουργικές επεμβάσεις της παχυσαρκίας χωρίζονται σε 3 κατηγορίες, ανάλογα με το μηχανισμό που οδηγεί στην απώλεια του υπέρμετρου βάρους και είναι:

1. Περιοριστικού τύπου (Λαπαροσκοπική Επιμήκης Κάθετη Γαστρεκτομή «Sleeve» ή Γαστρικός Δακτύλιος).

2. Δυσαπορρόφησης (Duodenal Switch ή R&Y Gastric Bypass).

3. Συνδυασμός των 2 παραπάνω μηχανισμών (R&Y Gastric Bypass ή Mini Gastric Bypass).

Σε ποιους συνιστάται τι

Είναι γνωστό ότι οι παχύσαρκοι ασθενείς διαχωρίζονται σε αυτούς που προτιμούν τα γλυκά στη διατροφή τους (sweat eaters) ή τα λιπαρά και την πολυφαγία (heavy eaters).

· Στην πρώτη κατηγορία ασθενών (sweat eaters) δεν συνιστούμε την επιμήκη κάθετη γαστρεκτομή, που είναι περιοριστικού τύπου, αλλά μία μέθοδο συνδυαστική παράκαμψης του εντέρου (mini gastric bypass, Roux & Y gastric bypass), μέθοδος περιορισμού και δυσαπορρόφησης. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνουμε μακροχρόνια και σίγουρη απώλεια των περιττών κιλών.

· Στους heavy eaters συνιστούμε επέμβαση περιοριστικού τύπου – «sleeve». Άλλος σημαντικός παράγοντας επιλογής της κατάλληλης μεθόδου είναι η ηλικία των ασθενών.

· Στους νέους ασθενείς προτείνουμε χειρουργικές επεμβάσεις συνδυαστικές ή περιοριστικού τύπου, λόγω του μεγαλύτερου προσδόκιμου ζωής και τη μακροχρόνια κατ’ επέκταση απώλεια των κιλών τους, ενώ στους μεγαλύτερους ηλικιακά ασθενείς, τα χειρουργεία δυσαπορρόφησης θεωρούνται πιο κατάλληλα.

· Για τους ασθενείς με παχυσαρκία τύπου ΙΙ, προτείνουμε χειρουργείο περιοριστικού τύπου για γρήγορη απώλεια των περιττών κιλών και ομαλοποίηση των εργαστηριακών τους.

· Για τους παχύσαρκους ασθενείς με συνυπάρχουσες παθολογικές καταστάσεις, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ, η υπέρταση, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, η υπερλιπιδαιμία, η άπνοια ύπνου, συνιστάται ένα χειρουργείο δυσαπορρόφησης. Έχει παρατηρηθεί, ότι πολλοί από τους ασθενείς αυτούς, αντιμετωπίζουν τον διαβήτη και τις υπόλοιπες παθολογικές καταστάσεις άμεσα μετά την επέμβαση και δεν χρειάζονται πλέον καμία θεραπευτική αγωγή.

Εν κατακλείδι, η επιλογή της κατάλληλης χειρουργικής θεραπείας χρειάζεται απαραίτητα τη γνώμη του ειδικού, αλλά ταυτόχρονα είναι αναγκαία και η πλήρης κατανόηση, από την πλευρά του ασθενή, των λόγων εκείνων που οδηγούν στην επιλογή αυτή.