Ρομποτική Χειρουργική-Οι εφαρμογές της στη γυναικολογία

Aπό το Δημήτρη Πολύζο,
Μαιευτήρας - Χειρουργός - Γυναικολόγος, Συνεργάτης Μαιευτηρίου ΛΗΤΩ

Η ρομποτικά υποβοηθούμενη χειρουργική γνωρίζει αλματώδη εξέλιξη τα τελευταία χρόνια και όλο και περισσότερες παθήσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν με αυτήν. Αντίστοιχα και στη γυναικολογία μπορούμε να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα, με σημαντικά πλεονεκτήματα τόσο για τον ιατρό όσο και για την ασθενή. Ποια είναι αυτά, όμως, και σε ποιες
περιπτώσεις;
Η ρομποτικά υποβοηθούμενη χειρουργική είναι ουσιαστικά εξέλιξη της λαπαροσκοπικής χειρουργικής. Η χρήση του ρομπότ στη χειρουργική εγκρίθηκε από το αμερικανικό FDA (Επιτροπή Φαρμάκων και Τροφίμων) το 2005. Το ρομποτικό σύστημα που χρησιμοποιείται αυτήν τη στιγμή λέγεται σύστημα Da Vinci. Το πρώτο μηχάνημα Da Vinci (το Standard) ήρθε το 1999 και το τελευταίο (το SI) τον Απρίλιο του 2009. Η χρήση της ρομποτικά υποβοηθούμενης χειρουργικής έχει επεκταθεί σε πολλούς τομείς της ιατρικής. Η ριζική προστατεκτομή, το by-pass, η κολεκτομή, η ηπατεκτομή είναι μερικές από τις επεμβάσεις που μπορούν να γίνουν με αυτήν τη μέθοδο. Επίσης, η ρομποτική χειρουργική έχει αρκετές χρήσεις στη γυναικολογία. Όλες οι γυναικολογικές παθήσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν με τη χρήση του ρομπότ, όμως οι παρακάτω επεμβάσεις, πιο ειδικά, στα χέρια ενός ικανού χειρουργού μπορούν να έχουν καλύτερο αποτέλεσμα από άλλες χειρουργικές τεχνικές:
• Η εκτεταμένη ενδομητρίωση.
• Ινομυώματα μήτρας. Η συρραφή της μήτρας γίνεται καλύτερα απ’ ό,τι στη λαπαροσκόπηση, αφού τελείται κατά στρώματα, με μεγαλύτερη ευκολία.
• Γυναικολογικός καρκίνος (ενδομητρίου, ωοθηκών, τραχήλου). Η τεχνική αυτή υπερτερεί της λαπαροσκοπικής μεθόδου, διότι γίνεται καλύτερος και πληρέστερος λεμφαδενικός καθαρισμός με μικρότερη απώλεια αίματος.
• Επιλεγμένοι εξαρτηματικοί όγκοι (π.χ. κύστες ωοθηκών).
• Διόρθωση πρόπτωσης κολπικού κολοβώματος έπειτα από ολική υστερεκτομή κάνοντας ιεροκολποπηξία.
Τ α π λ ε ο ν ε κ τ ή μ α τ α
Με τη ρομποτική χειρουργική ο χειρουργός μπορεί να εκτελεί κάθε είδους επέμβαση με τα εξής πλεονεκτήματα:
• H εικόνα είναι τρισδιάστατη, άρα ο χειρουργός έχει καλύτερη αίσθηση του χειρουργικού «χώρου» και βλέπει με μεγαλύτερη λεπτομέρεια και ευκρίνεια τους ιστούς.
• Οι κινήσεις του χειρουργού είναι πολύ πιο ακριβείς, αφού ουσιαστικά με τη χρήση του ρομπότ εξαλείφεται η κούραση που προκαλεί φυσικό τρόμο στα χέρια του ιατρού έπειτα από πολύωρες επεμβάσεις.
• Με τη χρήση του ρομπότ ο χειρουργός μπορεί να πραγματοποιήσει πολύπλοκους χειρουργικούς χειρισμούς με μεγαλύτερη ευκολία και ακρίβεια. Τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται στη ρομποτική χειρουργική μπορούν να εκτελέσουν περισσότερες κινήσεις και με καλύτερες γωνίες από τα λαπαροσκοπικά εργαλεία, ακόμα και από το ανθρώπινο χέρι, με συνέπεια να έχουμε καλύτερο χειρουργικό αποτέλεσμα.
• Η στάση του χειρουργού είναι πολύ πλεονεκτική. Ο ιατρός βρίσκεται καθισμένος, σε αντίθεση με την ανοιχτή ή τη λαπαροσκοπική χειρουργική όπου είναι όρθιος. Έτσι μειώνεται κατά πολύ η ανθρώπινη κόπωση.
• Με τη χρήση του ρομπότ, όπως και στη λαπαροσκοπική χειρουργική, αποφεύγονται οι μεγάλες τομές στην κοιλιά, η απώλεια αίματος είναι μικρότερη, ο μετεγχειρητικός πόνος είναι λιγότερος και ο ασθενής παίρνει εξιτήριο από το νοσοκομείο γρηγορότερα.
Ο ι π ρ ο ο π τ ι κ έ ς
Ο ρομποτικός χειρουργός, για να έχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα αυτής της καινούργιας τεχνικής, πρέπει να είναι καλός γνώστης τόσο της λαπαροσκοπικής όσο και της κλασικής ανοιχτής χειρουργικής. Το σύστημα Da Vinci δεν υποκαθιστά τη γνώση του χειρουργού, απλώς του δίνει περισσότερα εργαλεία και λύσεις για ένα πιο περίπλοκο περιστατικό. Ο ιατρός θα πρέπει να εξατομικεύει ανάλογα με τις ενδείξεις ποια τεχνική θα ακολουθήσει (ανοιχτή - κλασική, λαπαροσκοπική, ρομποτική μέθοδο). Το μειονέκτημα της χρήσης της ρομποτικής χειρουργικής είναι ακόμα το υψηλό κόστος απόκτησης του συστήματος, αλλά και το κόστος των αναλωσίμων που χρησιμοποιούνται. Η ρομποτική χειρουργική έχει μικρό παρελθόν, όμως με τη γρήγορη ανάπτυξη των καινούργιων συστημάτων και τεχνικών φαίνεται πως θα έχει λαμπρό μέλλον. Η εκτέλεση μιας ρομποτικά υποβοηθούμενης επέμβασης, με τον ασθενή να βρίσκεται στο χειρουργικό τραπέζι και με το χειρουργό να βρίσκεται σε άλλο χώρο (ακόμα και σε άλλη πόλη ή χώρα) και να χειρουργεί μέσω δικτύου (remote surgery), δε φαίνεται να είναι μια μακρινή χειρουργική πράξη!